De druivenplukkers van De Bilderhof

02 oktober 2023 • 13:15 door Ferry Visser

DORDRECHT - Na het verslag van de open dag van de drie Dordtse agrarische bedrijven trok ik de stoute schoenen aan en vroeg Claudia Vermaat van de ‘Smaak van Bilderhof’ of ik een keer mocht meehelpen tijdens de druivenpluk. 

“Graag en leuk!”, kreeg ik te horen en helemaal toen ik haar vertelde dat ik er ook een artikel over wilde schrijven.

Vooral leuk
Als dit artikel niet enthousiast overkomt dan ligt het niet aan mij, want WAT HEB IK GENOTEN!

Het artikel gaat onder de foto’s verder

Om half negen meldde ik me in de wijngaard aan de Zuidendijk, dichtbij het huis van wijnboer Wilco en zijn vrouw Claudia en niet te vergeten moeder Annie, die tijdens de plukdagen de catering verzorgt.
Zo’n twaalf vrijwilligers stonden klaar om vandaag de wijnstokken te lijf te gaan. 
Groot was mijn verbazing dat ik het meisje waarop ik op de lagere school verliefd was en naast me zat, ook aantrof. We herkende elkaar meteen! Zo leuk!
Niet veel later, hoorde ik iemand roepen: “Nee hè!, Ferry, wat doe jij hier?” Het was mijn oud-collega Carla met wie ik vele jaren op verschillende basisscholen samenwerkte. 
Voor mij was het ijs gebroken en we waren nog niet eens begonnen. Dit kon wel eens een hele gezellige boel worden!
En dat werd het dus ook!

Sommigen trokken plastic handschoenen aan omdat de druiven soms plakkerig zijn. Ik houd liever contact met het product. Dan maar plakkerige handen.

Wilco werd mijn mentor en tijdens de pluk vertelde hij zoveel dat mijn oren bijna van mijn hoofd afvielen. In ieder geval onthield ik wel dat we vandaag de witte druif met de mooie naam ‘Johanniter’ gingen plukken. 
Het is een druivensoort die uitstekend geschikt is voor de Dordtse bodem en in 1968 in een wijnbouwinstituut in Freiburg is gekweekt. De druif is schimmel-resistent (weerbaar) en heeft minder zonuren nodig om rijp te worden. Dat is mooi meegenomen natuurlijk.

Hij gaat verder met zijn verhaal. “Vanaf begin september meten we het suikergehalte en de zuurgraad van de eerste rijpe druiven. We willen namelijk het allerbeste moment uitkiezen voor de pluk. Het juiste suiker- en zuurgehalte in de druif is namelijk bepalend voor de smaak en het alcoholpercentage van de wijn. 
Zoals gezegd is de pluk tussen half september en eind oktober. Uiteraard afhankelijk van het druivenras en de weersomstandigheden.” 

Toen ik de druiven zag, schrok ik best wel (waarschijnlijk was dit wederzijds). Ik had namelijk veel grotere druiven verwacht. Wilco legt me uit dat wijndruiven normaliter kleiner zijn. De grote zijn meestal tafeldruiven. 

De wijnstokken zijn niet hoger dan 1 1/2 meter en staan in 40 mooie rijen van ongeveer 120 meter lang naast elkaar. We hebben ongeveer een meter bewegingsruimte om zittend de druiven (bessen genoemd), die allemaal op het laagste niveau (40 cm) hangen, te plukken.

Met een snoeischaar knippen we de trossen van de takken. Wilco aan de ene kant van de stokken en ik in het andere vak met luisterend oor, aan de andere kant. Al snel merk ik dat druivenplukken ook een sociale bezigheid is. Zittend en kletsend op een ton of zelf meegebrachte kruk ‘schuif’ je steeds een stuk verder. Omdat alle druiven laag hangen kun je elkaar zien en spreken. 

Wilco 'laat me los' en ik krijg regelmatig een andere vrijwilliger tegenover me. Overal in de wijngaard wordt gepraat. Best slim, want je houdt ook de spreeuwen op afstand. 

Later vertelt Edward, wijnspecialist Makro, dat de druiven juist laag hangen omdat de warmte van de grond ook meehelpt om de druiven goed te laten rijpen. Daarom wordt er zo gesnoeid dat het blad wel door kan groeien, maar de druif beneden blijft. (De lage bladeren en de scheuten naar boven worden verwijderd.) 

Sommige vrijwilligers komen volgens afspraak op een ander tijdstip, pakken een krat en gaan meteen geroutineerd aan de slag.

​Koffie met regen​

Rond een uur of half elf komt de catering langs met koek, koffie of thee en begint het helaas te regenen. De regenpakken komen tevoorschijn, maar gelukkig is het tijdelijk en valt even later de warmte weer op ons en kan de jas weer uit.

Witte druiven zijn iets lastiger te plukken dan de rode. Ze hebben een schutkleur dus je moet extra alert om geen tros te vergeten. De meeste trossen zijn prachtig, maar soms zitten er ook ‘verkrentte’ druiven tussen. Dit keer geen punt en mogen de krenten blijven zitten.

Er wordt alles aan gedaan om de fruitvlieg tegen te gaan, maar je kunt het niet voor zijn. Dus soms zitten er toch echt ook af en toe trossen tussen die niet geplukt worden.

Om de spreeuwen te verjagen hangt er een neproofvogel en hangen er aan beide kanten netten tot het tweede niveau (75 cm).

