Stichting kondigt overleg aan over toekomst van de Trinitatiskapel
DORDRECHT - Op vrijdagavond 25 november is er vanaf 20:00 uur een overleg over de toekomst van de Trinitatiskapel in Dordrecht met mensen, die zich daarvoor willen inzetten.
Vooraanmelding is verplicht om een overzicht te hebben over de belangstelling, want het niet de opzet om zo binnen te lopen.
De Protestantse Stichting tot behoud en beheer van de Trinitatiskapel kondigt dit overleg op uitnodiging aan. De evangelisch Lutherse gemeente en de Waalse gemeente dragen de stichting, die wordt geleid door een onafhankelijke voorzitter.
De twee gemeentes behoren landelijk tot de Protestantse Kerk Nederland (PKN).
Enkele weken geleden werden er zorgen geuit over de toekomst van het bijzondere monument ook in een column van Kees Thies in AD De Dordtenaar.
STEGEMAN
Bart Stegeman, voorzitter van de evangelische lutherse gemeente, is blij met het overleg.. Zijn eerdere verklaring is via een verwijzing onderop dit verhaal te vinden.
De stichting tot behoud en beheer heeft dat in de doelstelling staan en hoopt op 25 november veel bondgenoten te kunnen ontmoeten, die zich willen inzetten voor de kapel.
WIJNTJE BLOM
Secretaris van de beheersstichhting Irene Wijntje - Blom schrijft aan belangstellenden:
,,De kapel waarmee u zich, naar wij hopen, mee verbonden voelt. Wij zien uit naar uw komst. Wilt u ons een bericht sturen of u komt en zo ja, met hoeveel personen: het mail adres is secretaris@stichtingbehoudtrinitatiskapel.nl.
VIER
De kapel behoort tot de vier (kerkelijke) monumenten in de stad, die in de laagste geschiedenis staan. De Grote Kerk, Augustijnenkerk en de Nieuwkerk staan ook in dat rijtje. Alleen de Nieuwkerk is in de Bleijenhoek zestig jaar geleden buiten de eredienst gesteld en nu een winkel
De Grote Kerk, Augustijnenkerk en kapel zijn elke zondag voor kerkdiensten in gebruik.
WIKIPEDIA
Het unieke karakter van de kapel blijkt ook uit een zeer uitgebreide vermeldiing op WIKIPEDIA:
,,De kapel bij het Blindeliedengasthuis in de Vriesestraat werd gesticht in de 14de eeuw met drie altaren en een koor, in de 17de eeuw diende de kapel tot kisthuis en voor opslag van turf.
Aan het begin van de 17e eeuw was er in Dordrecht een kleine groep Lutheranen van enkele tientallen (ook wel Martinisten (naar Maarten Luther) genoemd hoewel dat iets geheel anders was). Eenmaal in de twee of drie weken kwam een predikant van elders.
HEGGERUS
Op kosten van de lutherse Amsterdamse gemeente werd in 1620 een vaste predikant, Rudolphus Heggerus, naar Dordt gezonden en werd geprobeerd een passende ruimte voor de diensten te vinden. Begonnen werd met de verbouwing van een herenhuis aan de Museumstraat en er werd een officieel verzoek tot godsdienstvrijheid ingediend. Op aandringen van de gereformeerden (de latere Hervormde kerk) werden deze sektarische bijeenkomsten door de Staten van Holland verboden en moest de jonge predikant gedwongen de stad verlaten.
GEREFORMEERDE KERKENRAAD
Ook een poging in 1633 mislukte, in een pakhuis in de Weeshuisstraat waren een preekstoel en banken aangebracht. De gereformeerde kerkenraad besliste dat het gebouw moest worden gesloten. Na 1680 kwamen veel Duitse kooplieden in de stad wonen, het aantal Lutheranen in Dordrecht nam daardoor sterk toe. Frederik Mühlhoff, de eigenaar van de suikerraffinaderij de Ossekop, verzocht het gemeentebestuur om een kerkgebouw voor de Lutherse gemeente. De gemeente stemde, voornamelijk uit economische motieven, toe men kon kiezen uit twee gebouwen.
KAPEL
De Trinitatiskapel werd verkozen omdat die zonder grote kosten als kerk kon worden ingericht, op 5 maart 1690 wordt de kerk door P. Wesseling, predikant te Amsterdam, ingewijd. De stad Dordrecht schonk in 1689 ook nog drie gebrandschilderde glazen in de voorgevel, vervaardigd door de glazenier Evert van Wel. Bij het eeuwfeest in 1789 telde de gemeente twee- à driehonderd leden. In 1823 was het dak bouwvallig en het orgel beschadigd, met een persoonlijke subsidie van Z.M. koning Willen I van fl. 2.000,00 werd het dak gerepareerd. Bij de restauratie van de kerk in 1856 werd de gevel hersteld en de pastorie (rijksmonument nr 13948) en achterhuisje met opgang naar het orgel toegevoegd. Pas in 1978 kreeg de kerk de naam Trinitatiskapel, kapel van de Heilige Drie-eenheid.
