Engelse Cuyp gerestaureerd en onthuld
DORDRECHT – De restauratie van het Rivierlandschap met koeien en herders van de Dordtse schilder Aelbert Cuyp is voltooid. Het Engelse veestuk uit ca. 1645-1650 is weer in oude luister hersteld. Het resultaat van de restauratie is spectaculair. De verschillende tonen en kleurtegenstellingen in het schilderij zijn weer zichtbaar: de zacht gele en roze tonen in de grijze wolken, de warme kleuren van de koeien, het frisgroene gras en de planten met kleine gele hooglichtjes die de voorgrond doen sprankelen. De restauratie vond plaats in aanloop naar de tentoonstelling In het licht van Cuyp. Aelbert Cuyp & Gainsborough - Constable - Turner die eigenlijk zou openen in september 2020, maar wegens de coronacrisis is verplaatst naar het najaar van 2021.
Het Rivierlandschap met koeien en herders had dringend restauratie nodig. De verf bladderde op veel plaatsen en het vernis was sterk vergeeld. Nadat de losgekomen verf weer was vastgeplakt werd de vernis verwijderd met een oplosmiddel. Het effect van de vernisafname is opzienbarend. De nieuwe laag vernis doet de kleuren nog beter uitkomen. Het schilderij was in de 19de eeuw een beetje groter gemaakt en de aangezette rand viel erg uit de toon. Door de lijst wat aan te passen heeft het schilderij nu weer zijn oorspronkelijke formaat terug.
Het Rivierlandschap met koeien en herders is een mooi voorbeeld van een groot veestuk waarmee Cuyp in de 18de eeuw buitengewoon populair werd in Engeland. Aelbert Cuyp was typisch een lokale kunstenaar, die vrijwel onbekend was buiten zijn woonplaats. Hij leefde en werkte zijn hele leven in Dordrecht en de kopers van zijn landschappen kwamen bijna allemaal uit zijn geboorteplaats. Hij werd ontdekt in de 18de eeuw door Britse verzamelaars en kunstenaars. Vanaf circa 1750 ontstond daar een ware Cuyp-rage. De Engelse aristocratie was zo verzot op de zonovergoten landschappen met koeien dat er rond 1800 geen belangrijk werk van Cuyp meer in Nederland te vinden was.
De tentoonstelling In het licht van Cuyp. Aelbert Cuyp & Gainsborough - Constable - Turner vertelt volgend jaar het verhaal van de Engelse ontdekking van Cuyp en zijn impact op beroemde Britse landschapschilders. Het Rivierlandschap met koeien en herders is een karakteristiek voorbeeld. Het werd in 1760 voor 21 pond gekocht door Nathaniel Ryder, de eerste Baron van Harrowby en is altijd in familiebezit gebleven. Het is daarmee een van de vroegste werken in Engeland waarmee de Cuyp-gekte begon. In de 19de eeuw werd het vaak in Londen tentoongesteld en hebben Britse schilders het gekopieerd en zich door het werk laten inspireren.
Het veestuk wordt uitgeleend door de achtste Earl of Harrowby die graag meewerkt aan de tentoonstelling. In een korte reactie liet Lord Harrowby aan het museum weten: "I am delighted that my painting has been restored to its former splendour and it is a great joy for me and my wife to be able to contribute to the Cuyp exhibition. We're happy that our work by him is now already on view in the place where it was made and we're looking forward to see it among many other Cuyp paintings in the exhibition next year'. Het opgeknapte schilderij werd vandaag, binnen de corona beperkingen, feestelijk onthuld door Frits Duparc, oud-directeur van het Mauritshuis en kenner en liefhebber van Cuyp. Het is aan zijn bemiddeling te danken dat het schilderij naar Dordrecht kwam. Als voorbode op de tentoonstelling in oktober 2021 is het gerestaureerde Rivierlandschap met koeien en herders het komend jaar te zien in het Dordrechts museum.
In het licht van Cuyp. Aelbert Cuyp & Gainsborough - Constable - Turner
3 oktober 2021 - 6 maart 2022. Dordrecht
Afbeelding: Aelbert Cuyp, Rivierlandschap met koeien en herders, ca. 1645-1650, doek, 102 x 148,7 cm, The Earl of Harrowby
Foto: Presentatie van de gerestaureerde Cuyp in aanwezigheid van (links), Frits Duparc, oud directeur van het Mauritshuis en (rechts) Sander Paalberg, conservator oude kunst van het Dordrechts Museum. Foto: Victor van Breukelen.
