Justitiepredikant Regien Smit zoekt voor ex-gedetineerden hulp bij de lokale kerken

Dit is haar eerste standplaats, en ze is hier nu ongeveer drie en een half jaar werkzaam.

Dominee Regien Smit werkt in de P.I van Dordrecht met een contract van 28 uur.

 

Justitiepredikanten zijn, net als de andere geestelijk verzorgers, in dienst bij de Geestelijke Verzorging; een landelijke dienst binnen de Dienst Justitiële Inrichtingen. Ze werken in alle justitiële inrichtingen in Nederland.. Daarnaast worden zij  gezonden door een van de kerken, die zijn aangesloten bij de Interkerkelijke Commissie Justitie (I.C.J.), en dat zijn in Nederland een aantal Protestantse Kerken. De inhoud van het werk van een justitiepredikant is de verantwoordelijkheid van de kerken. De overheid zorgt voor het facilitaire gedeelte.

 

De kerkdiensten in de inrichting zijn oecumenisch van opzet. “Iedereen die de dienst bezoekt, moet zich thuis voelen”, aldus dominee Smit. Een voorbeeld daarvan is de Oogstdienst in de Inrichting. Dit is niet alleen maar een kerkdienst, maar met alles erom heen is dit een weekend lang feest. Een feest dat mogelijk gemaakt wordt door heel veel vrijwilligers.

 

De werkkamer van de dominee in de Inrichting heeft als extra functie, dat de gedetineerden hier even broeder of zuster met de dominee kunnen zijn. Dit is een rustplek in de P.I. Hier kan ook zondebelijdenis gedaan worden. Gesprekken gevoerd worden, bijvoorbeeld met partners. Of brieven geschreven worden naar partners. De gevangenen zijn op weg. Dominee Regien Smit loopt een stukje mee, is sturend bezig, maar vooral pastoraal, ze is een medepelgrim in het leven. 

 

Regien Smit ervaart dat God aanwezig is in de gevangenis en wijst naar de kaars die op haar tafel staat: “Het licht van de kaars laat zien dat God hier is. Ook hier in de gevangenis. Gebruik al je zintuigen om het goddelijke te ervaren. De gevangeniskerk staat helaas aan de buitenkant van het kerkelijk leven. Maar hier kan je heel goed tot het hart van de kerkelijke beleving komen. Allemaal staan we hier met lege handen. Laten we ze laten vullen door Hem”.

 

Tijdens haar studie, “een late roeping”, zoals ze zelf zegt, had ze al het sterke verlangen om gevangenispredikant te willen worden. Haar aanvankelijke studie was een HBO deeltijdopleiding, en in het derde jaar van haar opleiding wist ze zeker dat het justitie zou gaan worden. Daarom stapte ze over naar de studie Godgeleerdheid aan de VU te Amsterdam.

 

In het jaar 2000 heeft God haar geroepen tijdens de Pinksterconferentie. Regien Smit liep destijds vast in haar vorige werk, maar de Heer riep haar. Ze wist toen: “Ik kan niet meer terug” en is daarna aan haar studie tot predikant begonnen.

 

Na haar studie heeft ze invalwerk gedaan in het veld, zoals ze zelf aangeeft. 

 

Na verloop van tijd werd ze door DJI naar de inrichting in Dordrecht gestuurd. “Dordrecht, de stad waar het Protestantisme bij wijze van spreke uitgevonden is”. 

 

Dominee Smit zag bij haar werk in de Inrichting steeds vaker een zelfde probleem terugkeren. Ex-gedetineerden hadden het moeilijk om weer op een goede manier in de maatschappij te gaan functioneren. Hier zag Dominee Smit een uitgelezen taak voor de kerken. Maar afgelopen jaren kwam meermalen de vraag bij haar op: “Hoe krijg ik hierover op een goede manier contact met alle Dordtse kerken?”

 

Ze zocht in eerste instantie hulp bij de Raad van Kerken. Afgelopen oktober, op de Nationale Synode, werd ze in contact gebracht met Hans Berrevoets. Gevolg van dit contact was dat op 26 maart jongstleden er 23 vertegenwoordigers van de Dordtse Kerken in de P.I. vergaderd hebben, over het inpassen van de gevangenis, en vooral van ex-gedetineerden, in het Kerkelijk leven van Dordrecht.

 

“Allerlei instanties proberen ex-gedetineerden zo goed mogelijk te helpen, maar er vallen er nog teveel buiten de boot”. Dit zou dominee Regien Smit graag willen voorkomen, en hierover kreeg ze veel bijval van de vertegenwoordigers van de kerken. De kerken kunnen hier een heel concrete rol in spelen. Hiervoor zoekt de Inrichting ook nog een groot aantal vrijwilligers, want de maatschappelijke dienst van de gevangenis kan niet alles. Vrijwilligers van de kerken kunnen hier ook bij helpen. Inmiddels zijn al vier mensen uit de kerken aangesteld in het reintegratiecentrum, waar gedetineerden allerlei zaken kunnen regelen voor de toekomst, maar er zijn er nog veel meer nodig. 

 

Welwillendheid bij de Dordtse moslimgemeenschap over hulp aan ex-gedetineerden, die de Islam aanhangen is er ook, maar staat wel nog in de kinderschoenen. Andere denominaties vormen te kleine groepen, om eigen vrijwilligers in te kunnen zetten. 

 

Ook kwam dominee Smit in contact met ‘Kerken met Stip.” Deze organisatie heeft het idee van de ‘stip’ overgenomen van de Amerikaanse zwervers, de hobo’s, die elkaar met allerlei tekens (stippen) doorgaven waar gastvrijheid te vinden was. ‘Kerken met Stip’ is een projectgroep van het protestants en katholiek justitiepastoraat en wordt ondersteund door verschillende kerken in en buiten de gevangenissen in Nederland. Deze organisatie maakt zich ook hard voor de integratie van ex-gedetineerden in het kerkelijk leven, maar kan het ook niet alleen. 

 

“Loskomen van je oude milieu is heel moeilijk als je uit de gevangenis ontslagen bent. Vriendschap zonder tegenprestatie, dat vind je in de kerk. Daar zouden deze mensen bij aan moeten kloppen, maar dat lukt soms niet. De drempel is vaak te hoog. Dan vallen deze ex-gedetineerden heel gemakkelijk weer terug op hun oude contacten in het criminele circuit…..” Zo formuleert dominee Smit zorgvuldig het grote probleem waar ze als justitiepredikant tegen aanloopt.

 

Regien Smit is ook blij met ‘Stichting Exodus’, een organisatie die bezoekvrijwilligers voor een-op-een bezoeken met gedetineerden regelt. Deze vrijwilligers wonen allemaal in Dordrecht en hebben daar hun eigen ingangen bij allerlei instanties, en deze groep vrijwilligers kunnen ook voor ex-gedetineerden een grote hulp zijn in de tijd dat ze net uit de Inrichting ontslagen zijn en weer hun eigen weg in de maatschappij moeten vinden.

 

“Zaaien en oogsten……,” dominee Regien Smit zoekt daar nog heel veel hulp bij. Hulp bij de  Dordtse kerken en hulp van veel vrijwilligers om zo de ex-gedetineerden hun eigen weg weer te helpen zoeken. En….. ze te helpen de goede weg te vinden.

 

Foto's: Hennie van der Zouw.