Het gebouw en interieur
ZAALKERK
Het is een laat gotische zaalkerk de grondvorm is rechthoekig met driezijdige gesloten koor (sluiting), alleen het koor heeft steunberen. De zijmuren zijn verdeeld in vijf traveeën waarvan de achterste de zijde van het koor vormt. Het dak bestaat uit een houten tongewelf en is gedekt met leien. De voorgevel is een Vingboonshalsgevel uit 1689, in de 19e eeuw gewijzigd en gepleisterd. Op de voorgevel staat een windwijzer in de vorm van een zwaan, het symbool van het Lutheranisme en op de nok boven het koor een ijzeren kruis met een kleine windvaan. Aan de achtermuur van het koor is een klokkenstoel met een luidklok van een onbekende gieter, diameter 30 cm.
Interieur
ORGEL
In het interieur staat in de apsis het orgel en de kansel beide in Lodewijk XVI stijl, ze zijn vervaardigd in 1779 door Jan van Galen en geschilderd door kunstschilder Kuipers. Verder zijn er in de 18e eeuw een koperen lezenaar, kandelaars en twee grote koperen lichtkronen. De eerste kroon werd aangekocht door negen suikerbakkersknechten er waren vier suikerbroden op afgebeeld. De tweede werd in 1700 geschonken door Derek en Joachim van Stock, zij gaven ook een zilveren avondmaalsschaal en Joachim van Stock nog een zilveren doopbekken. Aan de voorzijde is een galerij met 50 zitplaatsen.
Kunstwerken
SOBERHEID
Door omstandigheden (o.a. oorlog), onzorgvuldigheid en het streven naar meer soberheid (wellicht onder invloed van het toenemend Calvinistisch gedachtegoed in de Nederlanden) werden een aantal objecten afgevoerd of zijn deze verdwenen. In 1823 zijn de 3 gebrandschilderde ramen uit de kozijnen genomen en aan de familie van de schenkers teruggegeven, er werd blank glas in roeden voor terug geplaatst. Naast de kansel was nog een raam met een voorstelling van Geloof, Hoop en Liefde met het onderschrift: „Siet hier verbeeld 't geloof, de hoop en 't liefdewerck, Betragt die deugden wel, daeruyt bestaet Gods kerck", ook dit raam is niet meer aanwezig. De twee koperen lichtkronen, een geschonken door de suikerbakkersknechten en de andere in 1700 door Derek en Joachim van Stock, zijn beide niet meer aanwezig.
VOORLEZER
Ook de koperen lezenaar met voet voor de voorlezer is verdwenen, waarschijnlijk staat de lezenaar op de preekstoel. Bij de inventarisatie door de SKKN in 1994 waren de nog aanwezige objecten verdeeld over de kerk, de zolder van de pastorie en andere ruimten. Nu zijn er nog steeds een aantal van de historische voorwerpen in de kerk of elders bewaard in het bezit van de gemeente. Op de voorgevel de vergulde zwaan (François Guilleaume Hesmerg (1811-1877), 1857) en op de nok het ijzeren kruis. In de kerk een borstbeeld van Luther vervaardigd ter gelegenheid van 250 jaar hervorming.
PREEKSTOEL
Een koperen lezenaar (inscriptie Mattheus Rouvlack, 1693) die oorspronkelijk op de preekstoel was bevestigd deze is later voorzien van een koperen voet. Op de preekstoel een koperen lezenaar die oorspronkelijk voor de voorlezer was bestemd, ouderdom en maker onbekend. Tegen de noordmuur bij de galerij is een houten schild bevestigd met afbeelding in reliëf en het onderschrift Pressa Valentior (de palmboom groeit onder druk). Eveneens in de noordwand een glas in lood raam met vijf voorstellingen over de tweede wereldoorlog (D. Boode, 1948). Onder de voorstellingen is de tekst van het Lutherlied Een Vaste Burcht opgenomen. Een koperen Paaskandelaar met drie voluutpoten.
KOSTBAARHEDEN
Elders bewaarde kostbaarheden zijn o.a. de pronk- of erebeker geschonken door de kerk aan ds. Frederik Michelsen ter gelegenheid van zijn 40-jarig ambtsjubileum in 1858. Een zilveren avondmaalsbeker (A. de Vos, 1693?) en een zilveren avondmaalsschaal (Anthonie Zeggelaar, 1708) geschonken door Dirck van Stock en zijn huisvrouw Johanna Calckberner. Een zilveren doopschaal (Jacobus Quinting, 1710) geschonken door de echtelieden Joachim van Stock en Jacoba van Rieds. De Lutherbijbel (Jacob Lindenberg, 1702) met zilveren beslag (Johannes Keeman sr., 1792). Een zilveren gedenkpenning (1630) uitgegeven ter gelegenheid van de viering van het eeuwfeest van de Augsburgse confessie (1530).
