Oud-boswachter Jacques van der Neut is op reis en neemt (u) mee (deel 5 - slot)
COSTA RICA / DORDRECHT
Kolibries; vliegende juweeltjes
Mijn eerste ontmoeting met kolibries staat mij nog helder voor de geest. Het was in november 1988. Ik deed toen mee aan een internationale uitwisseling met Rotary en die trip ging naar Argentinië. Ik zat in een prachtig park, lekker in mijn blote bast te genieten van de zon. Een agent wees mij echter op ‘indecent behaviour’ en ik moest mijn shirt weer aantrekken. Toen ik dat gedaan had, zag ik iets in mijn ooghoek voorbij vliegen. Een kolibrie! In die dagen fotografeerde ik (zoals iedereen) in zwartwit of in kleur (foto’s, dia’s). Met die apparatuur was het fotograferen van die pijlsnelle vogels niet te doen. De wens om ze weer eens op te zoeken, nam met het verstrijken van de jaren toe. Door de recente trip naar Costa Rica, kwamen die vliegende juweeltjes tòch weer binnen handbereik.
Interessante landschappen
Ter voorbereiding van de reis naar Costa Rica, las ik veel in het boek ‘Hummingbirds’ van Glenn Bartley en Andy Swash. Goede (Engelse) teksten en heel fraai fotowerk. Dat wilde ik ook, dat was duidelijk. Ondanks de geringe oppervlakte van Costa Rica, komen er veel soorten kolibries voor. Vijftig maar liefst!
Kolibries komen uitsluitend voor in de Nieuwe Wereld. Sommige mensen denken dat zij ook voorkomen in India en Afrika, maar dat zijn diverse soorten ‘sunbirds’ (honingzuigers). Ook ontzettend fraai om te zien trouwens. Costa Rica herbergt veel interessante landschappen voor kolibries: nevelwouden, vulkanen, stranden, rivieren, tropisch regenwoud en ga zo maar door. De soorten had ik van te voren uit mijn hoofd geleerd, ondersteund door het plaatwerk in de handzame gids ’The birds of Costa Rica’ en niet te vergeten de app ‘Merlin’, een fantastische app met geluiden en fraaie portretfoto’s. Van te voren had ik mijn zinnen gezet op de Snowcap, een stemmig donkerrode kolibrie met een witte kop. De wens om kolibries te fotograferen is echter één, fotograferen is twee...
Digitale techniek
Bloeiende bloemen en planten zijn voor kolibries van onschatbare waarde. De bijzonder kleurrijke vogels zijn immers grotendeels afhankelijk van nectar. Door hun overvloedig bloembezoek, spelen de kolibries tevens een belangrijke rol bij de bestuiving van planten en bloemen, net als bijen en vlinders. Voor de broodnodige eiwitten, wordt er af en toe ook wel een voorbijvliegend insect gevangen. Enkele seconden hangt zo’n vogel voor een bloem en steekt de snavel naar binnen, waarna de tong de nectar opzuigt. Sommige kolibries, zoals de Rufous-tailed Hummingbird (een kolibrie met een roestbruine staart) zijn enorm territoriaal en jaagt iedere kolibrie weg die gebruik probeert te maken van ‘zijn’ bloeiende planten.
Rufous-tailed Hummingbird
De territoriumhouder komt regelmatig terug om nectar op te zuigen en rust daarna vaak in struiken of bomen die in de directe omgeving staan. Dankzij de stormachtige ontwikkelingen in de digitale fotografie is het vastleggen van kolibries tegenwoordig wel mogelijk. Je kunt zelfs filmpjes maken in hoge resolutie (4K) in slow-motion. Dankzij de aangebrachte stabilisatie in de camera’s ‘bevriest’ het beeld, het schokt dus niet heen-en-weer. Vroeger was dergelijke techniek ondenkbaar. Het bestond gewoon (nog) niet.
Geduld is een schone zaak
De ‘Rufous’ hebben wij veel gezien, zelfs op grote afstand vormden de oplichtende, kaneelkleurige staartveren een betrouwbaar herkenningspunt.
Vulcano Hummingbird
De Vulcano Hummingbird zagen we tijdens het voeden van de jongen. Op een hangende haak in een serre had deze kleine soort kolibrie een kunstig nestje gemaakt, van spinrag en kostmossen. Als de ouders kwamen voeren, staken de jongen de bekjes omhoog. Zorg voor de jongen op de vierkante centimeter! De locatie waar deze vogels fourageerden bestond uit een grote struik met donkerrode bloemen. Daar streken de vogels ook regelmatig neer. Het heeft niet veel zin om achter al die vogels aan te jakkeren. Geduld en gewoon wachten tot dat zij weer even neerstrijken levert volgens mij het meeste op.
Trogon Lodge
Op dezelfde plek (Trogon Lodge) zagen we ook de Talamanca Hummingbird, een relatief grote soort met een enorme snavel. Ook hier weer hetzelfde verhaal. Rustig in de buurt wachten. Vlak voor mij strijkt het beestje neer tijdens een harde windvlaag. De afstand is ongeveer een kleine drie meter. Door mijn camerazoeker zie ik dat de snuit van het beestje vol zit met resten stuifmeel. Af en toe knapt de vogel een uiltje en is dan weer klaar voor actie. Met zo’n lijf ligt de energiebehoefte enorm hoog. Kort daarop gaat ‘tie er weer vandoor, op zoek naar nectar van de overvloedig bloeiende struiken. Af en toe hoor je het gezoem van de vleugels, hetgeen mooi verwijst naar de algemene, Engelse benaming Hummingbirds. Ik moet bekennen dat we de Snowcap hebben gemist. Helaas. Moeten we toch nog een keer terug.
Talamanca Hummingbird
* Dit was tevens mijn laatste verslag over onze reis. Ik vond het spannend en leuk om iedereen regelmatig op de hoogte te stellen van onze avonturen. Heeft u een aflevering gemist? Onder dit artikel vindt u de links naar de andere afleveringen.
Jacques
Foto’s: Jacques van der Neut
