Pleidooi op wereldvrouwendag Dordrecht voor standbeeld voor schrijfster Top Naeff (1878-1953)

08 maart 2021 door Hans Berrevoets
Pleidooi op wereldvrouwendag Dordrecht voor standbeeld voor schrijfster Top Naeff (1878-1953)
Top Naeff

DORDRECHT - Wereldvrouwendag in Dordrecht stond 8 maart in het teken - via een tentoonstelling - van honderd jaar vrouwenkiesrecht en de actie een standbeeld voor schrijfster Top Naeff.

De groep ,,Wij vrouwen kunnen alles", organiseerde dat weer. Yara van Engelen lichtte de expostie toe. Kitty Kruger presenteerde de actie voor een TOP beeld in Dordrecht. Al eerder was gevraagd om meer vrouwen te kiezen voor een straatnaam.

De toespraak van Top Naeff, uitgesproken door Kitty kruger, is onderaan het verslag meegenomen. Top wil burgemeester Wouter Kolff voor zijn dochtertje nog het boek School Idylle aanbieden, dat in 1900 uitkwam en wordt gezien als eerste meisjesboek.

Hal

De dag begon met de opening van een tentoonstelling in de hal van het Stadskantoor. De expositie maakte duidelijk, dat vrouwenkiesrecht honderd jaar geleden niet vanzelfsprekend kon worden afgesproken. Er was ook tientallen jaren strijd aan vooraf gegaan.

Dordt heeft daar een relatie mee, want Suze Groeneweg uit Strijensas was rond 1903 bij Dordrecht betrokken. Ze gaf les op een lagere school aan de Hofstraat en werd het eerste vrouwelijke kamerlid in het parlement. Dat was in 1918. Vijftien jaar eerder was zij op 1 mei 1903 ld geworden van de SDAP in Dordrecht.

 

Paspop

Het meest opvallende in de hal van het Stadskantoor was een paspop met daarop een foto geplakt van Top Naeff.

Ze werd vlak voor haar overlijden in 1953 de eerste vrouw, die ereburgeres werd van de stad. Dat was rijkelijk laat, want al twintig jaar eerder had zij een hoge Koninklijke onderscheiding gekregen. Het Koningshuis wist ook wie Top was, want zij kende zowel Koningin Wilhelmina als Koningin Juliana. In de biografie over Top wordt gemeld, dat Top bij Wilhelmina op de thee ging. Juliana ontmoette zij op het schrijversbal, dat nu als boekenbal bekendheid geniet. Top werd ook buiten de stad als een Grande Dame in de literatuur.

Ary

De TOP pop werd daarna door vrouwen op een kar door de binnenstad getrokken om te kijken waar eventueel een standbeeld plek voor haar gevonden kon worden.

Zo kreeg Ary Scheffer op zijn plein even bezoek van Top Naeff.

De schilder kreeg in 1862, vier jaar na zijn overlijden, al een standbeeld in zijn geboortestad. Top Naeff kreeg pas in 2013 - dus zestig jaar na haar overlijden - een pad rond villa Augustus. Om Toip en andere vrouwen zichtbaarder te maken, maakte Dordt vanaf 2019 ook kennis met heel veel dochters van Dordt. Saskia Lensink maakte daarover een boek, dat werd gepresenteerd op wereldvrouwendag 2020.

De actie met pop TOP ging ook nog naar het woonhuis van Top aan de Johan de Witt straat. Ze woonde daar bijna vijftig jaar tot 1952 en haar man had er ook een huisartsenpraktijk.

In de achtertuin staat het beroemde schrijfhuisje van Top Naeff. De nieuwe eigenaar van het pand, Pieter van Loon, liet de vrouwen weten graag mee te doen om het verleden van Top Naeff weer zichtbaar te maken aan het monument (met een ANWB bordje) en bij het schrijfhuisje.

TOESPRAAK VAN TOP NAEFF ANNO 1953-2021 (ze werd in 1878 in Dordrecht geboren en overleed in april 1953 een maand nadat zij als  eerste vrouw ereburgeres van de stad werd)

Geachte aanwezigen,

En zo sta ik hier dan nu als Dordtse, geboren en getogen. Ik heb dit “getogen” altijd een aardige uitdrukking gevonden, er zit iets van tijgen en tuigen in, optuigen, een opgang naar rijker leven.

Geboren worden is geen kunst, althans niet voor degene, die het overkomt, maar eer men dan nog op het plekje grond waar onze wieg stond, ietwat behoorlijk “getogen” is, komt er heel wat stille kracht en steun van anderen aan te pas.

Bij gelegenheid van deze luisterrijke dag, Internationale vrouwendag, durf ik het dan wel uit te spreken, dat ik geboren en getogen een Dordtse ben.


Ik geloof dat ik niet alleen aan de Overheid, maar ook de Stad zelf vandaag veel dank verschuldigd ben.

Van dat men mij op de Lagere School in de Berckepoort met de griffel op de lei “peer” en “hoed” heeft leren schrijven, de grondslagen liggen van mijn literaire loopbaan.

Daarna tot de kroontjespen ben over gegaan, toen tot  het wonder van de vulpen ben gestegenen tenslotte , op mijn 70e verjaardag door twee Dordts vriendinnen, op het Raadhuis wel bekend- Mevr. Van Bilderbeek en mevr. Van Gijn- namens “de vrouwen van Dordrecht” in de hoge school van de schrijfmachine ingewijd.

Vier

Vier levens fases in 1 stad. Een leven lang leren.
Dordrecht heeft mij minder te danken dan ik haar.

Zelden heb ik iets over haar geschreven, zoals Boutens en Ritter over Zeeland, Dirk Coster over Delft en tal van Amsterdamse schrijvers over Amsterdam, uit puur enthousiasme en met vooropgezet doel haar in de rij der steden omhoog te stoten, maar indirect moeten mijn verhalen toch wel iets hebben uitgedragen van haar schoonheid en haar karakteristiek, omdat ik altijd in haar was en zij in mij.

Ongenoemd vaak, was het toch wel heimelijk altijd deze stad, in de omarming van de grote rivieren, die mij als decor en meer dan decor diende. Een inspiratieve stad, niet aan te ontkomen.

Graag had ik vandaag aan onze burgervader dhr Kolff mijn bekende boekje “Schoolidyllen” willen uitreiken als leesvoer voor zijn dochter. Helaas kon hij door allerlei gewichtige gebeurtenissen in onze stad elders niet aanwezig zijn. Geachte heer Kolff u houdt dit geschenk van mij dus nog te goed.

Standbeeld

Geachte aanwezigen, Het platform Vrouwen Kunnen Alles hebben mij gevraagd om met hen mee te gaan om een plaatsje te zoeken , waar een standbeeld van mijns persoon, geplaatst kan worden.

Ook al betracht mij grote bescheidenheid , wil ik graag van dit aanbod gebruik maken. Graag wil ik een rolmodel zijn voor alle meisjes, vrouwen die iets willen bereiken. Leef in het hier en nu, kijk om je heen en maak gebruik van de mogelijkheden die je geboden worden.


Ik zou zeggen laten we gaan wandelen en zien wat de stad ons te bieden heeft.

(tot zover Top anno 2021 op wereldvrouwendag in Dordrecht)

 

Foto's hieronder: Wim van de Pol.

 

Gerelateerde straten:
Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.