Ada d'Hamecourt op 90-jarige leeftijd overleden
DORDRECHT - Op woensdag 2 augustus is Ada d'Hamecourt op 90-jarige leeftijd overleden na een kort ziekbed. Ze was een bekende, veelzijdige en creatieve dochter van Dordrecht.
,,Ada heeft het tijdelijk met het eeuwige verwisseld. Ze is in haar eigen huis in vrede overleden," aldus de familie. Aanstaande donderdag 10 augustus is de afscheidsplechtigheid in de Wilhelminakerk in Dordrecht.
De dochter van Dordt was overal in de stad te zien, vaak met haar man Ton Delemarre aan haar zijde. In mei 2023 vierden zij nog samen 180 jaar (2 keer 90 jaar) in de Trinitatiskapel. Bij het event waren honderden mensen. Ada genoot van de festiviteiten - in woord en optredens - vanaf de eerste rij in de monumentale kapel.
Ada heette voluit: Aleida Maria Francisca d’Hamecourt. Ze werd geboren in Oldenzaal op 16 januari 1933, Zij was Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De Bulgaarse staat verleende haar de Madarski Konnik onderscheiding en de Gouden Laurier wegens haar verdiensten voor de Bulgaarse cultuur.
Kolff
Haar overlijden levert veel reacties op. Burgemeester Wouter Kolff reageerde via Twitter:
Ada d' Hamecourt is overleden, een echte “Dochter van Dordrecht”. Veel dank voor alles wat zij bij leven heeft betekend voor onze stad en de stedenband met Varna. Veel sterkte voor haar Ton en andere nabestaanden. Rust zacht.
Ada was voor mei 2023 nog te zien en te horen met haar man in een reportage van Fokko van de Straaten op RTV Dordrecht. De reportage staat hieronder:
De zender heeft ook in het nieuws aandacht voor het overlijden en laat mensen aan het woord zoals poppenspeelster Damiet van Dalsum, Bart van Aanholt van Dochters en Zonen van Dordrecht en van de bieb en Gea Davids namens de gemeente over de stedenband Varna - Dordrecht. Ada wordt op de website van RTV Dordrecht een culturele duizendpoot genoemd.
Begin 2022 had het echtpaar een interview met Via Cultura. Gertjan Kleinpaste bekijkt of het gesprek op korte termijn kan worden herhaald. Op de sociale media van Dordrecht.net wordt al uitgebreid gereageerd op het overlijden van Ada. De reacties vol herinneringen maken duidelijk dat Ada met Ton beroemd waren in Dordrecht, en wel over een periode van meer dan 45 jaar...
Ton en Ada waren mensen die met één steen in de rivier haar bedding wilden verleggen. In die opzet bleek het echtpaar soms ook te slagen. In 2018 hielden zij als duo nog een pleidooi voor een duo standbeeld voor dichter C. Buddingh' met illustrator Otto Dicke: twee in 1918 geboren ereburgers en zonen van Dordrecht.
Wilhelminakerk
De dankdienst voor het leven van Ada is openbaar op donderdag 10 augustus vanaf 12 uur in de Wilhelminakerk op de hoek Blekersdijk/Kon. Wilhelminastraat. De kerk beschikt over een livestream.
Vervolgens wordt Ada op de RK-begraafplaats aan de Reeweg begraven. Vanuit de kerk zal de afstand van circa een kilometer lopend worden afgelegd. Voor wie dat te lastig is, rijdt er een bus. De klok van de begraafplaats zal gaan luiden.
De laatste gang van Ada vanaf de kerk naar de begraafplaats zal opvallend zijn. Ada wordt niet begraven in een kist, maar in een witte grote mand, die met veel bloemen zal zijn gesierd.
