Dordrechts Museum toont 'Elisabeth en de Vloed'
DORDRECHT - Het Dordrechts Museum herdenkt dit jaar de Sint-Elisabethsvloed uit 1421 met een tentoonstelling waarin de vier Elisabethspanelen uit het Rijksmuseum centraal staan. Deze unieke panelen uit de late 15de eeuw tonen de overstroming en het leven van de heilige Elisabeth van Thüringen, naamgeefster van de ramp. Speciaal voor deze gelegenheid is een animatie ontwikkeld die de bezoeker meeneemt in de verhalen van Elisabeth en de vloed zoals die zijn verbeeld op de schilderijen.
In de nacht van 18 op 19 november 1421 verwoest de Sint-Elisabethsvloed de dijken rondom Dordrecht. Een groot gebied komt onder water te staan. Dorpen worden onbewoonbaar en duizenden mensen slaan op de vlucht.
De overstroming markeert het ontstaan van de Biesbosch en heeft grote invloed op de economische positie van Dordrecht. Ook in 1404 en 1424 vinden stormvloeden plaats die dezelfde naam krijgen. Als gevolg van deze drie rampen komt het vruchtbare achterland van de belangrijke handelsstad permanent onder water te staan en verliest Dordrecht een deel van haar strategische handelspositie.
Elisabethspanelen
De 15de-eeuwse ramp is al vroeg een onderwerp in de kunst. In de jaren 1490-1495 schildert een anonieme kunstenaar een uniek altaarstuk voor de Grote Kerk in Dordrecht. De buitenzijde van de luiken toont de overstroming. De binnenzijde laat het leven van de heilige Elisabeth van Thüringen (1207- 1231) zien. Het middenpaneel is verloren gegaan. In de tentoonstelling Elisabeth en de Vloed zijn de Elisabethspanelen voor het eerst in lange tijd weer samen te zien in het Dordrechts Museum. Twee van de vier panelen zijn normaliter te zien in de vaste opstelling van het Rijksmuseum en verlaten het museum zelden. Een bezoek aan Elisabeth en de Vloed is een unieke kans om deze bijzondere panelen straks in het Dordrechts Museum te bewonderen. Ontdek het verhaal op de panelen, over de heilige Elisabeth en de overstromingen, verteld aan de hand van prachtige kaarten, schilderijen, prenten en speciaal voor deze tentoonstelling gemaakte animaties.
De heilige Elisabeth Elisabeth van Thüringen (of van Hongarije) is een bekende heilige in middeleeuws Europa. Ze is het toonbeeld van liefdadigheid en barmhartigheid. Elisabeth trouwt met Lodewijk van Thüringen en ontfermt zich over de armen, zieken, kinderen en weduwen. Na de dood van Lodewijk gaat Elisabeth het klooster in. Op 24-jarige leeftijd overlijdt ze, omdat ze zichzelf verwaarloost. Als heilige is Elisabeth zeer populair. Overal in Europa ontstaan zieken- en armenhuizen met haar naam. Als in 1404, 1421 en 1424 grote overstromingen plaatsvinden rond haar naamdag, worden deze naar haar vernoemd.
Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt de publicatie De grote en vreeselike vloed onder redactie van Hanneke van Asperen, Marianne Eekhout en Lotte Jensen bij uitgeverij De Bezige Bij die verkrijgbaar is in de museumwinkel.
600 jaar Elisabethsvloed
Meer dan 45 partijen in de hele delta regio staan in 2021/2022 uitgebreid stil bij het 600-jarig jubileum van de Sint-Elisabethsvloed. Onder de noemer 600 jaar Elisabethsvloed. De Kracht van het water wordt een gevarieerd publieksprogramma georganiseerd. Meer informatie is te vinden op www.600jaarelisabethsvloed.nl
Elisabeth en de Vloed. De ramp van 1421 in beeld is te zien van 3 oktober 2021 t/m 6 maart 2022 in het Dordrechts Museum.
Bijschrift bovenstaande schilderij: Meester van de Heilige Elisabeth-Panelen, Buitenzijde linkervleugel van een altaarstuk met de Sint Elisabethsvloed, 18-19 november 1421, met de stad Dordrecht op de achtergrond, ca. 1490-ca. 1495, Rijksmuseum. Aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt
