Mijn mening: ,,Pollers in Dordrecht zijn een noodzakelijk kwaad"
DORDRECHT - De discussies over de paaltjes of de pollers in de binnenstad om winkelstraten ook als wandelstraten te handhaven zijn zichtbaar op veel plekken op internet (zoals www.idordt.nl). Het Grote Stadsdebat, ook wel het grote pollerdebat, is woensdagavond vanaf zeven uur in het dordrechts Museum.
Een mening vooraf van een voormalig centrummanager:
door Bram Monshouwer
Mijn mening: De Dordtse binnenstad
Opgegroeid in de jaren veertig en vijftig in de Dordtse binnenstad (wonende in de Gravenstraat en op de Voorstraat) en als centrummanager functionerend in de binnenstad van 1994 tot 1996 kan ik wel enigszins een beeld geven over de huidige situatie.
Toen
De binnenstad was zeer levendig. Tal van bedrijven had hun vestiging in het oude gedeelte van de stad. Zowel het havengebied als het winkelgebied werd druk bezocht. Zaterdags kon je over de hoofden lopen op de Voorstraat. De markt op het Scheffersplein deed goede zaken. De stad had nog een centrumfunctie voor de hele regio. Vanuit Zwijndrecht en Papendrecht kwamen de mensen massaal met de pont over de Voorstraat naar de binnenstad.
Dordrecht volgde in de jaren zestig en zeventig de landelijke trend om de binnensteden te saneren. Er werd afgebroken en de stad werd ‘gereed’ gemaakt voor nieuwe tijden. De stad moest goed bereikbaar worden. Veel mooie gebouwen en oude stadsdelen gingen tegen de vlakte.
De omliggende steden kregen grote winkelcentra. Mede hierdoor werd de centrumfunctie van Dordrecht aangetast. Er werden wel betere verbindingen aangelegd. Tunnels en bruggen maakten het eiland beter bereikbaar.
De stad breidde zich uit naar het Zuiden en Oosten. Nieuwe wijken ontstonden, de binnenstad kwam steeds meer excentrisch te liggen. Veel bewoners uit de nieuwe wijken kwamen minder in de binnenstad omdat er goede winkelcentra werden gevestigd. Veel industrie en handel verdween uit de binnenstad.
Dordrecht is van oudsher een echte arbeidersstad. Dat gaat gepaard met een lage koopkracht (zie De Dordtenaar van maandag 16 mei j.l. Tekst van de heer Kees van Buchem). Als centrummanager opperde ik dat ook eens tijdens een symposium, ik werd toen lichtelijk ‘weggehoond’ door een ‘linkse’ groep aanwezigen. Toen, ik spreek over 1995, werd er ook veel gedaan om de stad te promoten. Er werd een convenant gesloten tussen ondernemend Dordt en de Gemeente, waaronder de bereikbaarheid van de binnenstad viel. De binnenstad werd ontzien ten voordele van bewoners, het werd lastiger om met de auto je doel te bereiken (pollers). Zelfs de doorgang van auto’s van West naar Oost in de oude binnenstad werd niet meer mogelijk. Dit laatste werd door de gemeente, zonder instemming van de gesprekspartners, besloten. De plannen gingen tot het jaar 2002. Nu zijn we haast tien jaar later nog bezig met de uitvoering (gebied Bagijnhof). In die jaren werden er wel tal van nieuwe evenementen ontwikkeld. Het bezoek aan de binnenstad was enige jaren hoopgevend.
Plannen binnenstad
Wat heeft het ons uiteindelijk gebracht? Geen parkeerterrein onder het Statenplein, uiteindelijk verscheen er wel een garage aan het Achterom. Het havengebied ligt nog verder van het winkelgebied af. De Voorstraat en een aantal andere assen zijn sterk achteruit gegaan. Het winkelhart is verplaatst naar de as Achterom- Sarisgang- Statenplein. Bioscopen zijn verdwenen. Er is een tendens om voorzieningen uit het centrum te halen o.a. het Energiehuis en de nieuw geplande bioscoop.