In Griekenland was ik ook bij een wijnboer en kreeg een rondleiding. Stond met mijn grote blote voeten in een ton en perste de druiven. Op een andere plek werd de pulp en schillen gestookt tot een sterk ‘goedje’ dat men daar verkoopt als Raki en Ouzo.
Ik vraag aan Wilco wat de Bilderhof met ‘het afvalproduct’ doet. 
“Af en toe doen we wel eens wat met andere wijngaarden in de omstreken en wordt er iets gezamenlijks gestookt en als hele sterke drank bij slijterijen aangeboden. De drank wordt de ‘Dordtsche Druppel’ genoemd." (Een distillaat van de resten van pulp en schillen.)

Hard werken, goed eten
De regenapp voorspelt niet veel goeds rond lunchtijd en er wordt adequaat gereageerd. We gaan lunchen onder de overkapping op 324. Moeder Annie had heerlijke broodjes, krentenbollen en drank klaargezet. Als een grote familie zaten we aan de lange tafel. 

Ik merk wel dat de meeste vrijwilligers elkaar goed kennen. Er zijn er ook die al jaren meehelpen en een aantal jaar geleden meegingen voor de pluk in Oudelande in Zeeland waar Wilco en Claudia een hectare druiven hadden gepacht.
Ik loop even rond de woning en behalve wijnstokken ruik ik ook een geur die ze beslist niet in de parfum verwerken. In een speciaal hoekje ligt een berg met rode pulp. 

Na de bui liepen we weer terug naar de wijngaard en plukten we door tot alle kratjes vol waren. Rond een uur of drie was dit voor elkaar en hadden we zo’n 2000 kilo druiven geplukt.

Voor ons was het werk gedaan, maar voor Wilco en Claudia ging de dag echt nog wel verder door. Aan hen de taak om al die kratten naar de wijnboerderij op Zuidendijk 302 te brengen. De wijnpers moet nu zijn werk gaan doen.

Sommigen gaan nog even een drankje doen bij moeder Annie en gaan daarna naar huis om de volgende morgen weer fris, en vooral fruitig, terug te keren.

Vrijwilligers blijven nodig!
De meeste plukkers zijn al jaren tijdens het plukseizoen in de wijngaard te vinden. Het is beslist geen ‘ wijkgebonden’ activiteit. Vrijwel alle wijken van onze stad zijn vertegenwoordigd. 
Het maakt niet uit of je een of meerdere dagen komt helpen. Je bent altijd welkom!
Stuur een mailtje naar Claudia: info@smaakvanbilderhof.nl en zij maakt een afspraak met je. Zie je in de maanden september en oktober beweging in de wijngaard en heb je een paar uurtjes over? Loop gerust langs en meld je. Ik zeg er wel eerlijk bij: “Het is verslavend leuk en je bent geneigd om de volgende keer met je hele familie mee te helpen.”

Extra info over de ‘Smaak van Bilderhof ‘

Sinds 2002 worden er op het eiland van Dordrecht wijndruiven aangeplant en worden er Dordtse wijnen geproduceerd. De witte en blauwe druiven staan op 3,25 hectare rond de Zuidendijk in de Bovenpolder. De wijnen zijn regelmatig bekroond met medailles bij nationale en internationale wijnkeuringen. 

Bij 'Smaak van Bilderhof' zijn we trots op onze wijnen. Ze hebben een heel eigen karakter en je proeft dat ze met veel liefde en aandacht zijn geproduceerd. Dat gebeurt in onze wijnmakerij op Zuidendijk 302. We produceren 3 rode wijnen, 4 witte wijnen en 2 mousserende wijnen. 

Blauwe druivenrassen: Rondo, Bolero, Cabernet Cortis, Regent

Witte druivenrassen: Johanniter, Souvignier Gris, Muscaris, Pinot Gris, Chardonnay 

Rode wijnen: Rondo, Dordts Rood, Cuvée Rood

Witte wijnen: Johanniter, Souvignier Gris, Muscaris, Chardonnay

Mousserende wijnen: Dordtsche Bubbels, Dordtsche Brut

Distillaat: Dordtsche Druppel

Na de pluk gaan de druiven naar onze professionele productiehal. Hier ontdoet men de druiven van hun steeltjes. De druiven voor de witte wijn worden direct geperst en dan begint het gistingproces. Bij de druiven voor de rode wijn vindt er eerst een pulpgisting plaats en daarna pas de persing. Het gistingsproces wordt op diverse momenten gecontroleerd. 
Na de gisting van het druivensap wordt de jonge wijn gescheiden van het droesem (neerslag van de gistcellen) en controleert men de omstandigheden zodat het gistingsproces niet verder gaat. Zodra de wijn helemaal helder is, is hij klaar om gebotteld te worden. Ook dit gebeurt in onze productiehal met behulp van een mobiele bottelaar uit Duitsland. 

De wijnen van de ‘Smaak van Bilderhof’ zijn te koop in de winkel op Zuidendijk 302, online via de website en bij meerdere verkoopadressen in Dordrecht.  

Rondleidingen
In de maanden mei t/m augustus worden er  rondleidingen met aansluitend een proeverij georganiseerd. 

Interesse?
Vanaf begin april 2024 zullen de data bekend zijn en kunt u zich aanmelden via de agenda op de website: www.smaakvanbilderhof.nl

Fotoalbum​​​​​
Tip: Klik op de foto om te vergroten! Via de pijltjes links en rechts kunt u terug of verder bladeren.