Permanente expositie rond mijlpaal psalmen in boekhandel PRESENT in Dordrecht

DORDRECHT - In Boekhandel Present aan de Voorstraat 414 is een permanente tentoonstelling ingericht rond de religieuze liedvorm de psalmen.
Aanleiding is de betrokkenheid van Dordrecht bij de psalmberijming van 1773. De Dordtse dichter Voet zorgde voor 82 van de 150 berijmingen in deze bundel. Volgend jaar zijn er daarom activiteiten in de stad.om stil te staan bij 250 jaar psalmen van 1773 en de historie van deze liedvorm.
Ad Kasius van Present kondigde de blijvende expositie rond de psalmen aan tijdens een inspiratieavond in de Augustijnenkerk. Het doel was om te ontdekken hoe op de Dordtse psalmen mijlpaal kan worden ingehaakt. Het Platform Dordtse kerken droeg de bijeenkomst in samenspel met de stichting Reformatie Instituut Dordrecht (RID).
Informatiepunt
De eerste activiteit was de psalmen-expositie. Boekhandelaar Kasius hoopt dat zijn winkel kan uitgroeien tot een informatiepunt rond de psalmen toen en nu.
,,Er zullen oude psalmboeken, historische psalmboeken, hedendaags psalmboeken en uitgebreide informatie te zien en te lezen zijn." Hij hoopt dat ook in 2023 in kerken plek komt om het verhaal van de psalmen in alle eeuwen te laten zien en horen. ,,Ik denk aan een mobiele expositie over psalmen, die langs de kerken gaat."
Kasius heeft ook contact met organisaties in het land, die op allerlei manieren met psalmen bezig zijn. Daarbij gaat het niet alleen om de psalmen 1773, maar ook modernere berijmingen en psalmen uit de tijd van Koning David zo'n dertig eeuwen terug. Aan veel psalmen is zijn naam verbonden vanuit de oudheid
.Op zaterdagmorgen 5 november om 11 uur zal de psalmen expositie in Present aan de Voorstraat officieel worden geopend.
Nelemans
Op de avond in de Augustijnenkerk vertelde historische onderzoeker Arie Nelemans, dat hij het graf van psalm berijmer Voet had gelokaliseerd in de Nieuwkerk. Hij hoopt dat daaraan in 2023 ook aandacht kan worden gegeven.
Nelemans zorgde in het voorjaar voor de eerste publicatie om aandacht te vragen voor 250 jaar psalmen van 1773 waarbij hij wees op de prominente plek in het jubileum-programma voor Dordrecht.
Op zijn verzoek speelde de organist van de Augustijnenkerk. Jeroen de Weerdt, een psalm volgens de berijming van 1773, die heel actueel in Dordrecht is gebleven. ,,Het gaat om psalm 43 vers 4. De Dordtse verzetsman Leendert Keesmaat had deze psalm op zijn lippen toen hij op 13 maart 1941 werd doodgeschoten op de Waaldorpervlakte bij Den Haag.". In 1945 werd Keesmaat herbegraven op de ereveld op de begraafplaats de Essenhof.
In 2020 was er nog extra aandacht voor zijn graf, toen zijn achterkleinkinderen betrokken waren bij een herdenking.
De tekst van de psalm 43 vers 4, die ook op 4 mei altijd in Dordrecht klinkt, luidt:
Dan ga ik op tot Gods altaren,
Tot God, mijn God, de bron van vreugd;
Dan zal ik, juichend, stem en snaren
Ten roem van Zijne goedheid paren,
Die, na kortstondig ongeneugt',
Mij eindeloos verheugt.
Keesmaat
Keesmaat hoorde in Dordrecht bij de Wilhelminakerk. Daarom is er vanaf 2008 meermalen per jaar aandacht voor de bijzonder 1773 psalm in relatie tot het verhaal van de verzetsstrijder van de Geuzengroep.