Vlag
Solidariteit was een sleutelwoord in het leven van Ada en Ton. De vlag van Oekraïne wappert nog uit solidariteit aan de gevel van hun woonhuis in de binnenstad. De vlag nam het echtpaar ook mee naar de solidariteitsbijeenkomst met Oekraïne in maart 2022. Daaraan hebben veel mensen ook herinneringen, zo blijkt in een herdenkingsverhaal van AD De Dordtenaar van de hand van Marjan Groenendijk - Hendriks. ,,Echte Dochter van Dordt", luidt de kop boven het artikel op pagina 3 van het regiokatern. Waar Ada ging, was Ton, zo wordt vermeld. ,,Ik noemde ze alijd de Siamese tweeling", aldu Mary Ruisch eens fractievoorziter van GroenLinks in Dordrecht.
In dagblad Trouw verscheen vorig jaar nog een korte brief van het echtpaar over het conflict:De tekst luidde:
Waar twee vechten..
Het geitje en de wolf gaan de-escaleren. ‘Ik de-escaleer’, zegt het geitje. ‘Hap’, zegt de wolf.
Talen
Ada sprak meerdere talen. had een talenbureau en haar internationale contacten paste daarbij, net zoals bij haar bekende jongste broer en journalist Peter d' Hamecourt.
Een voorbeeld van Ada's internationale blik is de geboorte van de stedenband Varna - Dordrecht in haar woning. Ada zette zich breed en langdurig in voor de Dordtse samenleving en tot ver over de landsgrenzen. Dat bleek in 2010 toen burgemeester Arno Brok Ada toesprak en haar benoemde tot ridder in de orde van Oranje-Nassau in de Grote Kerk.
Wapenfeiten
In de toelichting voor de onderscheiding werden de volgende wapenfeiten genoemd:
In november 1989 mede-oprichter Stichting Oost-Europa Projecten (STOEP). Hiervan van 1992 tot 2005 voorzitter, aansluitend voortzetting activiteiten zonder de bestuurlijke verantwoordelijkheden. Vanaf 2005 is zij verantwoordelijk voor het redactiesecretariaat van Balkan Bulletin.
Geïnspireerd door actie van mevrouw d’Hamecourt zijn diverse grote projecten georganiseerd, zoals het Bulgarijeproject, Halfweg Europa, North Sea-Black Sea en het ABC-project. Voor Dordrecht zijn dat de projecten: Balkandorp op de Kerstmarkt, een ikonententoonstelling in de Grote Kerk van Dordrecht en het geven van cursussen (o.m. Bulgaars) aan de Dordtse volksuniversiteit. Haar langdurige lobby heeft in 2001 geleid tot een officiële jumelage tussen Dordrecht en Varna.
Verder: Vanaf 1975 tot heden van bestuurslid tot voorzitter van de stichting Bobby Kinghe, een stichting die muzikale en literaire activiteiten organiseert voor jongeren.
Van 1982 tot en met 1986 fungeerde zij als werkgroep secretaris binnen de Nederlandse Vereniging voor het Poppenspel-UNIMA Centrum Nederland. Zij organiseerde mede de herfsttournee, waarbij een buitenlands poppentheater de gelegenheid kreeg in vaste theaters te spelen en bij mensen thuis te logeren. Van 2009 tot 2014 was zij mede-eindredacteur van het vakblad “De wereld van het Poppenspel” en was zij tevens verantwoordelijk voor het redactiesecretariaat.
Jury
Decoranda is vanaf 1994 voorzitter van de Nederlandse jury bij het Internationaal Festival van Plovidv. Mevrouw d’Hamecourt was van 1998 tot 2002 burgerraadslid bij de gemeenteraad van Dordrecht, ook na 2002 bleef zij voor Groen Links actief. Van 2004 tot heden organiseerde zij de cursus “ikonenschilderen” en de ikonenexpedities. Daarnaast geeft zij lezingen over de historie, betekenis en praktijk van ikonen en het schilderen ervan. (tekst gebaseerd op bericht van gemeente/kabinet bij uitreiking onderscheiding 2010)
Via Cultura
Gertjan Kleinpaste, werkzaam bij Via Cultura, sprak begin 2022 met Ada en Ton. Op de website schreef hij:
Ton Delemarre en Ada d’Hamecourt behoeven nauwelijks introductie. Een heel leven in het teken van alle facetten van de cultuur. Van de voorliefde van Ada voor Oost-Europa en iconen tot de jarenlange betrokkenheid van Ton als beleidsambtenaar cultuur. Deze Via Forza is een amuse. Een klein voorproefje van ontelbaar meer sprankelende verhalen. Je zou er moeiteloos vierentwintig uren mee kunnen vullen zonder dat de verveling toeslaat.
