“Dordrecht - Sobibór, van gebiedsverbod tot gaskamer, van onderduik tot opstand”
DORDRECHT - Op vrijdag 29 april verschijnt een nieuw deeltje (no. 42) in de serie Verhalen van Dordrecht. Het boekje draagt de titel “Dordrecht - Sobibór, van gebiedsverbod tot gaskamer, van onderduik tot opstand” en is geschreven door Harrie Teunissen en Per Bos.
44 Joden uit Dordrecht zijn in Sobibór vermoord. De resten van dit door Duitse Nazi’s geleide vernietigingskamp liggen nu aan de Poolse oostgrens. Het boekje schetst de maatregelen van de bezetter om ‘de Joden’ in Nederland te identificeren en te isoleren. Het brengt vooral hun steeds verder teruggedrongen leefwereld in Dordrecht in kaart. Door gebiedsverboden, onteigening, gedwongen inleveren van voertuigen, reisverboden tot zelfs het verbieden van bezoek aan niet-Joden isoleren de Nazi’s hen van ‘het Nederlandse volk’. Na deportatie naar Westerbork volgt een dagenlange treinreis in overvolle veewagons tot men ze meteen na aankomst samenperst in de ‘douches’ van Sobibór, waar ze vergast worden.
Tegenover deze deportatie en massamoord staat de onderduik in onze stad in aparte ruimtes, soms nauwelijks groter dan een hondenhok. Zelfs de natte wirwar van de Biesbosch biedt schuilplaatsen. Met de onderduik begint de jodenjacht waarbij ook Dordtenaren die onderdak verlenen gevaar lopen. Toch hebben 66 Dordtse Joden zo weten te overleven. Zelfs uit het streng bewaakte Sobibór proberen Joodse dwangarbeiders te ontsnappen. Versterkt door Joodse krijgsgevangenen vindt daar op 14 oktober 1943 een opstand plaats en slaan honderden ‘werkjoden’ op de vlucht. 47 Van hen overleven de oorlog.
Het boekje wordt vrijdag 29 april 2022, 16.30u, in de hal van het Stadhuis door het bestuur van de Stichting Historisch Platform Dordrecht aangeboden aan de voorzitter van de Liberaal-Joodse gemeente in Rotterdam, de Dordtenaar Leopold Hertzberger.
De serie Verhalen van Dordrecht is een uitgave van het Historisch Platform Dordrecht.
