Nick van Uden gaat boek maken met verhalen over in Dordrecht begraven soldaten en verzetshelden
DORDRECHT - Nick van Uden (29) van de website Dordrecht in oorlog wil in mei 2023 komen met een boek met verhalen over de soldaten, die bijvoorbeeld een ere graf hebben gekregen op de Essenhof of Dubbeldam. Op zijn site schrijft hij ook over een museum op internet, waaraan hij wil werken.
“Van alle 150 soldaten en verzetshelden die nog in Dordrecht begraven liggen, ga ik achterhalen wie ze zijn", zo zegt hij op de website van RTV Dordrecht.
Zijn oproep is: Heb jij extra informatie over de Tweede Wereldoorlog in Dordrecht of foto’s? Mail ze naar info@dordrechtindeoorlog.nl
De strijd op en rond het eiland van Dordrecht was hevig in mei 1940 en sommige onderzoekers trekken een vergelijking met de strijd bij de Grebbenberg.
Vader en Zoon Van der Vorm
In de jaren negentig van de vorige eeuw begonnen vader Jan en zoon Jens van der Vorm al met een uitgebreid onderzoek met publicatie op internet van de strijd in de meidagen op en rond het eiland van Dordrecht. De website heette Dordt open stad.
Ook publiceert het zogeheten Zuidfront over wat er gebeurde aan de zogeheten zuidzijde van de vesting Holland, die begon bij het Hollands diep.
Open stad
(ode aan de eerste onderzoeker Jan van der Vorm op de site Zuidfront)
Op 10 mei 1940 daalden Duitse parachutisten ten noorden en ten zuiden van de bruggen bij Moerdijk en Zwijndrecht. Die vitale oeververbindingen werden bezet met de bedoeling, een corridor te vormen voor de oprukkende Duitse Negende Pantserdivisie. Voorzien was om via Moerdijk - Zwijndrecht - Rotterdam naar Den Haag op te rukken. Vier jaar later volgden de geallieerden een vergelijkbaar scenario in ons land bij de operatie Market Garden
Lichte Divisie
De Nederlandse landmacht reageerde met de Lichte Divisie. Deze grotendeels mobiele strijdmacht werd uit 's-Hertogenbosch naar Alblasserdam gedirigeerd met de bedoeling over de Alblasserdamse brug naar het vliegveld Waalhaven door te stoten. Dat mislukte, waarna de divisie werd overgezet naar het Eiland van Dordrecht. Op 12 mei gingen Nederlandse militairen in de aanval om de verbinding tussen de Moerdijkbruggen en de Zwijndrechtse bruggen te bezetten.
Waalhaven
Vrijwel gelijktijdig dirigeerden de Duitsers versterkingen van parachutisten en luchtlandingstroepen van Waalhaven naar Dordrecht om de Nederlandse dreiging af te wenden. Op 13 mei kwamen Duitse tanks en pantserwagens eveneens in actie, waarop de Lichte Divisie zich terugtrok op Papendrecht. Daags daarna volgde de capitulatie na het bombardement op Rotterdam.
De strijd in en om de stad was in enkele opzichten vergelijkbaar met die aan de Grebbeberg. Wat omvang, intensiteit en aantallen ingezette militairen betrof, werd de mei-oorlog van 1940 overwegend gestreden in Dordt en aan de Grebbeberg.
Weergave
Gedurende ruim dertig jaar heeft Dordtenaar Jan Andries van der Vorm (1929-1999) zich in diens vrije tijd intensief bezig gehouden met de geschiedschrijving van de meidagen in Dordt. Het resultaat was de uitgave Dordt Open Stad (1970) en diverse bijdragen aan andere documentatie, waaronder de trilogie Opmars naar Rotterdam van E.H. Brongers.
Vervolgens werd in de periode 1970 - 1999 een vervolg manuscript gemaakt over de strijd op het Eiland van Dordrecht. Dat manuscript is niet voltooid. Het internet biedt nu de mogelijkheid, om beide documentaties toegankelijk te maken.
Geschiedenis blijkt een voortdurend proces te zijn, dat soms meer vertelt over de tijd waarin ze wordt geschreven dan over de tijd die ze beschrijft. De waarheid weergeven is tevens bedoeld als virtueel monument uit respect voor de grote offers van de strijd. In die zin is Dordt open Stad ook een open bron voor iedereen die de werkelijkheid van toen wil bestuderen.
Bronnen
Het mag tot de verdiensten van de auteur worden gerekend, dat hij zich niet snel tevreden stelde met het louter weergeven van diens bronnen. In veel gevallen bleek de feitelijke toedracht nogal af te wijken van sommige verklaringen. In de loop der tijd vervagen de feiten en komen persoonlijke meningen soms wat prominenter naar voren. Door een moeizaam verificatieproces van hoor en wederhoor, reconstructies ter plaatse en veel gesprekken met getuigen zowel aan Nederlandse als aan Duitse kant, ontstond het beeld dat in deze documentatie is weergegeven.
Bijdragen
Deze website is tevens een uitnodiging om bijdragen te leveren aan de geschiedschrijving. Ongetwijfeld bevatten particuliere archieven nog foto’s van de gebeurtenissen in Dordt in de meidagen van 1940. De samenstellers doen hierbij een oproep, om die beelden te mogen digitaliseren. De eigenaar hoeft er dan geen afstand van te doen, omdat de tegenwoordige techniek ons nu in staat stelt om historische beelden desgewenst aan huis te komen scannen. Wij nodigen belangstellenden ook uit, om de beelden die voor ons nog als "onbekend" zijn weergegeven, te voorzien van commentaar.
Met de benaming "open stad" wordt in het militaire krijgsbedrijf aangeduid, dat een stad niet door troepen is bezet noch in staat van verdediging is gebracht. Die situatie was van toepassing op Dordrecht aan het begin van de Duitse inval op 10 mei
1940. In de dagen daarna vormde Dordrecht en het omliggende gebied het toneel van zware gevechten, waarbij duizenden militairen waren betrokken.
Meer meidagen 1940
Belangstellenden maken wij graag attent op www.grebbeberg.nl en op www.mei1940.nl. Deze sites hebben als voorbeeld gediend voor dit project, dat belangeloos werd gerealiseerd door Rutger Bol, Eline van der Vorm en Jens van der Vorm-de Rijke.
Opgedragen aan Jan Andries van der Vorm, wiens onschatbare werk virtueel voortleeft ter nagedachtenis aan de tallozen, die nimmer zijn vergeten.
