Arbeider-burgemeester en ere-burger van Dordrecht Jan H. van Zuuren: 5 februari een eeuw geleden geboren
DORDRECHT - Aanstaande vrijdag 5 februari is het precies een eeuw geleden dat ere-burger en voormalig burgemeester Jan H. van Zuuren werd geboren. De honderdste burgemeester van Dordrecht, Wouter Kolff, besteedde in een twitter bericht 3 februari ook aandacht aan zijn voorganger uit de vorige eeuw.
In 2010 overleed Van Zuuren en in de gemeenteraad werd hij herdacht door toenmalig burgemeester Arno Brok (tekst onderop).
Van Zuuren maakte van 1963 tot 1985 in totaal bijna 22 jaar deel uit van het college van burgemeester en wethouders van Dordrecht. Het was ook een loopbaan, die voor zijn politieke tijd begon als arbeider in een metaalbedrijf. Daarna volgde de vakbond.
Van Zuuren kwam in 1962 als raadslid in de gemeenteraad en begon eind 1963 als wethouder. Van Zuuren volgde Henk van Es op die burgemeester werd van Brielle.
De wethouder van de PvdA werd in 1973 na het vertrek van burgemeester mr. J.J. van der Lee naar Eindhoven (waarnemend) burgemeester.
Stoel
In de politieke geschiedenis van Dordrecht was het vervolg een unieke stap want de (politiek) leider van de PvdA verhuisde in het college van de stoel van wethouder naar die van burgemeester.
De grootste partij in de gemeenteraad, de PvdA van Jan van Zuuren, maakte dit unicum mogelijk.
Met een aanbeveling van de grote meerderheid van de gemeenteraad werd Jan van Zuuren in 1974 door de Kroon voor zes jaar benoemd. De datum was symbolisch: 1 mei 1974. In 1980 begon hij aan zijn tweede termijn.
Wantijbad
Jan van Zuuren kende als Rotterdammer Dordrecht al uit de jaren dertig van de vorige eeuw, toen hij altijd in het Wantijbad kwam zwemmen. Dat vond Jan een prachtig modern bad.
De gemeente Dordrecht heeft inmiddels besloten om hem ook met een eigen straat een plek te geven in het collectief geheugen.Dat gebeurt op het industrieterrein Dordtse Kil IV. Wethouder Piet Sleeking (Beter voor Dordt) bracht het voorstel - waarbij nog enkele naoorlogse burgemeesters een straat krijgen- in het college van burgemeester en wethouders. Het markante is wel dat Sleeking als actief betrokken Dordtenaar vanaf 1973 de enige in het college is, die de meeste wethouders in het verleden van Dordrecht heeft meegemaakt.
Het is wellicht ook wel historisch te noemen van de Peit Sleeking als openbare bestuurder vanaf 1994 (!) al betrokken is bij het openbaar bestuur van de stad.
1 mei
Het oude vuur van de socialistische traditie liet Van Zuuren zeker zien als hij sprak op een 1 mei bijeenkomst in de stad (dag van de arbeid). Sommige mensen vonden nog wel hij een vakbondsman was gebleven. Burgemeester Arno Brok herinnerde nog in 2010 - bij de herdenken van het leven van de oud-burgemeester - aan zijn band met de dag van de arbeid. Hij noemde niet, dat Jan van Zuuren de eerste en laatste burgemeester was van Dordrecht, die bij het besluit was in april 1975 om op 1 mei 1975 de rode vlag te laten wapperen vanaf het dak van het Stadskantoor. Dat werd geen traditie.
Sleeking
De politieke verhoudingen in de gemeenteraad waren toen meer rood gekleurd door de grote overmacht in zetels van de PvdA. Pas in 2010 maakte de huidige wethouder van Beter voor Dordt (BVD) Piet H. Sleeking aan deze historische machtsverhouding een einde. De PvdA ging van 19 zetels in 1974 naar twee (!) nu in de gemeenteraad.
Jan Zaaijer, VVD wethouder van 1977 tot in 1981, noemde de socialist Jan van Zuuren ook een echte magistraat. Dat koppelde hij dan vooral een een verstoring op de achtste verdieping van het Stadskantoor (in 1979) van de wekelijkse vergadering van het college van B&W.
Jongeren wilden eerst niet vertrekken, aldus het relaas. De burgemeester stond toen op en zei volgens de overlevering: ,,Jullie gaan eruit of jullie worden eruit getrapt."
De bezetting eindigde daarna zonder geduw en getrek en VVD-wethouder Jan Zaaijer stak een sigaar op en keek naar de Dordtse magistraat. Als er een vonnis van de rechter lag om een gekraakt pand te ontruimen in de binnenstad kocht Van Zuuren vaak tijd om via de weg van overleg de krakers vrijwilliger te laten vertrekken. Soms lukte hem dat als hoofd van de politie, zoals bij de actie rond de zogeheten Singelpanden meer dan veertig jaar geleden. De meeste kranten voorspelden een ontruiming met de sterke arm. Alleen dagblad De Dordtenaar bleek de lijn van overleg van de burgemeester te kennen.
