Gemeenteraad van Dordrecht begint 21 september met spannend duidingsdebat om politieke verhoudingen te bepalen
DORDRECHT - De vergadering van de gemeenteraad van Dordrecht op dinsdag 21 september in het Stadhuis is op voorhand spannend, historisch en zeker ook emotioneel te noemen.
De gemeenteraad begint immers om twee uur met een zogeheten duidingsdebat. De vraag is: Waar staat politiek Dordrecht? Dat geldt dan voor de rol en positie van de gemeenteraad en dat van het college van burgemeester en wethouders.
Wat zijn de nieuwe, actuele politieke verhoudingen na de gedenkwaardige zomer van 2021 met een ongekende afsplitsing met zes raadsleden van de grootste fractie - Beter voor Dordt (BVD) - die een raadslid overhield.
Oppositie
Politiek boekhoudkundig telt de oppositie nu 25 van de 39 zetels. Het college van burgemeester en wethouders staat volgens de wet wel los van de gemeenteraad.
In het rekenwerk dat in de fractiekamers ook wordt gedaan, heeft het college bij het begin van het duidingsdebat slechts veertien raadsleden over in de zogeheten coalitie.
De vier partijen, die voor veertien raadsleden zorgen - VVD, CDA, ChristenUnie/SGP en Beter voor Dordt - hebben in een brief de gemeenteraad voorgesteld om na het komende vertrek van wethouder Piet Sleeking (BVD) tot de verkiezingen met vier ingewerkte wethouders door te gaan.
Los van de getallen in zetels, gaat het vooral om heeft een meerderheid van de gemeenteraad uiteindelijk hier vertrouwen in hebben of de coalitie willen gedogen. Wie weet, stellen de eventuele gedogers zo hun partij al kandidaat voor de zogeheten coalitie vorming na de komende verkiezingen?
Overigens lijkt het erop dat er andere varianten op tafel komen.
Vakantie
De grootste partij Beter voor Dordt (BVD) - met vanaf 2018 twee wethouders in het college van b. en w. raakte in vakantietijd zes van de zeven raadsleden kwijt.
De (nieuwe) fractie Nijhof met zes ex-BVD-raadsleden is gelijk de grootste oppositiepartij geworden. Deze fractie heeft laten weten een kandidaat-wethouder beschikbaar te hebben om de vacature Sleeking op te vullen. Op voorhand is wel duidelijk dat BVD-wethouder Piet Sleeking in elk geval op 21 september afzwaait, want dat heeft hij in zijn brief aan de raad laten weten.
PvdA en fractie Nijhof hebben ook de tweede BVD-wethouder in hun discussie betrokken. Zij hebben zich publiekelijk afgevraagd of de laatste overgebleven wethouder van BVD, Marco Stam, kan aanblijven met alleen als raadslid van zijn partij, David Schalcken.
Vertrouwen
In het normale politieke bedrijf draait het om vertrouwen. Als een wethouder niet naar de meerderheid van de gemeenteraad voldoende luistert en grote fouten maakt, kan dat vertrouwen worden opgezegd.
In de politiek vindt iedereen wel iets van een wethouder, maar fomele voorstellen liggen nog niet op tafel om Stam de wacht aan te zeggen.
Sommige waarnemers vragen zich af of het 21 september misschien meetelt dat het gaat om het vereffenen van persoonlijke rekeningen.
Of lukt het in het duidingsdebat uiteindelijk om vooral het algemeen belang van de stad Dordrecht op de voorgrond te plaatsen.
In het Stadhuis komen alle fracties aan het woord om aan te geven hoe zij tegen de actuele situatie aankijken en zeker ook waarop zij de kiezersgunst verdienen.
De verkiezingen, die voor 16 maart 2022 voor de nieuwe gemeenteraad op de kalender staan, zijn niet ver weg bij de positie bepaling van de partijen. Hopelijk kijken de kiezers ook naar het politiek schouwspel om zich voor te bereiden op het feest van de democratie.
De waarheidsvinding, elke partij vanuit een eigen perspectief, gebeurt afhankelijk van de corona richtlijnen met of zonder publiek en pers in het Stadhuis.
Dualistisch
Feit blijft wel, dat de verhouding tussen de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders vanaf 2002 anders is geworden door de invoering van het zogeheten dualistisch systeem. De wethouders zijn geen raadslid meer. De rollen, taken en posities van de raad en het college zijn gescheiden en tevens beschikken beide organen over een eigen ambtelijke organisatie ter ondersteuning. Dit is de theorie. De vraag is natuurlijk, ook in het licht van het zogeheten duidingsdebat, hoe zijn de verhoudingen in Dordrecht in de praktijk geworden?
Voor de zomervakantie leek het er in eerste instantie nog op, dat 21 september in het teken zou staan van het afscheid van wethouder Piet H. Sleeking. Na 27 jaar (!) actief te zijn geweest in de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders van Dordrecht wist hij, na het schrijven van zijn ontslagbrief, dat hij weer vanaf dat moment ,,gewone" burger zou worden van zijn geboortestad.
Persoonlijk
De laatste twee maanden zullen ongetwijfeld voor Piet Sleeking persoonlijk de slechts denkbare tijd zijn geweest in het politieke bedrijf van Dordrecht.
