Praatjesmaker op bezoek bij oud-voorzitter en archivaris van DFC, Arie Heijstek
DORDRECHT -In deze terugkerende rubriek gaat onze praatjesmaker Ferry op bezoek bij Dordtenaren of bekende personen die werkzaam zijn in Dordrecht. Dit keer een gesprek met Arie Heijstek. Bij veel Dordtse voetbalkenners bekend als de oud-voorzitter en archivaris van DFC.
Tijd voor een praatje!’
Wanneer werd je lid van DFC?
Ik werd lid van DFC in november 1955, op tienjarige leeftijd. DFC was een van de weinige voetbalverenigingen die jongens jonger dan 12 jaar, als lid installeerde. De jeugdcommissie had voor hen een eigen welpen competitie in het leven geroepen. De elftallen hadden dierennamen zoals o.a. sperwers, robben, adelaars, meeuwen. Ik speelde in de pinguïns. Eerder in 1953-1955 ben ik ook nog enkele jaren lid geweest van gymnastiekvereniging DIO, in het sportlokaal aan de Christiaan de Wetstraat.
Ik zat in die tijd op de Groen van Prinstererschool aan de Standhasenstraat, een lagere school met de bijbel. In de klas kon ik vanuit het raam het DFC-terrein zien liggen. Begin 1956 moest ik bij het hoofd der school komen, hij had gehoord van mijn lidmaatschap bij DFC. Daar was hij niet blij mee! Ik moest aan mijn ouders vragen of het niet beter was naar Oranje Wit te gaan, die speelden niet op zondag. Ik nam me die dag onmiddellijk voor mijn kaken stijf op elkaar te houden, en niets te vertellen. Ik ben het voorval ook nooit meer vergeten.
De tekst gaat onder de foto's verder
Speelde je ook in het eerste elftal?
Ik heb nooit in het eerste DFC-elftal gespeeld. Speelde wel altijd in selectie-elftallen en de laatste jaren bij de junioren in het A1 betaald voetbal jeugdelftal, altijd als snelle linksbuiten.Het A1 elftal uit 1963 was een bijzondere ploeg met hele goede voetballers. Uit dat team zijn later vier voorzitters van DFC voortgekomen (Dick Groenewoudt, Jan van der Straaten, Ger Husen en Arie Heijstek) en ook nog een Nederlands Elftal International (Jan Klijnjan) Overigens speelde mijn zoon Peter Heijstek later wel vele wedstrijden in het eerste van DFC en FC Dordrecht, ook weer als linksbuiten.
Na de juniorentijd in juni 1963 speelde een eerste elftal plotseling niet meer zo’n grote rol. De dienstplicht van 1964-1966 nam al mijn tijd in beslag, de cavalerie (Centurion tanks) kaderschool en later o.a. legering in Oirschot en Duitsland. Na mijn dienstplicht en huwelijk in 1967, heb ik nog een paar jaar in een lager DFC-senioren elftal gespeeld.
* Bij beide foto's staat een verkeerd jaartal. De foto's zijn uit 1963.
Waarom ben je verhuisd naar Bergen op Zoom?
In 1994 zocht ik een ander en nieuw huis in Dordrecht, en dat viel niet mee. Ik zag in die tijd een advertentie van de gemeente Bergen op Zoom die bezig was een geheel nieuwe wijk (Bergse Plaat) te ontwikkelen.
De wijk was nog kaal maar er was keus genoeg aan nieuwbouwwoningen. In februari 1994 verhuisden wij naar Bergen op Zoom. Het plan was alles even aan te kijken, en eventueel later naar Dordrecht terug te gaan.
Dat is anders gelopen, we wonen nu al bijna dertig jaar met veel genoegen in dezelfde woning, op de Bergse Plaat in Bergen op Zoom.
Veel oud-Dordtenaren blijven hart en nieren toch een 'Schapenkop'. Jij ook?
Natuurlijk ben en blijf ik een echte Dordtenaar. Ik lees nog steeds het AD de Dordtenaar, Dordt Centraal, ben al meer dan 68 jaar actief lid van DFC en ik ben wekelijks wel even in Dordrecht. Mijn kinderen en kleinkinderen wonen in Papendrecht en ’s Gravendeel, dus ik ben altijd in de buurt. En ... de afstand Bergen op Zoom-Dordrecht is slechts 59 kilometer, mits er geen ongelukken gebeuren in de Drechttunnel of op de Moerdijkbrug, ben ik in een half uur weer op het eiland.
Hoeveel uur besteed je dagelijks aan het DFC archief?
