Rapport Rekenkamercommissie naar de informatievoorziening grondbeleid en grondexploitatie
DORDRECHT - De Rekenkamercommissie van de gemeente Dordrecht beveelt betere informatievoorziening aan over de stratgegische grondvoorraad van Dordrecht en adviseert het weerstandsvermogen te verhogen.
Uit onderzoek van de rekenkamercommissie naar het grondbeleid van de gemeente Dordrecht blijkt dat de gemeenteraad summier wordt geïnformeerd over de strategische grondvoorraad. Daardoor krijgt de raad nauwelijks grip op dit deel van het grondbeleid en is zij niet is staat om de risico’s op deze positie in te schatten en over alternatieven te discussiëren.
Ook heeft de raad geen zicht op (pogingen tot) verkopen van strategische gronden. Daar waar aangekochte grond wel wordt ontwikkeld, wordt de gemeenteraad wel voldoende en regelmatig geïnformeerd. Door dalende marktwaarden en gestegen risico’s is het weerstandsvermogen van het grondbedrijf gedaald tot ver onder de norm die de raad vastgesteld heeft. De algemene reserve van het grondbedrijf (de weerstandscapaciteit) is daarmee onvoldoende om de risico’s op te kunnen vangen.
De rekenkamercommissie adviseert de gemeenteraad om zich beter te laten informeren over de strategische grondvoorraad en om het weerstandsvermogen kritisch te volgen en op een acceptabel niveau te brengen zodat risico’s gedekt kunnen worden.
Strategische grondvoorraad kost gemeente €200.000 per maand; boekwaarde daalt
De gemeente heeft de afgelopen jaren een actief grondbeleid gevoerd. Dat wil zeggen dat de gemeente gronden heeft aangekocht met de bedoeling die later zelf te ontwikkelen en vervolgens te verkopen. De strategische grondvoorraad bestaat uit op voorhand aangekochte, maar nog in exploitatie genomen gronden. Per jaar betaalt de gemeente over de aanschaf van deze strategische grondvoorraad ongeveer € 2,4 miljoen aan rentelasten.De boekwaarde van deze grondvoorraad bedroeg in 2011 zo’n € 60 miljoen. Als het niet mogelijk blijkt om de grondvoorraad te ontwikkelen en de marktwaarde daalt moet de voorraad afgewaardeerd worden. Als deze afwaardering niet voorzien is leidt dit tot een verlies in de exploitatie.
In de onderzoeksperiode heeft de gemeente al een verlies moeten nemen van € 8,7 miljoen op de boekwaarde vanwege een lagere marktwaarde van de gronden. De algemene reserve van het grondbedrijf is ondermeer hierdoor gedaald van € 14,4miljoen naar € 8,6 miljoen. Uit de jaarrekening 2012, die na het onderzoek is gepubliceerd, en dus niet betrokken is in het onderzoek van de commissie, blijkt dat dit verlies verder is toegenomen. Ter compensatie is de volledige reserve van het grondbedrijf ingezet.
Wat heeft de rekenkamercommissie onderzocht?
De rekenkamercommissie heeft een aantal cases onderzocht. De gemeente gaat in haar regionale kantorenstrategie uit van een teruglopende vraag naar kantoren. In de door de Rekenkamercommissie onderzochte casus (Amstelwijck-Noord) blijkt dat een door de gemeente aangekondigd onderzoek naar de ontwikkelingsmogelijkheden van dit bedrijventerrein niet is uitgevoerd. Op basis hiervan concludeert de commissie dat het college niet ingaat op de vraag of er überhaupt nog zicht is op ontwikkeling. Daarnaast is gebleken dat het college heeft voorgesteld om het project Maasterras (Weeskinderdijk) voorlopig ‘on hold’ te zetten. Andere cases die de commissie onderzocht zijn het Businesspark Amstelwijck en het Gezondheidspark.
Wat moet er nu gebeuren?
Sinds 2006 heeft het grondbedrijf van de gemeente het risicomanagement verbeterd en duidelijk vastgelegd. Ook de beleidskaders voor het grondbeleid, voor het risicomanagement en het weerstandsvermogen zijn uitgewerkt. Desondanks beveelt de rekenkamercommissie sterk aan om deze kaders tijdig te actualiseren.
Het is belangrijk dat het weerstandsvermogen kritisch gevolgd wordt en van voldoende omvang is om toekomstige risico’s te ondervangen. De gemeenteraad heeft hier een norm voor vastgesteld.
De strategische grondvoorraad is een gegeven. Het is belangrijk dat ontwikkelingsmogelijkheden uitgebreid onderzocht worden. Uitbreiding van deze gronden dient zeer kritisch beschouwd te worden. De gemeenteraad dient zich goed te laten informeren, desnoods vertrouwelijk, over de strategische grondvoorraad en de mogelijkheden ervan. De commissie adviseert de raad om kernvariabelen op te stellen waarlangs de informatie gestructureerd kan worden.