Het was mij een eer en een genoegen Ton en Ada te spreken in de serre bij hen thuis. Hun bevlogenheid en betrokkenheid is prachtig. Hun liefde voor cultuur en voor elkaar klinkt door in alles wat zij al hebben gedaan en in alles waarmee zij zich ook nu nog volop bezig houden.
Schaapjes
Een kort onderzoek brengt meer creativiteit aan het licht, zoals de schaapjesactie die Ton en Ada uitdachten. Aanleiding was het 20-jarig jubileum van de stedenband Dordrecht-Varna. De band ontstond in de tijd dat Oost- en West-Europa elkaar langzaam leerden kennen, maar nog niet samen in de Europese Unie zaten. In vriendschap hebben de twee steden dit proces van eenwording meegemaakt. En ook meegeholpen kennis te maken met, en meer begrip te krijgen voor, elkaars cultuur!
Ton en Ada stonden aan de wieg van de Stedenband Dordrecht-Varna en zijn sinds de oprichting altijd bij de vriendschapsband tussen de twee steden betrokken gebleven. In de zomer van 2020 kwamen ze met een projectvoorstel, waarvan een actie voor in 2021 geboren kindjes een onderdeel was. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de schaapjes-actie.
De schaapjes-actie was een ludiek initiatief, georganiseerd door Ton en Ada in samenwerking met de gemeente Dordrecht een ludieke actie voor kersverse ouders van kindjes geboren in april. Bij aangifte van hun kindje krijgen zij bij het traditionele geboorteschaapje een T-shirtje met jubileumlogo! Bij dat T-shirtje zat een flyer met uitleg over de actie en een vraag: hoe wensen de kersverse ouders dat de wereld van hun kindje en pasgeboren kindjes in zusterstad Varna er over 20 jaar uit zal zien? De ouders konden deze wens naar Ton en Ada insturen. Het echtpaar heeft van de inzendingen mooie kunstwerken gemaakt!
Brede kerkelijke belangstelling
Kerkelijk hadden Ton en Ada brede belangstelling. Met de zowel de rooms-katholieke als de oudkatholieke kerk onderhield het duo banden. Ada was expert iconen, begeleidde het schilderen en zorgde voor wijdingen volgens traditie zo blijkt nog uit een bericht in 2009:
Op zondag 1 februari a.s. worden in de Oud Katholieke Kerk in Dordrecht de iconen gewijd die door de cursisten van de icoonschildercursus in de afgelopen periode zijn gemaakt. De wijding is in overeenstemming met de tradities van de Oosters-Orthodoxe kerk, waar het schilderen van iconen vandaan komt. De icoon is daar namelijk méér dan een afbeelding. Deze representeert ook de Heilige of de heilige gebeurtenis die wordt voorgesteld. De icoon wordt niet aanbeden, maar is een middelaar tussen God en de mens. De uit Bulgarije afkomstige kunstenaar/docent van de cursus Martin Mandaliev is in deze traditie opgegroeid.
De contacten met Bulgarije kwamen mede voort uit hun inzet van de stedenband met Varna, die in 2001 werd gesloten. De internationaal bekende priester en schrijver Henry Nouwen wist ook de weg naar het Dordtse huis van Ton en Ada. De Nouwen-lezingen zijn door inzet van het echtpaar een traditie geworden in Dordrecht.