Ik heb sinds ik lid werd van DFC altijd alles bewaard van de club. Alle clubnieuws bladen en weekbladen stapelde ik netjes op datum in een grote kist. Elftalfoto’s van mijn elftallen werden zorgvuldig bewaard evenals kranten en knipsels.
Ongeveer twintig jaar geleden had ik al overleg met het DFC-bestuur over het naderend 125 jarig DFC-jubileum in 2008. Speciaal waren er vragen over wel of geen DFC-jubileumboek. Toen ben ik al, onbewust van wat later komen zou, in mijn oude kist gaan kijken wat ik zoal had. Sinds 2004 noemde iedereen me al snel archivaris van DFC.In 2007 werd officieel besloten dat ik samen met Ger Husen het jubileumboek ging maken.
In dat jaar ging ik steeds vaker naar het stadsarchief om materiaal te verzamelen voor een nieuw boek. Sinds die tijd ben ik actief archivaris van DFC. Het jubileumboek van 2008 was en is een groot succes geworden met een oplage van bijna 1000 boeken. De verkoopprijs van € 50,-- was ook een geweldige opsteker voor de kas van DFC.
Sinds 2008 ben ik onmiddellijk begonnen het archief te digitaliseren. Op dit moment bestaat het Heijstek-DFC-archief uit meer dan 350.000 bestanden met een grootte van bijna 900 GB.
Hoeveel uren per dag? Een zo groot digitaal archief behoeft in deze tijd van het internet, dagelijks bijgehouden te worden. In de afgelopen twintig jaar schat ik de gewerkte uren op minimaal 15000 uren!
Je werd in 2015 heel kort de 36e voorzitter van DFC. Heb je er achteraf spijt van het tijdelijk instappen?
Ik heb er geen moment spijt van gehad. Het heeft me wel geleerd dat “leden die NIETS doen ALLES goed doen, en leden die heel veel doen altijd veel verkeerd doen”.
Toen ik aantrad was er zelfs sprake geweest van een mogelijke opheffing van DFC, en daar ben ik toen voor gaan liggen door voorzitter te worden. In mijn toespraak zei ik “als voorzitter uitdrukkelijk leiding te gaan geven aan onze club, normen en waarden zullen vanaf heden weer hoog in het vaandel staan”
Ledenvergaderingen werden en worden bij DFC heel matig bezocht. Een heel klein aantal DFC leden kunnen daardoor bij stemmingen, veel zo niet alles tegenhouden wat het bestuur voorstelt. Toen wist ik genoeg. Daarom ben ik slechts het seizoen 2015-2016 voorzitter geweest en opgestapt.
De afgelopen jaren stond je naam regelmatig in de krant. (Plaquette, schilderij en sinds kort over het graf van het oud-DFC lid Anton Mak van Waay) Hoe kom je ineens aan die onderwerpen?(7)
Ineens is een heel verkeerd woord. Alles heeft een looptijd van vele jaren gehad.
De plaquette heeft betrekking op onze in 1944 vermoorde trainer Arpad Weisz. Sinds 2007 ben ik bezig geweest met verhaal over hem en zijn familie in Dordrecht. Dat heeft nationaal en internationaal veel aandacht getrokken. De plaquette die ik in 2015 bij DFC heb laten ophangen, is door een later bestuur in 2021 gewoon weggehaald zonder mij in te lichten. Dat heeft alle kranten en zelfs het NOS journaal gehaald. Overigens heeft alle ophef geresulteerd in een Arpad Weiszpad in het Weizigtpark. (moet later nog officieel worden geopend i.v.m. werkzaamheden in het park) Ook bij de nationale sportherdenking in het Olympisch stadion Amsterdam op 4 mei 2022 werd volop aandacht aan hem besteed. Dit jaar werd in Boedapest zelfs een standbeeld van hem onthuld.
Het DFC-schilderij van Willy Sluiter haalde enkele weken geleden de krant. Het schilderij “Football” werd in 1951 aangekocht door DFC-voorzitter Wim Looman en later in 1970 uitgeleend door de club bij de opening van het KNVB kantoor Vrieseplein 15 in Dordrecht. Sinds 2007 ben ik met de KNVB in de weer geweest om het werk terug te krijgen, pas enkele weken geleden heb ik gelijk gekregen en komt het terug naar Dordrecht.
