Archeologisch onderzoeksrapport Elfhuizen
DORDRECHT - In 2005 heeft Bureau Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Dordrecht een archeologische opgraving verricht op het terrein ‘Elfhuizen’. Aanleiding voor het onderzoek was de bouw van een nieuw appartementencomplex en bijkomende sanering, waarbij archeologische waardevolle lagen in de ondergrond vernietigd zouden kunnen worden.
Het doel van het onderzoek op locatie Elfhuizen was inzicht te krijgen in één van de oudste kernen van Dordrecht en de ontwikkeling daarvan door de tijd heen. Tijdens het veldonderzoek kon de gehele bewoningsgeschiedenis vanaf de Late Middeleeuwen tot en met 2005 worden gedocumenteerd. Hierdoor is een goed beeld verkregen van de ontwikkeling van dit gebied door de tijd heen.
Ambachten zichtbaar door archeologisch onderzoek
Gedurende de eerste bewoningsfase werd het terrein opgehoogd met schone klei en veen, waarna het gebied een stal- en tuinfunctie kreeg. Na de bouw van de stadsmuur in de tweede helft van de 14e eeuw werd de locatie langzaam bebouwd en vonden ambachtelijke activiteiten er een plek.
Enkele ambachten werden zichtbaar tijdens het onderzoek, zoals met de vondst van ovens, een kuip en een beerkelde r van een vroegmoderne verver. Dankzij botanisch onderzoek zijn er tevens sterke aanwijzingen dat er op deze locatie textiel werd geverfd met wouw, een verfplant voor de kleur geel.
Bewoners in 17de eeuw fruiteters
De botanische- en dierlijke resten in verschillende ton- en beerputjes en mestkuilen, gunnen ons tevens een blik op de eetgewoonten en koopkracht van diverse bewoners, de gewassen in hun moestuin en de maaltijd van hun oude werkpaard.
Waren de eetgewoonten op deze plek in de 14e eeuw nog sober en bestond het basisvoedsel voornamelijk uit tarwe, in de 16e eeuw werd dit al uitgebreid met boekweit, gierst, rogge en rijst. In de 17e eeuw blijken de bewoners echte fruitliefhebbers te zijn geweest, getuige de duizenden pitten en andere resten van fruit in een beerkelder. Ze vertegenwoordigen maar liefst 23 soorten, waaronder vijgen, aardbeien, kersen, pruimen, aalbessen en druiven.
Spannende vondsten
Naast een bijna compleet keukenservies van groen geglazuurd aardewerk, een mes met een fraai bewerkt heft en broodversiersels van pijpaarde met de afbeelding van een draak, zijn nog meer opmerkelijke vondsten gedaan. Zo werd een muntstempel met het jaartal 1499 opgegraven en kwamen er meerdere munten en rekenpenningen uit de grond die zijn te dateren rond 1572, de tijd van de Spaanse overheersing en het verzet daartegen.
De vondst van botjes van een drie maanden oude zuigeling onder de vloer van een oven, zet grote vraagtekens bij wat zich allemaal op deze plek heeft afgespeeld. Het kindje lijkt vooralsnog te zijn geboren en gestorven in de periode 1800-1900, maar zeker is dat niet.
In ieder geval maken deze sporen en vondsten het rapport ‘Wouw! Ververijen!’ tot een interessante reis terug in de tijd. De tekst is rijkelijk voorzien van afbeeldingen.
Wilt u het rapport kopen? Dat kan via www.halos.nl, maar het is ook gratis te downloaden (pdf) via www.dordrecht.nl/archeologie (onder Nieuws).