Ada d’Hamecourt “founding parent” van stedenband Dordrecht-Varna overleden
05 augustus 2023
Beste vrienden van de Stedenband Dordrecht-Varna,
In het zomernummer van onze Nieuwsbrief kon ik in mijn voorwoord nog enthousiast melding maken van het grote feest op 13 mei in de Trinitatis-kapel, ter gelegenheid van het feit dat Ton Delemarre en Ada d’Hamecourt beiden 90 jaar waren geworden.
Ik kon toen uiteraard nog niet bevroeden dat we zo spoedig daarna al afscheid van Ada hebben moeten nemen.
Zoals in vele media-publicaties al is vermeld, stonden Ada en Ton aan de wieg van onze stedenband. Hun grote netwerken, zowel in Dordrecht als in Varna hebben hiervoor een stevige basis gelegd.
Ook na de officiële start van onze stedenband in 2001 hebben Ton en Ada ons in velerlei opzicht intensief bijgestaan. Veel van onze gasten uit Varna vonden in het huis van Ada en Ton een warm onthaal. Onvermoeibaar participeerden zij in veel van onze stedenband-activiteiten.
Alle betrokkenen bij de stedenband, zowel in Varna als in Dordrecht zullen Ada dus geweldig gaan missen. Wel hopen wij dat we als bestuur nog vele jaren een beroep op de steun en de adviezen van Ton kunnen blijven doen.
Robert P. Scheelbeek
Voorzitter
Gemeenteraadslid Kitty Kruger schrijft op de website van GroenLinks het volgende:
Ada D’Hamecourt. Zeg je Ada, dan zeg je Ton. Beiden in beeld en woord onafscheidelijk.
Ik denk wel de meest trouwe bezoekers van onze ledenvergaderingen. Of het nu een receptie was om het nieuwe jaar in te luiden in het Stadhuis of bij de club of om de kandidatenlijst vast te stellen: zij waren beiden aanwezig.
Op 4 mei bij de dodenherdenking heb ik Ada voor het eerst gemist. Zij liep niet naast Ton. Op mijn vraag waar ze was antwoorde hij dat ze niet zo lekker was. Kan gebeuren, maar toch vreemd om Ton zonder zijn Ada alleen te zien staan.
Ada die ik ken als warm, verzorgend, maar vooral ook kritisch naar de gebeurtenissen in Dordrecht, in het land en in de wereld. Wanneer ik iets kwam ophalen of brengen op de Koningin Wilhelminastraat was ik niet zomaar in 5 minuten klaar. De thee stond klaar en een boeiend gesprek vond plaats. Met Ton en Ada.
Mails die ik kreeg ten aanzien van zaken waar ik beslist aandacht moest schenken in mijn politieke taak: altijd ondertekend met TonAda. In coronatijd: met een elleboogje van TonAda.
Gisteren kreeg ik een mail van Ton. Voor het eerst ondertekend met Ton Delemarre: het valt op.
Ada, je cv staat op de rouwkaart. Daar valt niets aan af te dingen. Genoemd moet dan nog worden dat je altijd klaar stond voor iedereen die aan je deur kwam. Altijd een positief woordje. Altijd ook kritisch, zodat we bleven nadenken.
Officieel nog geen Dochter van Dordrecht. Je bent nog niet voorgedragen. Dat gaan we nu dan ook ogenblik inzetten. Vrouwen Kunnen Alles, de werkgroep voor emancipatie van en door vrouwen, heeft Ada genomineerd. Er wordt naarstig gezocht naar een bijbehorende bloem, zodat we Ada ook terug kunnen vinden in de Tussentijd Tuin.
We zullen je missen Ada en wensen Ton heel veel sterkte en liefde om jouw gemis te kunnen dragen.
Zag je Ada dan zag je Ton. Zag je Ton dan zag je Ada. Dit beeld gaat nu voor altijd verdwijnen. Ada heeft het tijdige verlaten en ingewisseld voor het eeuwige.
Een warme wens aan Ton: dat alle mooie herinneringen aan Ada voor eeuwig mogen blijven bestaan.