Daarbij komt dat in normale omstandigheden de gemeenteraad passend en vooral feestelijk afscheid neemt aan het einde van de laatste vergadering van een wethouder. Bij het afscheid kijken de dierbaren vanaf de publieke tribune toe vaak met trots en soms met emotie of opluchting dat de tijd van deze zware openbare baan voorbij is.
Formeel is alleen nog niet besloten of er op 21 september pers en publiek weer welkom zijn bij de vergadering of dat belangstellenden achter hun beeldscherm moeten gaan zitten.
Ereburger
Sleeking zou zoals dat vroeger bij andere wethouders ging mooie woorden te horen krijgen die hem in de historie plaatsen als dienaar van de openbare zaak in de stad Dordrecht. Vervolgens kan de stad afscheid nemen van de wethouder via een receptie.
Volgens de gangbare traditie wordt Piet tevens in zijn laatste gemeenteraadsvergadering tot ereburger van zijn stad Dordrecht benoemd. Hij heeft tot nu toe laten weten hier niet zo voor te zijn.
Tijdperk
Het lijkt er wel op dat het tijdperk van Beter voor Dordt (BVD) - dat in 2010 een historische overwinning boekte onder leiding van boegbeeld Piet Sleeking met vijftien zetels en drie wethouders - (deels) in de geschiedenis geplaatst wordt. Alleen de PvdA haalde eerder (in 1974) voor het eerst drie wethoudersposten binnen. De strateeg daarbij was de latere wethouder Piet C. Janse, die Piet Sleeking les heeft gegeven op de onderwijzersopleiding!
Feitelijk hebben momenteel drie wethouders nog een stevige fractie achter zich: De Dordtse VVD (Maarten Burggraaf), CDA (Peter Heijkoop) en ChristenUnie/SGP (Rik van der Linden). Zij vormen het motorblok van het college samen met burgemeester Wouter Kolff. Bij de eerste burger speelt wel de komende spannende periode mee dat de burgemeester aan de vooravond staat van van de voor zijn gezin weer spannende tijd van de geboorte van het tweede kind. Daarmee wordt in zijn agenda natuurlijk al rekening gehouden.
Afscheid
De politieke verhoudingen in de Dordtse werkelijkheid zijn ingrijpend veranderd. Alle partijen willen er best garen bij spinnen. De gemeenteraadsverkiezingen (16 maart 2022) kleuren steeds meer de debatten en tevens de persoonlijke verhoudingen voor en achter de schermen. Soms zeggen mensen alle ingrijpende veranderingen in het politieke en persoonlijke krachtenveld verdrietig te vinden. Anderen zeggen dan weer snel: Dit hoort bij het politiek bedrijf ook in de grote stad Dordrecht.
Wat speelt er werkelijk? Partijen willen graag met hun kopmannen of kopvrouwen in een goede positie zitten, wanneer de (eind) strijd om 39 gemeenteraadszetels echt los barst. Daarop wordt voorgesorteerd.
Daarbij hoort dat het de tijd is van profileren van de raadsleden voor hun eigen kring dus achterban. Dat doen zeker raadsleden die in 2022 aan een nieuwe periode willen beginnen. Veel partijen zijn bezig met de samenstelling van de kandidatenlijsten, dus kunnen de leden weer de politieke toekomst van raadsleden bepalen.
D66
In de gemeenteraad is nog onduidelijk wat de positie van de D66-fractie gaat worden nu de vier raadsleden weten dat hun partij op 16 maart 2022 niet aan de verkiezingen voor de nieuwe raad zal meedoen. Drie zeggen te blijven werken onder de vlag D66. Een vierde (Dirk Loekemeijer) heeft inmiddels ontslag genomen.
Formeel rust voor het begin van het duidingsdebat op 21 september het college van b. en w. op de steun van veertien van de 39 raadsleden: Te weten VVD, CDA, ChristenUnie/SGP en eenmaal BVD. Zes raadsleden zijn dus minstens nog nodig om door te kunnen gaan met vier wethouders tot de verkiezingen.
Bestuur
Het draait bij het openbaar bestuur om het algemeen belang voor bijna 120.000 Dordtenaren. Dat is een duidelijke verantwoordelijkheid. Die behoort uit te stijgen - na stoom afblazen - boven ego-denken. Natuurlijk emoties en persoonlijke verhoudingen tellen altijd mee. De burgerij heeft wel recht op de wetenschap dat de stad en de inwoners in goede handen zijn van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders.
De eindvraag voor 21 september is: Welk dagelijks bestuur maakt in goede verhouding tot de gemeenteraad de rit af tot en met de verkiezingen van 2022. Het zou na alle stevige debatten die bij de Dordtse democratie horen mooi zijn als alle fracties verantwoordelijkheid tonen en zeggen:
We zijn goed voor de stad en goed voor alle Dordtenaren.
(de gemeente Dordrecht zendt de vergadering via een live stream uit. De uitzending is te vinden via de site van de gemeente Dordrecht / gemeenteraad. Publiek en pers zijn welkom of niet welkom op basis van de op 21 september geldende corona regels)