DFC Ere-lid Anton Mak van Waay ligt sinds 23 november 1956 begraven op de Essenhof. Op 7 juli j.l. liep ik op de Essenhof en zag dat er een bordje bij zijn graf stond. Het zou binnenkort geruimd worden. Na contact met de Essenhof hebben ik en twee andere DFC oud-voorzitters (Dick Groenewoudt en Jan van der Straaten) besloten het graf in beheer te nemen en alle kosten daarvoor zelf te dragen. Ruiming is daarmee voorlopig tot 2028 voorkomen. Je weet zulke dingen niet altijd, maar bij iedere andere DFC-er hadden we ook actie ondernomen!
Je zegt ergens “op een gegeven moment ben ik misschien te oud voor het bijhouden van het archief” Ben je ‘stiekempjes’ toch aan het lobbyen over een opvolger?
Ik kan het gezegd hebben, weet niet meer waar en wanneer. Ik word over enkele maanden 79 jaar en de toekomst is ongewis. Ik ben nog steeds gezond en “goed bij de tijd” maar het kan snel voorbij zijn.Natuurlijk gaat het ophouden en een opvolger zal waarschijnlijk niet gevonden worden. De huidige DFC-ers hebben weinig tot geen belangstelling voor het archief. Dat gezegd hebbende staat later toch vast, dat in ieder geval meer dan 350.000 bestanden over en van DFCvanaf 1883-2023 digitaal zullen blijven bestaan bij o.a. het Stadsarchief Dordrecht en ook nu nog in viervoud bij mij (voor alle zekerheid) op supermoderne SSD portable schijven.
Mijn motto is: “Een archief geeft de toekomst een verleden” en “zonder archief geen identiteit”.
Heb je nog andere hobby’s of is je enige hobby 'het archief?'
Ik ben in 2010 door de DFC-ledenvergadering officieel benoemd als DFC-archivaris. Ik voel me daarom verplicht die taak zo goed mogelijk uit te voeren. Niemand bij DFC kan mij controleren of dwingen iets wel of niet te doen. Toch voel ik de verplichting hoe dan ook later een digitaal archief af te leveren dat reeds nu in Nederland zijn gelijke niet kent.Verder heb ik vele duizenden boeken, hoofdzakelijk sport en geschiedenis, dus geen romans. Ik weet veel van kunstenaars zoals Willy Sluiter, Cor Noltee, Bouke Ylstra en Otto Dicke die ook een eigen map hebben in het DFC archief.
Je zou het allemaal een hobby kunnen noemen, ik denk dat het toch iets anders is.
Bezoek je nog wedstrijden van DFC?
Ik zie tegenwoordig heel weinig wedstrijden van DFC. Toevallig was ik 28 oktober j.l. bij de wedstrijd DFC-Wieldrecht 2-3, echter meer om voor het archief een elftalfoto van het eerste elftal te maken.
Ik bezoek wel veel andere wedstrijden. Ik heb vijf kleinkinderen (allemaal jongens) twee spelen in eerste elftallen, een ander komt eraan in FC Dordrecht O17, en een ander is op weg een scheidsrechter op hoog niveau te worden. Ik heb ook daar mijn handen vol aan!
In 1972 splitste de voetbaltak van DFC in een amateur en prof-gedeelte en ontstond de naam FC Dordrecht. Stond jij achter de ‘splitsing’? (en waarom?)
Op 7 juni 1972 schreef de Dordtenaar “Triomf voor de oppositie”. De splitsing DFC/FC Dordrecht was beklonken. Of ik achter de splitsing stond? Ik denk het wel, het was een soort revolutie bij DFC, er moesten koppen rollen. Ik was ook nog jong en dacht aan een nieuwe toekomst voor het betaalde voetbal in Dordrecht.
Ik heb na die dag actief meegedaan met FC Dordrecht. Dick Passchier werd in 1973, na zijn opstappen als voorzitter van DFC, de nieuwe voorzitter van FC Dordrecht. Er waren vele ups en downs in de navolgende jaren, ikzelf werd in 1974 drie jaar lang secretaris-penningmeester met meer lasten dan lusten. Bestuurslid in die tijd van een betaald voetbalclub was geen pretje.
Ik spreek tegenwoordig nog regelmatig met de huidige FC Dordrecht directeur, Hans de Zeeuw. Begin dit jaar sprak ik hem op de Krommedijk. Bij het binnenkomen zei ik tegen hem: “Hans allereerst petje af dat je hier nog steeds zit, want ik weet hoe moeilijk het ook in deze tijd is een betaald voetbalclub in leven te houden” En dat meende ik oprecht, want vergeet niet dat de meeste voorzitters/directeuren van FC Dordrecht zonder afscheidsreceptie stilletjes zijn vertrokken.
