Geen standbeeld voor vrouw in Dordrecht, zelfs beroemdste schrijfster Top Naeff ontbreekt
DORDRECHT - In Dordrecht is nog geen standbeeld voor een vrouw. Dat past bij de landelijke trend waarin vrouwenstandbeelden schaars zijn. Van de 686 personenmonumenten zijn 587 man en 109 vrouw, zo meldt Trouw op basis van een onderzoek van journalist/historicus Lucia de Vries. Zij baseert haar conclusie op een uitgebreide inventarisatie over de periode 1815-2020.
Top
In Dordrecht is in het verleden wel aandacht gevraagd voor een standbeeld voor een vrouw, en wel voor schrijfster Top Naeff (1878-1953), de eerste ereburger van de Merwestad. Ze lijkt de laatste jaren wel steeds meer aandacht te krijgen. AD De Dordtenaar kondigt vandaag aan dat het voormalige cafe De Pul nu TOP gaat heten. Vincent Bek, de nieuwe eigenaar, krijgt gelijk een schouderklop van columnist Kees Thies vanaf zijn vaste plek in de krant.
Kees Thies houdt op internet 5 mei en in de krant 6 mei een pleidooi om Top Naeff wel op een sokkel te gaan zetten: eindelijk. Hij erkent elf jaar geleden ook voor meer standbeelden in de stad te hebben gepleit en toen noemde hij geen vrouw. Kees erkent nu toen Top te zijn vergeten.
Vrouwenbeelden
Landelijk lijkt de verhouding tussen mannen- en vrouwenbeelden nauwelijks te zijn veranderd door de eeuwen heen. In de negentiende eeuw was het aandeel vrouw 17 procent, in de vorige eeuw 19 procent en in de huidige eeuw blijft Nederland tot nu toe steken op 20 procent.
Passieve uitstraling
Daarnaast valt hiërarchisch verschil op: terwijl burgermannen eerder herkenbaar en ten voeten uit worden verbeeld, wordt voor vrouwen sneller voor een lager gewaarde borstbeeld of kop gekozen of voor een allegorie. Bovendien zijn mannenstandbeelden vaker dynamisch, terwijl die van vrouwen eerder een passieve uitstraling hebben, aldus Trouw.
In Dordrecht zijn er ook vanaf 1953 twee vrouwen ereburger van de stad geworden tegenover verder alleen maar mannen. Top kreeg twintig jaar voor de erkenning in haar woonplaats al een hoge Koninklijke Onderscheiding.
School-idylle
Top Naeff uit Dordrecht vestigde in 1900 haar nationale naam met het eerste echte meisjesboek School-idyllen. In 2025 is dat 125 jaar geleden.
De initiatiefgroep Dochters en Zonen van Dordrecht vindt dat wel een moment om aandacht aan Top te besteden. In 2028 is het 75 jaar geleden dat de auteur overleed en 150 jaar geleden dat ze werd geboren. De schrijfster wordt morgen ook weer genoemd in relatie tot het lot van haar literaire pleegzoon Mari Bosland (1924-1945) in de Tweede Wereldoorlog .
Reactie Kitty Kruger (GL)
Op haar Facebookpagina geeft raadslid Kitty Kruger (GroenLinks) een eerste reactie:
,,In het kader van diversiteit, emancipatie en gelijkwaardigheid is dit een bijzondere constatering. Mooi dat dit nu eens naar buiten komt. Daar moet iets in veranderen. En verandering begint in Dordrecht. Hoe geweldig zal het zijn: standbeeld van een lezende, schrijvende Top Naeff, zittend op een bankje voor haar oude huis aan Blauwpoortsplein. @EstherdeBeun, we gaan er voor # VrouwenKunnenAlles."
Els Kloek
In Trouw komt ook historica Els Kloek, initiatiefnemer van het project ‘1001 vrouwen’,aan het woord, die niet verrast is door de uitkomst van weinig vrouwen op een sokkel. . “Vrouwen doen pas een eeuw of iets langer mee”. Ze vindt dat de samenleving meer druk moet zetten om de verhouding tussen mannen- en vrouwenstandbeelden te verbeteren. “Zodra we achteroverleunen worden vrouwen als eerste weer vergeten. Het gaat om een eeuwenoude achterstelling; we hebben ook op dit gebied nog veel in te halen.”, aldus Els Kloek in Dagblad Trouw.
In het tweede katern van de krant wordt op twee pagina's in De Verdieping nader ingegaan om weinig vrouwen beelden in Nederland.
Ereburger
Top Naeff werd een maand voor haar dood, in maart 1953, pas de eerste vrouwelijke ereburger van de stad Dordrecht. Bij straatnaamgeving werd zij vergeten toen in de Stadspolders schrijvers werden vernoemd.
Pas in 2013 kwam er een Top Naeff pad rondom Villa Augustus.
In het nieuwe cafe Top komen, als het aan de nieuwe eigenaar ligt, ook literaire avonden en zal er veel aandacht zijn voor wielrennen.