Ds. Paul Wansink van de Grote kerk, die tevens vice voorzitter van het Platform Dordtse kerken is, gaf aan hoe betekenisvol psalmen kunnen zijn op kruispunten van het leven. Hij merkt dat vaak bij ouderen, die bezig zijn om afscheid te nemen van het aardse leven. ,,De melodie van een psalm reist dan met je mee en dan komen de woorden vanzelf.". De Grote kerk gemeente denkt aan verschillende activiteiten waarbij ook een leerhuis werd genoemd door ds. Wansink.
Bevelander
De christelijke troubadour Wim Bevelander uit Dordrecht legde uit, waarom hij als jongen van achttien jaar werd gegrepen door de psalmen.
Hij noemde Koning David gezien zijn link de psalmen de eerste singer/songwriter. Bevelander treedt al veertig jaar op en bracht net zijn nieuwste album LIVE IN Dordrecht uit. Daarop is niet psalm 139 te vinden dat hij in de Augustijnenkerk zong op een melodie van Bob Dylan.
Loe Baan gaf namens het Ivrietkoor Al Naharot aan psalmen te willen laten horen, die in een geschiedenis staan van drieduizend jaar. Zijn koor bestaat meer dan tien jaar en wil in Dordrecht en omgeving de Joodse cultuur levend houden. Rinder Sekeris (RID) gaf aan ook aan scholen te gaan denken. ,,We willen een lesbrief over de psalmen gaan maken." Leraar Geert de Korte van het Wartburgcollege liet weten graag te willen meenemen. ,,Ik neem het idee om de psalmen in 2023 veel aandacht te gaan geven in relatie tot de geschiedenis van Dordrecht graag mee."
Beiaard
Stadsbeiaardier Boudewijn Zwart legde de relatie uit tussen de psalmen en de beiaard. ,,Vroeger werden de psalmen door de beiaardier gespeeld, die daarna op de zondagen in de kerken werden gezongen. Zo raakten de mensen vertrouwd met de melodie."
De beiaardier ziet veel mogelijkheden om uit de toren van de Grote Kerk de psalmen van toen en nu te laten klinken met eventueel ook een koor in de toren of op het grasveld voor de kerk.
Erfgoed
Arjan de Zeeuw, de nieuwe voorzitter van de stichting historisch platform Dordrecht, benadrukte hoe belangrijk het is om aandacht te blijven schenken aan erfgoed. De psalmen horen daar wat hem betreft bij.
Journalist van het reformatorisch Dagblad (RD) Jacco vd Knijff uit Apeldoorn, die bij de Dordtse professor Fred van Lieburg was gepromoveerd, gaf aan dat Dordtenaar Voet niet alleen het grootste aandeel had gekregen in de 1773 psalmen. ,,Zijn naam is ook verbonden aan gezangen, die nog steeds in kerken worden gezongen. Het is goed daaraan ook aandacht te besteden."
Ton Delemarre vroeg mensen alvast de avond van 24 januari 2023 in de agenda te noteren . Dan is er weer een Henry Nouwen lezing en zal als psalm 91 aandacht krijgen. Nouwen is een (jeugd) vriend van Delemarre, die als hoogleraar en priester meer dan een kwart eeuw na zijn overleden nog steeds veel wordt gelezen. In Amerika is hij enorm bekend.
Hans vd Sterre
Ds. Hans van der Sterre hoopte dat de psalmen voor inspiratie kunnen zorgen die verder gaat dan de eigen kerkmuren. ,,Ik denk dat er veel met de psalmen kan worden gedaan. Ik denk ook aan het boek van Maarten 't Hart over de Psalmenoproer na de vaststelling van de 1773 psalmen." Het was toen niet vanzelfsprekend dat de nieuwe berijming ondanks een besluit van de Staten-generaal op 19 juli 1773 overal werd geaccepteerd.Daarna zijn ook nieuwe berijmingen en vertalingen gekomen van de psalmen uit het eerste Bijbelboek. De 1773 psalmen klinken nog wekelijks uit duizenden kelen in zes kerken in Dordrecht.
Nieuwsbrief
Wie op de hoogte wil blijven van verder ontwikkelingen rond de mijlpaal psalmen 1773 en Dordrecht kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief van het Platform Dordtse kerken, via secretaris Dik van der Zeijden:
info@dordtsekerken.nl