Vast staat nu dat de splitsing van 51 jaar geleden DFC en FC Dordrecht geen millimeter vooruit heeft geholpen. DFC speelt in de marge van de 3e klas amateurs en FC Dordrecht klimt gelukkig dit jaar naar boven, na een jarenlang verblijf in de onderzijde van het rechter rijtje. DFC en FC Dordrecht bestaan nog, dat is wel waar.
De overleden schrijver/dichter Kees Buddingh’ was een DFCer in hart en nieren. Wat kun je nog van hem herinneren?
Ik loop, als ik op de Essenhof ben, ook nog regelmatig langs zijn graf. Onlangs zei ik tegen de directeur dat ik bijvoorbeeld ook een graf van Kees Buddingh’ niet zomaar zou laten ruimen. Daar hoefde ik niet bang voor te zijn, antwoordde hij, want graven van Ereburgers van Dordrecht zijn in beheer van de gemeente.
Kende ik Kees Buddingh?Iemand die 27 jaar ouder is daar loop je als veel jongere DFC-er beleefd achteraan. Pas toen ik de jaarlijkse DFC-reünie van de oudere DFC-ers ging bezoeken, sprak ik nog steeds heel beleefd met hem. Hij was in die tijd ook voorzitter van oud-DFC. Hij was 67 jaar toen hij overleed en ik pas 40, eigenlijk heb ik hem niet heel goed gekend. Pas veel later heb ik dat goedgemaakt in het DFC-archief, een grote digitale map met heel veel foto’s en stukken over zijn leven met DFC.
Lastig blijft is het nou Kees of Cees?
Vorig jaar juni overleed oud-voetballer Jan Klijnjan. Voor mij was hij ‘de’ voetballer waar ik in Dordrecht warm voor liep. Hoe goed kende je hem?
Jan Klijnjan overleed op 15 juni 2022, op de crematie hield ik een toespraak namens DFC en zijn DFC-vrienden.
Hoe goed kende ik hem? Onderstaand het begin van mijn toespraak op 22 juni 2022.
‘’Vorige week maandagavond op 13 juni was ik op weg naar Jan Klijnjan. Door het Weizigtpark via het Arpad Weiszpad naar de Markettenweg 50. Ik heb voor de Hospice even stilgestaan en rondgekeken, dit was de plek waar DFC in 1883 is ontstaan en tot 1948 heeft gevoetbald. Jan Klijnjan van de Krommedijk terug op de Markettenweg, dat verzin je niet. Na binnenkomst werd ik door de aanwezige verzorgers heel voorzichtig naar zijn kamer gebracht. Ik wist hoe het zou zijn, maar toch bleef het verdrietig hem zo te zien liggen. Kent U hem al lang, vroegen de verzorgers aan mij. Heel lang zei ik. Weet u wie hij is, vroeg ik hen. Dat wisten ze niet. Jan Klijnjan was een heel bekende voetbalspeler en oud-international, als hij hier binnenkort overlijdt zal dat op teletekst en alle nationale kranten bekend worden gemaakt, zei ik. Ze keken verbaasd, dat wisten ze niet. Twee dagen later op 15 juni is Jan op de Markettenweg overleden.
Ik heb Jan meer dan 70 jaar gekend. Jan woonde in de Ceramstraat 5 en ik om de hoek op de Reeweg Oost. Als jochie kwamen we elkaar vaak spelend tegen, op de toen nog lege en veilige Bankastraat, bij de winkels van Weekhout en Passchier.
Allebei geboren in februari 1945, werden we in 1955 samen lid van DFC.’’
Quizvraag: Veel langer geleden voetbalde er bij DFC een speler die een nogal vreemde bijnaam had. Namelijk: ‘De reus van Dordrecht’. Hij overleed in 1945. Je was zelf toen nog heel erg jong. Kreeg je toch nog iets van hem mee?
Barend van Hemert DFC-doelman, speelde in 1914 slechts een enkele interland tegen Denemarken. Meer kwamen er niet door de Eerste Wereldoorlog.
Barend van Hemert werd na zijn sportieve loopbaan langzaam vergeten en na 1945 werd hij door de DFC archivaris uitgegumd. Er werd tot 2010 nooit meer een woord over hem gesproken of geschreven. Hij was “fout” geweest in de oorlog, meer kreeg ik niet te horen. Ook dat was nog iets dat ik moest gaan afvinken.
Een verhaal kort: (ik heb het hele verhaal in boekvorm) Samen met Frank van Kolfschooten, onderzoeker-auteur uit Amsterdam, zijn we in 2013 op zoek gegaan naar het verleden van Barend van Hemert.De uitkomst was dat Barend van Hemert in Polen als krijgsgevangene is omgebracht en absoluut geen schuld had aan “foute” handelingen in WO II. Het hele verhaal werd ook in het maandblad “Hard Gras” gepubliceerd.
