Oud-boswachter Jacques van der Neut bezocht IJsland: MINIMALISME

DORDRECHT - Voor landschapsfotografie is IJsland een land van uitersten. Ieder seizoen heeft op dat gebied wel iets te bieden. De winter is het seizoen bij uitstek voor minimalistische fotografie.
De tekst gaat onder de foto verder

Less is more, of minder is meer.
Dat is eigenlijk de essentie van minimalistische fotografie. In feite gaat het dus over het vereenvoudigen, of het versimpelen, van de werkelijkheid door elementen en details te verwijderen tot een minimum dat nodig is om de aandacht direct op het onderwerp en alleen het onderwerp te krijgen. Op het gebied van minimalistische fotografie is IJsland weergaloos. Sneeuwval is daarbij een gunstige factor. In hoeveelheden sneeuw en ijs is er echter een groot verschil tussen het zuiden en het noorden van IJsland. In maart ligt er nauwelijks sneeuw in het zuiden, maar in het noorden is het volop winter. Ingesneeuwde dorpen met geparkeerde auto's, in een zeker 50, 60 cenimeter dik sneeuwdek. Als Nederlander moet je even weer aan dergelijke winterbeelden wennen. Het bergland is volledig wit en een ijzig koude wind zorgt ervoor dat de sneeuw op bepaalde delen van zo'n berg wegwaait en waar de wind minder vat heeft blijft de sneeuw juist liggen.

High key en low key
Een andere manier om de essentie in portret- of landschapsfoto’s te benadrukken is het fotograferen in high key of low key. High key is het vastleggen van een onderwerp met een beperkt contrast tegen een egaal witte achtergrond. Er zijn nauwelijks schaduwen en de sfeer is mystiek, dromerig en romantisch. Low key doet het tegenovergestelde: je fotografeert een contrastrijk onderwerp tegen een egaal zwarte achtergrond. In dit geval is de sfeer dramatisch, dreigend en bepalen schaduwen het onderwerp. De positionering van je onderwerp bepaalt mede hoe minimalistisch je foto oogt. Je kunt uiteraard inzoomen op je onderwerp (of er heel dichtbij gaan staan) en het heel groot en in focus in beeld brengen. Je kunt ook besluiten om in te zoomen en het onderwerp onscherp in beeld te nemen tegen een scherpe achtergrond. Of het onderwerp juist heel klein weergeven tegen een grote, simpele achtergrond. Elke variant heeft een andere uitwerking en uitstraling. Niets is goed of fout.
Streven naar eenvoud
"Ademruimte geven aan composities is volledig verweven met het concept van minimalisme", zegt reisfotograaf en Canon Ambassador Joel Santos. "Het is een strategie om een visueel verhaal te vereenvoudigen, niet zoals een enkele stip op een wit canvas, maar gericht op een duidelijk en pakkend verhaal. Om dat te bereiken, moeten we volgens mij ontsnappen aan de meest gangbare visie op compositie: het toevoegen van elementen aan een kader. In plaats daarvan analyseer je wat je om je heen ziet en bedenk je wat je uit het kader moet weglaten." Volgens Joel zorgen eenvoudige beelden ervoor dat kijkers, en met name wedstrijdjuryleden, de boodschap van een fotograaf kunnen begrijpen. "De wereld is al complex genoeg, dus moeten we streven naar eenvoud", voegt hij eraan toe. "En waarom? Omdat je niet alleen voor jezelf fotografeert. Als je deze foto's bijvoorbeeld wilt tonen in een wedstrijd, moet je ervoor zorgen dat iedereen, ook de jury, begrijpt wat ze zien zonder dat ze een bijschrift hoeven te lezen. Als je een foto te ingewikkeld maakt, is er geen ademruimte."