De Voorstraat (Noord-West en Midden) gaat achteruit. De Vriesestraat, Spuiweg en Grote Spuistraat vertonen ook veel leegstand. Winkelcentrum 3Vriendenhof functioneert, ook na de nieuwe formule, naar mijn mening belabberd. De kans op massale leegstand is te vrezen. Dat de Voorstraat ernstig lijdt onder het vertrek van Albert Hein, is een teken aan de wand. Moet de Voorstraat het daarvan hebben?
Positief
Natuurlijk is niet alles kommer en kwel. Dordrecht timmerde met veel evenementen aan de weg. Deze evenementen staan op dit moment wel onder financiële druk. Er is in de binnenstad veel gerestaureerd. De Gemeente doet veel op sociaal gebied etc. Grote plannen zijn gerealiseerd en in ontwikkeling. Het vernieuwde Dordrechts museum, Vila Augustus en niet te vergeten het gerestaureerde Bellevue zijn trekpleisters. Er zijn verdeeld over het centrum meer terrassen gekomen.
Economie
Dordrecht heeft nog meer dan vergelijkbare steden last van de crises. De regio blijft achter in ontwikkeling ten opzichte van de rest van Nederland. De Gemeente heeft na lange jaren van financiële voorspoed nu ook te maken met lagere landelijke bijdragen en met problemen bij de financiering van projecten. Veel verlies op stagnerende plannen (grondaankoop).
Veel binnensteden hebben het zwaar. De Dordtse middenstand heeft het nog zwaarder te verduren. De constatering over de nood bij veel winkeliers van de heer Kees Thies: “Er zit geen vlees meer op het bot, door een winkeleigenaar uitgesproken tijdens het binnenstadsdebat” kan ik beamen. Ook vijftien jaar eerder vertelden eigenaren hetzelfde, maar dat kwam niet in de openbaarheid.
Imago
Ondanks veel pogingen om Dordt op de kaart te zetten gaat het niet goed met de binnenstad. Misschien wel meer toeristen, maar deze blijven te kort in de stad. De horeca, maar vooral de detailhandel profiteert daar onvoldoende van. Veel Dordtenaren met een goede beurs shoppen in andere steden, exclusieve zaken hebben in deze stad geen toekomst.
Breda en Rotterdam hebben mooie theaters. Vijftien bioscoopzalen zijn binnen twintig minuten te bereiken (Rotterdam). Ketenzaken zijn in de plaats gekomen van gerespecteerde Dordtse mode zaken en speciaal zaken in de binnenstad. Studenten zijn nagenoeg verdwenen uit Dordrecht (HTS-HLS).
Nieuwe plannen worden door eindeloze processen vertraagd en worden daardoor haast onbetaalbaar.
Hoe te overleven
Het klinkt al met al niet positief, maar er zijn kansen. Dordrecht moet misschien wel leven met de wetenschap dat ze geen of weinig regionale functie meer heeft en dat grote steden in de omgeving een voorsprong hebben in aantrekkingskracht. Dordrecht moet zich concentreren op waar ze goed in zijn; mooie oude stad, cultuur, goede evenementen, ligging aan knooppunt van rivieren, etc. Het is niet te voorkomen dat het totale winkelbestand meer gecentraliseerd moet worden. Zonder ‘financiële’ injectie door de Gemeente zal dat moeilijk te verwezenlijken zijn. Nog meer moeten ondernemers inhaken op de bestaande en nieuwe evenementen en rondjes Dordt (in de ochtend is er geen koffie te krijgen op zondag bijv.). Goede samenwerking met alle betrokkenen (ook bewoners) is een vereiste om resultaat te behalen. De pollers zijn misschien wel lastig maar om de oude stad voor de toekomst te behouden wel een noodzakelijk kwaad.
Met vereende kracht moeten we er iets van maken. Anders is Dordt straks een mooi open lucht museum.
Bram Monshouwer
(oud centrum manager)