Stoel
Eerste burger zijn op zijn eigen stoel bleef. De burgemeesters stoel verhuisde later vanuit de achtste verdieping van het Stadskantoor naar het appartement van Jan van Zuuren aan de Kalkhaven. Hj had dat netjes geregeld als herinnering aan zijn bijzondere loopbaan: van metaalwerknemer tot eerste burger.
Eind 2004 had hij zijn laatste vraaggesprek met Dagblad De Dordtenaar en deed dat trots op zijn burgemeestersstoel.
Uiteraard hoorde er een passende foto bij in het afscheidsgesprek met de openbare bestuurder, die tussen 1963 en 1985 ruim 22 jaar in het dagelijks bestuur van de stad zat.
PvdA-wethouder Piet C. Janse staat in de boeken van na de tweede wereld oorlog als goede tweede met twintig jaar (!) lid van het college van b. en w.
Van Zuuren legde toen in 2004 ook zijn laatste openbare functie neer: voorzitter van het museum 40-45 aan de Nieuwe Haven.
De journalist die hem jarenlange volgde, Henk van Liempd van De Dordtenaar, stond hem bij het museum enige tijd als secretaris bij tot het overlijden van Henk.
(BRON WIKIPEDIA)
Johannes Hendrik (Jan) van Zuuren (Rotterdam, 5 februari 1921 – Dordrecht, 23 juni 2010) was een Nederlands politicus van de PvdA.
Op jonge leeftijd was hij lid van de socialistische jeugdbeweging Arbeiders Jeugd Centrale, die werd opgericht door de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP; later opgegaan in de PvdA) en het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV). Hij werkte bij een metaalbedrijf en trad in februari 1937 in dienst bij de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM) waar hij actief was als plaatwerker. In die periode werd hij ook lid van de Algemene Nederlandse Metaalbewerkersbond (ANMB). In 1949 kwam hij naar Emmen waar hij voor die bond districtbestuurder werd voor de provincies Groningen en Drenthe. Vanaf 1953 was hij daarnaast PvdA-fractievoorzitter in de Emmense gemeenteraad. Van 1954 tot 1959 was hij in Amsterdam districtsbestuurder van wat intussen de NVV Metaalbedrijfsbond was geworden. In dat laatste jaar werd hij districtshoofd van de Metaalbedrijfsbond in Dordrecht. Hij werd gemeenteraadslid (1962) en wethouder (eind 1963) voor de PvdA in Dordrecht. Hoewel het ook toen al uitzonderlijk was dat een wethouder in zijn eigen gemeente burgemeester werd, volgde hij in 1973 burgemeester Jaap van der Lee op, die in Eindhoven was benoemd. In maart 1985 ging Van Zuuren vervroegd met pensioen en midden 2010 overleed hij op 89-jarige leeftijd.
(Jan van Zuuren werd overigens eerst in het najaar van 1973 tijdelijk als loco-burgemeester de vervanger van mr. J.J. van der Lee. In 1974 volgde zijn benoeming na de toen gebruikelijke procedure .Alleen de fractie van D66 onder leiding van Meint Barelds had er bezwaren mee dat een wethouder uit de eigen stad burgemeester werd. De PvdA was echter verder de grootste partij en zette vol in op burgemeester J.H. van Zuuren)
(herdenking van ereburger en burgemeester J.H. van Zuuren in de gemeenteraad van Dordrecht in 2010)
In memoriam, de heer J.H. van Zuuren, uitgesproken door burgemeester Brok tijdens de raadsvergadering van dinsdag 29 juni 2010. Dames en heren, Mag ik u verzoeken om te gaan staan.
Op woensdag 23 juni jl., is op 89-jarige leeftijd overleden onze oud-burgemeester en ereburger, de heer Johannes Hendrik van Zuuren. Namens het gemeentebestuur van Dordrecht wil ik u, mevrouw Van Zuuren, uw kinderen en overige familieleden onze oprechte deelneming betuigen.
U verliest uw dierbare echtgenoot, vader, schoonvader en opa. Dordrecht verliest een markant inwoner, een integer en bekwaam politicus die handelde vanuit zijn sociale overtuiging en betrokkenheid. De heer Van Zuuren werd op 5 februari 1921 geboren in Rotterdam. Op jonge leeftijd werd hij, net als zijn echtgenote, lid van de Arbeiders Jeugd Centrale, de socialistische jeugdbeweging. Na de ambachtsschool werkte de heer Van Zuuren bij een metaalbedrijf, waarna hij als 16-jarige jongen in februari 1937 de overstap maakte naar de Rotterdamse Droogdok Maatschappij. In datzelfde jaar werd hij lid van de Nederlandse bond voor metaalnijverheid en wist zich binnen de vakbeweging via studie verder te bekwamen.
