De eerste stap tot de val en latere moord op de broers De Witt begon 350 jaar geleden 29 juni of 3 juli in Dordrecht
DORDRECHT - De val en latere moord op de Dordtse broers De Witt (Johan en Cornelis) werd 350 jaar geleden ingezet in Dordrecht. Als datum is 3 juli, maar ook 29 juni heeft sterke papieren.De twee machtigste broers toen in de republiek werden aan de kant geschoven voor de terugkeer van een Oranje, te weten Stadhouder Willem III. Het was in het rampjaar 1672 en de republiek werd van alle kanten aan gevallen. Uiteindelijk werden de broers op 20 augustus in Den Haag vermoord door het gepeupel.
Het begin staat in veel vaderlandse geschiedenisboeken:
In 1667 was het zogeheten Het Eeuwig Edict van kracht geworden. Het kan worden gezien worden als een poging van de Staten van Holland om definitief af rekenen met de politieke macht van de Oranjes. Met de resolutie gaf men het signaal af dat het stadhouderloze tijdperk ‘eeuwig’ moest worden voortgezet", zo valt op historische sites te lezen.
Een zieke Cornelis werd 29juni/3 juli 1672 - dus 350 jaar geleden - gedwongen om als raadslid van Dordrecht zijn handtekening te zetten onder de herroeping van het Eeuwig Edict. Hij lag nog steeds thuis ziek in bed en buiten had zich een woedende mensenmassa verzameld. Binnen stonden Orangisten die eisten dat hij tekende. Hij was de laatste van de Dordtse regenten die zijn naam nog niet op het papier had gezet. De Witt weigerde, waarop zijn echtgenote Maria smeekte het omwille van haar en de kinderen te doen, omdat ze doodsbang was dat anders het gezin uitgemoord werd. Zij liet haar echtgenoot weten dat als hij niet zou ondertekenen, zij en de kinderen hem zouden verlaten. De Witt ondertekende daarop, maar zette achter zijn naam de letters v.c.; die staan voor vi coactus, ofwel onder dwang. De toevoeging werd niet geaccepteerd en zijn vrouw streepte de afkorting door.
Dordrecht was toen de eerste stad in het zogeheten zuiderkwartier van Holland en was als oudste stad van Holland wellicht de machtigste stad van de republiek samen met Amsterdam.
Verdacht van hoogverraad
Een dag voordat Willem III op 9 juli tot stadhouder werd benoemd, kreeg Cornelis de Witt bezoek van de louche barbier-chirurgijn Willem Tichelaar. Twee weken later werd Cornelis door Tichelaar beschuldigd van het beramen van een moordpoging op prins Willem III.
De Witt werd op een zondag gearresteerd door de advocaat-fiscaal Jacob Ruysch. Cornelis lag ziek op bed en de rest van zijn gezin was naar een kerkdienst. De arrestatie vond plaats zonder kennisgeving aan de stad Dordrecht en in stilte werd Cornelis naar 's-Gravenhage gebracht. De privileges van Dordrecht om hem zelf te verhoren, waren daarmee geschonden.
Dat Cornelis verdacht werd van hoogverraad, deed daar niets aan af. Alleen omdat Cornelis meldde zich niet te willen onttrekken aan de rechtsuitoefening van het van Holland Hof van Holland, verviel de klacht van Dordrecht over de wederrechtelijke aanhouding.
In Dordrecht wordt al een aantal jaren bij 20 augustus stilgestaan op de Visbrug bij het standbeeld van de broers. Initiatiefnemer was Ben Corino van het RTV Dordrecht programma Studio De Witt.
