Praatjesmaker bij Peter en Erna van Molen Kyck over den Dyck

17 december 2020 door Ferry Visser

DORDRECHT - In deze terugkerende rubriek gaat onze praatjesmaker Ferry op bezoek bij Dordtenaren. Dit keer maakt hij een praatje met Peter Raggers en Erna Steingröver van Molen Kyck over den Dyck. Momenteel een molen in (geld)nood.

Peter, jij bent één van de zes gediplomeerde molenaars. Sinds wanneer en waarom? 
Ik ben sinds 2010 gediplomeerd windmolenaar. Sinds 2017 zelfs een gediplomeerd AKG molenaar (Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde). De opleiding en uitvoering voor vrijwillige molenaar kun je zien als hobby. De AKG opleiding is vooral voor beroepsmolenaars. De molen Kyck over den Dyck is sinds 2019 gecertificeerd als Ambachtelijk Koren Molen. De molenaars zijn eigenlijk professionele hobbyisten. 

Het molenaars ambacht behoort inmiddels tot het Unesco Immaterieel Wereld Erfgoed en het is belangrijk om het molenaars-ambacht in stand te houden en door te geven. Dit is de reden, dat ik vier molenaars opleid. Ik vind het vooral ook belangrijk dat de geschiedenis van de molens, als basis voor de industrie, zeker op het eiland van Dordrecht de afgelopen 800 jaar bekend en uitgedragen wordt. Ik heb hiervoor een maquette op de educatiezolder in de molen gemaakt.

Erna, jij bent echtgenote van Peter en zit in het bestuur van Stichting Molen Kyck over den Dijck. Sinds wanneer en waarom?
Na een carrière van 40 jaar in het basisonderwijs, ben ik in 2013 het vrijwilligers werk ingestapt. Eerst als medewerker collectie in het Nationaal Onderwijs museum en sinds jan. 2018 als PR dame voor de molen. Toen ik met mijn Molen-PRop de Social Media begon was er in het oude bestuur geen voorganger. Dus ik ging op eigen krachten aan de slag. In dat jaar stapte het oude bestuur (na 20 jaar) als geheel op en trad ik in januari 2019 als bestuurslid PR, marketing en educatie toe tot een geheel nieuw bestuur. Als onderwijs mens heb ik een drang tot overdracht en daar past een PR functie goed bij.

Zijn de andere molenaars ook Dordtenaren?
Bijna alle molenaars wonen in Dordrecht. Gert Schep woont in Papendrecht en heeft uitzicht op de molen. Bijzonder detail: hij is één van de nazaten van de eigenaar-oprichter van de huidige Kyck over den Dyck uit 1713.

Jullie werken met vrijwilligers. Wat is hun taak? Hoeveel? 
Er zijn ongeveer 50 vrijwilligers met verschillende taken. Zoals molenaars en leerlingen, medewerkers op de vulzolder, winkelmedewerkers, bestuursleden, meelvervoer naar de bakkers en voor de website/PR. 

De molenaars en leerlingen zorgen voor het malen van de granen (baktarwe en spelt), builen (zeven) van het bloem en dagelijks onderhoud en schoonmaak van de molen (bovenste 6 zolders). De molen wil aan de hoogste eisen van hygiëne voldoen Ze werken met een rooster. Het malen gebeurt op zaterdag. Andere klussen gebeuren meestal door de week.

De medewerkers van de vulzolder werken op de vulzolder (vierde zolder) ook met een rooster. Meestal zijn er drie of vier vrijwilligers tegelijkertijd aanwezig (Corona afstand). Zij vullen de zakjes met het gemalen volkoren meel, bloem en cakemixen voor de verkoop in de winkel. Dit gebeurt op meerdere dagen van de week. Met het lui-werk wordt deze voorraad naar beneden getakeld. De coördinatoren van de vulzolder en winkel zorgen in overleg voor de bevoorrading. 