Op 4 juni 2022 is ook Barend van Hemert op de nationale sportherdenking in het Olympisch Stadion Amsterdam volledig, ook door de KNVB!!!!, gerehabiliteerd. Zijn foto was die dag alom zichtbaar, in aanwezigheid van o.a. KNVB voorzitter Just Spee en Bondscoach Louis van Gaal en niet te vergeten mijn sportgeschiedenis vriend dr. Jurryt van de Vooren.
Volg je het Nederlands voetbal in het algemeen en wat zou jij evt. aan de spelregels willen veranderen?
Ik kijk graag naar het Nederlandse voetbal, ik kom vaak bij veel betaald voetbalorganisaties, als ik toevallig in de buurt ben. Bij Abe Lenstra ga ik bijna ieder jaar even langs in Heerenveen. Ik maak dan iedere keer weer een nieuwe foto van het standbeeld.
Zelfs bij de jaarlijkse PC-kaatsen in Franeker, worden ik en mijn vrouw door de KNKB in augustus uitgenodigd. Tegenover het stadion woont overigens de Commissaris van de Koning en oud-burgemeester van Dordrecht Arno Brok, ook aanwezig bij de PC!
Spelregels veranderen? Ik vind dat hands in het strafschopgebied terug moet naar vroeger tijden. Er is maar een soort hands, en dat is niet aangeschoten hands, maar met de hand naar de bal dat is hands!
Is er ook een club van oud-DFC-ers die regelmatig bij elkaar komen?
Van 1945 t/m 2018 kwamen oude DFC-ers minimaal eenmaal per jaar naar Dordrecht voor de reünie. Er werd zelfs een vereniging oud-DFC opgericht. In 2018 hebben we de vereniging oud-DFC opgeheven wegens steeds lagere opkomst van reünisten. Over een tijdje bestaan er geen oudere DFC-ers meer, leden blijven steeds korter lid van de club.
Er bestaat nog wel een DFC-soos. Iedere donderdagmiddag komen oudere DFC-ers op de Reeweg Oost biljarten of kaarten.
Volg je vanuit Brabant nog het Dordtse nieuws?
Ik heb het al eerder genoemd, natuurlijk! Ik lees elke dag de Dordtenaar, wekelijks Dordt Centraal en alle berichten op facebook en internet.
Zijn er nog andere sporten waar je warm voor loopt? Als pensionado kun je de dag zelf invullen. Hoe ziet jouw doordeweekse dag eruit?
Ik denk er nooit over na wat de week gaat brengen. Ik weet wel dat iedere dag meestal gevuld is en dat ik zelden stilletjes in een stoel zit.
Van welke muziek houd je? Blijf je hangen in een bepaalde muziek?
Alle soorten muziek uit de jaren vijftig/zestig/zeventig speel ik af via Spotify. Keus genoeg.
Welke Dordtse gebouwen en beelden zitten in je hoofd gegrift?
Het DFC-clubgebouw uit 1959 aan de Krommedijk. Ik heb het nog door van Wijnen zien bouwen.
Albert Zwaan, Dordts kunstenaar, heeft er een schilderij van gemaakt en dat staat in mijn kantoor.
Heb je al een lintje voor al je vrijwilligerswerk voor DFC?
Nog geen bericht gehad van de burgemeester. Er zal toch iemand aan de bel moeten trekken. Wat let je?
Over tien jaar bestaat de – bijna - oudste voetbalvereniging van Nederland 150 jaar. Hoe zou van jou het feest gevierd mogen worden?
DFC is inderdaad niet de oudste voetbalvereniging van Nederland, dat is de Koninklijke HFC uit Haarlem. DFC behoort wel tot de vijf oudste voetbalverenigingen van Nederland.
Over 10 jaar ben ik 89. Eerst maar is zien of ik en DFC het jaar 2033 halen.
Kan ik je nog verleiden tot een persoonlijke uitsmijter?
Ik maakte in 2013 mijn allerbeste voetbalfoto, die wil ik wel laten zien.
Langs de lijn bij een DFC-seniorenelftal. De bal slaat na 0,0001 seconde in bij de fotograaf. De spelers en de scheidsrechter wachten geboeid op de onvermijdelijke inslag.
De fotograaf had slechts lichte verwondingen.
Foto's: Arie Heijstek.
Bewerkingen: Ferry Visser
