Nieuw boek over moord op de Dordtenaren Johan en Cornelis de Witt
DORDRECHT – In maart 2013 komt wederom een boek uit over de broers Johan en Corelis de Witt. De twee Dordtenaren werden vermoord in Den Haag in 1672. Ronald Prud ‘Homme van Reine heeft het boek inmiddels af. Hij heeft onderzoek gedaan in allerlei notariële archieven naar de personen, die een rol hebben gespeeld bij de moordpartij. Hij wil op voorhand niets onthullen, maar kondigt inmiddels aan dat er een nieuw licht zal komen op de moord en de achtergronden om de toen zeer prominente mensen uit Dordrecht.
Johan de Witt is zeker in zijn geboortestad Dordrecht nog steeds een grote naam met zijn broer Cornelis aan zijn zijde. Enkele jaren geleden kwam een biografie uit. Ook werd de eerste vergaderzaal in het Stadskantoor naar Johan de Witt genoemd.
De schrijver, die vaker historische boeken en biografieën schrijft, heeft in een lezing al een tipje van de moordsluier opgelicht:
Bijeenkomst van vereniging vrienden van Johan de Witt:
Ronald Prud’homme van Reine, publicist en historicus, gaf een overzicht van de gebeurtenissen die hebben geleid tot de moordpartij. Spreker ging vooral in op de rol die Cornelis Tromp, in die tijd door het volk nog steeds gewaardeerd als (gewezen) admiraal, bij de moord gespeeld heeft. Tromp was Johan de Witt vijandig gezind, aangezien deze hem destijds ontslagen had uit zijn functie. Hij had dus een goed motief om, samen met fervente oranjegezinden als Odijk en van Zuylestein plannen te beramen om de gebroeders De Witt uit het zadel te wippen (of nog erger, zoals enkele historici beschrijven, hun moord actief na te streven. Voorts betoogde spreker dat de Prins van Oranje geenszins vrij te pleiten valt van een hoge mate van betrokkenheid bij de moord. Dit blijkt volgens hem onder meer uit een brief die de Prins op 18 augustus (dus vlak voor de dag van de moord, die op 20 augustus plaats vond) schreef vanuit Den Haag aan Johan Maurits van Nassau. Deze was toen als legeraanvoerder gelegen in Muiden. De Prins verzocht hem in zijn brief met spoed de volgende avond naar hem toe te komen in zijn kamp te Alphen omdat hij iets “zeer belangrijks” met hem te bespreken had.
Prud'homme van Reine interpreteert dit als zaken die direct te maken hadden met de veroordeling van Cornelis de Witt, die tegelijkertijd gevangen gehouden werd in de Gevangenpoort te Den Haag. Een veroordeling die, doordat geen sprake was van de doodstraf, de tegenstanders van de gebroeders de Witt het heft in eigen handen deed nemen en zo zou leiden tot de moordpartij. Conclusie van spreker was dan ook dat de Prins een belangrijke rol heeft gespeeld bij de moord, zeker ook door de daders achteraf niet te straffen, ja hen zelfs te belonen met ambten en jaargelden.
De diverse inzichten die deze middag zijn gepresenteerd, geven nogmaals aan dat geschiedenis niet eenduidig kan worden uitgelegd. Zeker niet daar waar het een ernstige politieke lynchpartij betreft die nog eeuwenlang gevolg heeft gehad voor de politieke verhoudingen in ons land.