De medewerkers van de molenwinkel werken een dagdeel via een roosterapp.
In de Coronatijd zijn er drie medewerkers tegelijkertijd ingeroosterd. De winkelmedewerkers geven uitleg aan de klanten en bedienen de kassa. De ochtendploeg begint om 9.45 uur, de middagploeg om 13 uur. De ochtendploeg zorgt voor verse soep, dat is belangrijk, want in de molen is het in de winter soms wat fris.

Jullie molen heeft een groot probleem en daarom staat de molen sinds oktober stil.  Wat is daarvan de reden? 
In 2000 is de Kyck grondig gerestaureerd en heeft nieuwe wieken gekregen. Het belangrijkste onderdeel van de wieken, de bijna 29 meter lange metalen roeden (metalen kokers) zijn niet goed gelast. Daardoor vertonen ze nu scheurtjes in het laswerk. Waardoor bij het draaien van de wieken, de roeden zouden kunnen afbreken. Heel gevaarlijk dus, zeker in een stedelijke omgeving. Dat is de reden, dat de molen stil staat. Veiligheid voor alles maar dat kost dus een hoop geld.

Jullie zijn door de schade gedwongen om elektrisch te malen. 
Een verschil in kwaliteit van het meel is er niet. Maar het elektrisch malen kost heel veel (kracht) stroom. Het duurzame effect van malen op de wind is dus tijdelijk te niet gedaan.
Voor een opleidingsmolen als De Kyck is het uitermate vervelend, dat de leerlingen het essentiële onderdeel van hun opleiding; de juiste manier van het omgaan met de zeilen en de invloed van het weer hierbij, voorlopig niet kunnen oefenen.

Een molen die stil staat wordt er niet beter op. Hoe komt dit?
Een molen, die stilstaat kan inzakken, door het langdurig stilstaan en gewicht op dezelfde plek. Alle onderdelen zijn van hout gemaakt behalve de stenen romp. De vogels vinden de stilstaande Kyck een prima plek voor hun nest en hun ammoniak houdende poep is natuurlijk bijzonder slecht voor de molen. De molenaarsgroep besteedt nu extra aandacht aan het onderhoud.

Jullie hebben een aanvraag gedaan om de molen te kunnen repareren. Hoe lang duurt zo’n aanvraag?
Voor 1 maart 2021 moet de Restauratie subsidieaanvraag bij de Provinciale Overheid ingediend zijn. We werken samen met Restauratie Werkplaats Schiedam. Daarna duurt het dertien weken voor er een beslissing komt. Op dit moment ligt er een Omgevingsvergunning aanvraag bij de Gemeente, waarvan we hopen, dat het zo snel mogelijk afgehandeld wordt.

De reparatie aan de molen gaat zo’n 150.000 euro kosten. De Provinciale Rijksoverheid draagt ongeveer de helft bij. Hoe denken jullie het andere bedrag bij elkaar te krijgen? Hoeveel geld is er inmiddels via donaties binnengekomen?
Er is inmiddels €14.330 binnengekomen via donaties van bedrijven en particulieren. 

De vereniging Hollandse Molen is een Crowdfunding voor de Kyck gestart.

Het plan is om bij diverse Goede Doelen Organisaties, steun te vragen.

Onze hoop richt zich ook op het bedrijfsleven in de Drechtsteden.
We zijn met de woensdagmiddagopening begonnen, met kunst op de entresol via de organisatie Songbirds 078 en kinderworkshops op de woensdagmiddag.

Welke bakkerijen in Dordrecht maken gebruik van de molen? 
Bakker Van der Breggen, Bakkerij van Herk, Broodcafé Jaap, Christa’s Cookies, Bakker Korteweg, Supermarkt Plus ’t Lam Bieshof en Dubbeldam, Delicatessenzaak van Pelt Sterrenburg, Samenwerking met de Stadsbrouwerij Dordrecht.

Hoeveel thuisbakkers (bezoekers) krijgen jullie per week?
Zo’n 100 klanten per week.