In 1949 was hij als bezoldigd vakbondsbestuurder werkzaam in Emmen, waar hij ook politiek actief werd voor de P.v.d.A. Hij sloeg daar echter een wethoudersfunctie af, vanwege een ophanden zijnde overplaatsing naar Amsterdam, waar hij van 1954 tot 1959 districtsbestuurder voor de NVV Metaalbedrijfsbond was. Door zijn benoeming tot districtshoofd van de Metaalbedrijfsbond in Dordrecht vestigde de heer Van Zuuren zich in 1959 hier, in Hollands oudste stad.
Op 4 september 1962 werd hij lid van de gemeenteraad van Dordrecht en werd korte tijd daarna, op 25 november 1963, tot wethouder benoemd. Hij was achtereenvolgens verantwoordelijk voor de portefeuilles financiën, bedrijven, openbare werken, stadsvernieuwing en ruimtelijke ordening.
Door de benoeming van de heer Van der Lee tot burgemeester van Eindhoven werd in november 1973 de functie van burgemeester van Dordrecht opengesteld.
Op 18 december van dat jaar was de toenmalige Commissaris der Koningin in Zuid-Holland, de heer Vrolijk, in een raadsvergadering aanwezig om zich op de hoogte te stellen van de profielschets van de nieuw te benoemen burgemeester.
Dames en heren, Deze vergadering was een unieke gebeurtenis, omdat voor eerst in de geschiedenis, de Dordtse raad enige invloed mòcht uitoefenen en kenbaar mòcht maken welke eisen de raad aan de kandidaat stelt. Overigens was de uiteindelijke keuze in die tijd nog voorbehouden aan de regering op basis van de door Commissaris der Koningin opgemaakte voordracht.
1 mei
Uniek was ook de benoeming van wethouder Van Zuuren tot burgemeester van Dordrecht. Gebruikelijk was dat een kandidaat van buiten de stad werd benoemd, maar het werd een kandidaat ‘van binnenuit’. Illustratief was de dag waarop zijn benoeming tot burgemeester een feit werd, t.w. 1 mei; de Dag van de Arbeid; een voor de socialist Van Zuuren, zo’n belangrijke dag!
De installatie volgde op 2 mei 1974 en tot 1 maart 1985 bekleedde de heer Van Zuuren het burgemeestersambt met verve. De periode van ruim 22 jaar, dat de heer Van Zuuren als wethouder en als burgemeester verbonden was aan Dordrecht, kenmerkte zich in een grote uitbouw van de stad.
Een aantal markante feiten zijn de samenvoeging met Dubbeldam, de stadsvernieuwing in Bleyenhoek, de bouw van Sterrenburg, een nieuw Stadskantoor in het gebouw van het gemeentelijk energie bedrijf en de restauratie van het Stadhuis. Naast hoogtepunten waren er ook tegenslagen en teleurstellingen. Ik denk daarbij aan de Kiltunnelkwestie en de gifproblematiek in de Merwedepolder.
Museum
Ook na zijn pensionering bleef hij zich tot op hoge leeftijd inzetten voor Dordrecht. Zo legde hij pas enige jaren geleden het voorzitterschap van het Museum 1940-1945 neer.
Het gemeentebestuur van Dordrecht heeft zijn zeer grote verdiensten voor de stad zeer gewaardeerd en deze bij zijn afscheid in de raadsvergadering van 26 februari 1985 tot uiting gebracht in het toekennen van de gouden legpenning met het daaraan verbonden ereburgerschap.
Mevrouw Van Zuuren ontving voor haar verdiensten de bronzen erepenning. Dames en heren, de heer Van Zuuren heeft de samenleving in al haar geledingen meegemaakt: als werknemer, als werkgever, als bestuurder met als kroon op zijn werk: het ambt van burgemeester. Hij heeft beginnend onder aan de maatschappelijke ladder zich door zelfstudie, intelligentie en doorzettingsvermogen opgewerkt en wist zich in alles gesteund door zijn echtgenote.
In de raadsvergadering van 26 februari 1985 memoreerde hij het als volgt, ik citeer: ‘zonder mijn vrouw was het mij onmogelijk geweest de rol te spelen die ik heb gespeeld. Ik durf te zeggen dat ook zij daaraan vreugde heeft beleefd. Samen hebben wij het gedaan, samen hebben wij voor de zaken gestaan”
Bronzen
Naar aanleiding van zijn benoeming tot ereburger zei hij, ik citeer wederom: ‘Ik ben bijzonder blij met het ereburgerschap van onze stad, ook mijn Dordrecht. Verder ben ik blij dat u ook mijn vrouw de bronzen onderscheiding hebt willen geven, àl wil ik in alle eerlijkheid opmerken dat het naar mijn idee eigenlijk andersom zou moeten zijn. Wij zullen de twee onderscheidingen steeds naast elkaar laten liggen, in de hoop dat het brons op het laatst goud zal lijken. In elk geval is het brons dat mijn vrouw heeft gekregen voor mij goud”.
