Lenie Dicke wordt 9 februari in Dordrecht herdacht
DORDRECHT - De Dordtse verzetsvrouw Lenie Dicke - een Dochter van Dordrecht - wordt op woensdag 9 februari - haar honderdste geboortedag - herdacht.
Dat gebeurt vanaf 10 uur op de gemeentelijke begraafplaats de Essenhof aan de Nassauweg. Ze werd in het jaar tweeduizend op de Essenhof in een familiegraf ter aarde besteld.
De herdenkings-bijeenkomst begint om 10 uur in de koffiekamer van de Biesbosch-aula.
De initiatiefgroep Dochters en Zonen van Dordrecht organiseert de plechtigheid in samenspel met de familie Dicke en met medewerking van de gemeentelijke begraafplaats de Essenhof.
Namens de familie zal eerst de zoon van Lenie, Otto Kouwen, spreken. Maaike zal herinneringen aan haar tante delen. Neef Freek Dicke - zoon van Nico - zal op zijn gitaar herdenking van van zijn tante Lenie begeleiden.
Dochters
Tijdens de herdenking zullen namens de initiatiefgroep Jacqueline van den Bergh en Hans Berrevoets onder woorden brengen dat de rol van de vrouw in het verzet altijd is onderschat.
Dat kwam mede omdat er vaak voor werd gekozen om zoals bij Lenie in de oorlog alleen te spreken over een koerierster van het verzet. De naam werkte als een dekmantel voor de werkelijke betrokkenheid bij de illegaliteit.
Het museum 40-45 zal op de honderdste geboortedag - bij monde van voorzitter Ed Vermeulen - bekend maken dat wordt gewerkt aan een expositie Vrouw in het Verzet. De opening van de tentoonstelling is eind april of begin mei 2022.
Symbool
In de Dordtse historie van de jaren 1940-1945 staat Lenie Dicke symbool voor de vrouw in het verzet. Zij werd vooral bekend en sprak na de oorlog tot de verbeelding in de stad door haar bevrijding op 9 januari 1945 uit de gevangenis aan de Doelstraat.
Dat was voor het gewapend verzet een grote actie, die nog is verbeeld in een strip van illustrator Jaap Beckman die in het museum 40-45 hangt. Uit wraak voor de actie van het verzet werd het huis van de ouders van Lenie, op de kop van de Prinsenstraat, in brand gestoken door de Duitsers.
De familie was hierdoor direct straatarm. Haar ouders waren betrokken bij het verzet in Dordt vanuit de gereformeerde Wilhelminakerk. Ook andere kinderen en aangetrouwden van de familie Dicke speelden een rol in het verzet.
Graf
De familie Dicke vindt de honderdste geboortedag van hun moeder en tante een mooi moment om bij haar betekenis als vrouw in het verzet stil te staan. De opzet is, dat na de plechtigheid, de familie en andere belangstellenden rond elf uur naar haar graf wandelen op de Essenhof om daar bloemen te leggen.
De eerste publieke rol speelde Lenie al in 1930, toen zij als dochter van haar vader en wethouder Carel Dicke Koningin Wilhelmina bij de opening van de Wilhelminahaven bloemen aan bod. Ze was toen leerlinge van de Bavinckschool en later de christelijke HBS.
Beinema
In de oorlog was zij betrokken bij de hulp, die de landelijke organisatie voor Hulp aan Onderduikers ook in Dordrecht en omgeving bod. Dat was gevaarlijk werk, want de leider van deze organisatie, Sytze Beinema, werd in april 1944 verraden en opgepakt. In augustus werd Beinema gefusilleerd in Vught.
In het boek over de ondernemende familie Dicke, dat als jaarboek in 2018 werd uitgegeven door de vereniging Oud-Dordrecht, wordt vermeld dat de broers van Lenie in de oorlog niet precies wisten wat hun zus deed in het verzet. Soms vergaderde zij met zes mensen in de pianokamer van het huis aan de Prinsenstraat. Deze straat hoort ook helemaal bij het verhaal van de ondernemende familie, die tweehonderd jaar in Dordrecht kwam en ook uniek twee ereburgers kreeg (de vader van Lenie en haar broer Otto).
Fout
Begin januari 1945 ging het fout toen de SS met getrokken revolvers het huis aan de Prinsenstraat binnen viel en Lenie werd meegenomen. Ze werd dagen aan een pijnlijk verhoord onderworpen.
Toen dat via zogeheten goede cipiers van de gevangenis bekend werd bij het verzet, werd door de commandant Michiel Beekman een bevrijdingsplan gemaakt. Lenie moest uit handen van de vijand worden bevrijd, want zij wist erg veel.
Fiets
De bevrijding was een groot succes. Lenie werd in veiligheid gebracht op een fiets en werd via het huis aan de Van Baerlestraat van de broer van geheim agent en school- en buurtgenoot Aart Alblas in veiligheid gebracht in de Alblasserwaard. Later beschouwde Lenie de dag van haar bevrijding uit de gevangenis aan de Doelstraat als haar tweede geboortedag.
Ze kreeg op die datum elk jaar altijd bloemen van 'de jongens van het verzet'. De commandant van haar bevrijding Beekman was er alleen niet meer bij. Hij was omgekomen bij het onschadelijk maken van munitie in juni 1945 aan de Oranjelaan. Dat was voor Lenie een zwarte bladzijde in haar herinneringen aan de jaren 1940-1945 in Dordrecht als bekendste vrouw in het verzet.
De initiatiefgroep Dochters en Zonen is een vervolg op de vier zonen van Dordrecht, die in 2018 veel aandacht kregen (Aart Alblas, Kors Monster, Otto Dicke en Kees Buddingh) en de schijnwerpers in 2019 en 2020 op de dochters van Dordrecht. Jacqueline van de Bergh, Kitty Kruger, Bart van Aanholt en Hans Berrevoets zijn bij de groep betrokken)