De molen is niet altijd open. Op welke dagen zijn er wel activiteiten? 
De molenwinkel is elke zaterdag open van 10-16 uur. Op woensdagmiddag van 13-16 uur.

Op 16 - 23 - 30 december zijn er kinderworkshops: Molen-maakjes. Dit is voor kinderen van 6-12 jaar. 14.45 - 16.15 uur. 
Aanmelden bij: educatie@molen-dordrecht.nl

Kan iedereen vrijwilliger worden? Hoe kun je je opgeven? 
Als je vrijwilliger wilt worden dan kun je je op zaterdag aanmelden in de winkel of per e-mail bij vrijwilligersbeleid@molen-dordrecht.nl

Welke graansoorten malen jullie? 
Spelt en baktarwe wordt in De Kyck gemalen. Van het gemalen volkorenmeel wordt pasta bloem gebuild (gezeefd).

Worden alle producten die in de winkel te koop zijn ook in de molen gemalen?  
Niet alle producten, die we in de winkel verkopen malen we zelf. We kopen bij  collega AKG molen Brasser in Biggekerke - oude molen uit 1712 - ook producten in het groot in, de vulzolder verpakt die weer in onze eigen klein verpakking.

Welke producten verkopen jullie in de winkel? 
We verkopen een ruim assortiment aan producten voor de thuisbakker, zie:

https://www.molen-dordrecht.nl/prijslijst-molenwinkel.php

We verkopen ook leuke cadeautjes, zoals kaarsen van bijenwas, kerstbal met afbeelding van de molen, tassen en etuis gemaakt van oud molenzeil, sleutelhangers gemaakt met een afbeelding van De Kyck, bouwplaat, kerstkaarten etc. Dit komt allemaal tengoede aan het donatiefonds voor de restauratie.

Jullie verkopen ook een kerstpakket. Wat zit daar o.a. in?
Een kerstpakket kan naar wens van de klant samengesteld worden. Dat kan in een leuke kerstdoos of in een katoenen tas van de molen. We hebben ook mooie cadeaubonnen.

Zijn er ook activiteiten voor kinderen? 
De woensdagmiddag is voor de kinderen. Dan organiseren we workshops.

Verzorgen jullie ook rondleidingen?
We verzorgen rondleidingen en schoolbezoeken. We hebben een groep vrijwilligers, die de opleiding tot molengids hebben gedaan. We werken samen met educatief CentrumWeizigt en het Onderwijs Service Bureau van de Gemeente. Aanmelden via secretaris@molen-dordrecht.nl 

Kun je de molen ook afhuren voor een feest en vergadering?
De molen is een uitstekende locatie om een feest te geven. Met twee ruimtes voor bruiloften en partijen: de begane grond met entresol en de tweede zolder. Voor diners kunt u terecht met maximaal ongeveer 40 tot 60 mensen, voor recepties is er genoeg ruimte voor ongeveer 150 mensen. Helaas zorgt het Coronavirus ervoor dat er voorlopig geen feestje valt te vieren.
Meer info via onze website.

We hebben drie cateraars die een broodje tot luxe diners kunnen verzorgen en alles daartussenin. Onze cateraars zijn: Delicatessenzaak van Pelt Sterrenburg, Broodcafe Jaap en Nannings Catering. (Zie onze website.) 

Openingstijden:
Woensdag: 13:00 – 16:00 uur,
Zaterdag:    10:00 – 16:00 uur.

Donatie
NL40RABO0161152031,t.n.v. St. Molen Kyck over den Dyck, o.v.v. wieken.

Website:www.molen-dordrecht.nl

Naschrift:
Er is een slogan:“Je bent pas een Dordtenaar als je bovenop de molen bent geweest.”
Sinds afgelopen zaterdag is het er dan eindelijk van gekomen. Maar wat een passie hebben deze vrijwilligers! Hopelijk zullen er veel bedrijven in de Drechtsteden de molen weer de wind in de zeilen geven!

Ferry

Foto's: Ferry Visser