Een leek op de open monumentendag
DORDRECHT - Het afgelopen weekend waren er ruim 70 monumenten te bezoeken in Dordrecht. Het leuke eraan is dat je nieuwe plekken kunt ontdekken en sommige panden zijn normaal niet open voor publiek. Het ene pand werd niet druk bezocht, anderen puilden uit van bezoekers. Elk pand heeft een verhaal. Ik koos er enkele uit en ging er langs.
Als eerste besluit ik een programmaboekje te halen bij het VVV kantoor, om in de stemming te komen. Daar kom ik Daniël en Dicky met hun kinderen tegen. Daniël heeft een Kraek de code blad in de hand. Het is een speurtocht waarbij kinderen beelden, plaatjes en letters op monumenten zoeken en zo een code proberen te kraken. “Het is voor hun leerzaam en we hebben gelijk een leuke middag,”zegt Daniël. Hij kijkt in het blad. “Kijk dat wist ik niet. Mensenkopjes en leeuwen in de muur van de Grote Kerk.”
Optreden MaartenTeekens
Voor de ingang van het VVV kantoor speelt Maarten Teekens. Hij is lid van the Wanderers, die pas nog op de rockabilly square te zien waren met oude rock & roll classics. Nu speelt hij solo. “Het is de eerste keer dat ik hier speel. Het is leuk om bij de start van de rondleidingen voor de monumentendag hier extra muziek neer te zetten. Dordrecht heeft een mooie binnenstad en ik voel me wel verbonden met de oude panden. Dat heeft mijn vader redelijk met de paplepel ingegoten.”
Veilinghuis MAK
Als ik het programmaboekje doorblader word me duidelijk dat ik vroeger had moeten opstaan. Bij sommige panden sta je niet meer stil dat het ook monumenten zijn, zoals het station en de bibliotheek. Ik besluit enkele panden te bezoeken waar ik nog nooit ben geweest: Veilinghuis A. MAK en de Oud-katholieke kerk Maria Maior. MAK houdt een food event in hun verkooplokaal. Ze refereren hiermee aan het idee waarmee de gebroeders Mak van Waay in 1901 het pand lieten bouwen. Een multifunctioneel gebouw in het centrum van Dordt, waar ruimtes beschikbaar waren voor veilingen, culturele manifestaties, partijen, diners, exposities en toneel- en poppenvoorstellingen.
Buiten bij het MAK verkooplokaal staat een ijskar en een oude grammofoonspeler speelt dixieland muziek. Binnen zijn kraampjes met zelfgemaakte artikelen als kaas, bier en chocolade. “Alles komt van onze eigen boerderij af”, vertelt Dalina, van Booij kaasmakers. “We maken alles zelf. Binnenkort ga ik ook kaas maken, dat is fantastisch. In de winkel ben je druk bezig met alles. Bij kaas maken ga je gewoon kaas maken. Zo kun je het ook beter uitleggen, we zijn heel persoonlijk.” In het verkooplokaal is het gezellig druk. Twee oudere vrouwen drinken koffie met minigebakjes en enkele kinderen wachten bij de chocoladetoren, met gesmolten chocolade, op een zelfgemaakte bonbon. Dan houdt het fototoestel ermee op. Het is ook bijna een monument en de accu is plots leeg.
Berckepoort
Eigenlijk heb je geen programma nodig. Lopend door de binnenstad zie je overal panden met open deuren en een Open Monumentenvlag. Ik loop even bij de Berckepoort binnen. Vandaag is de binnenplaats geopend en worden er lezingen gehouden.
Meneer en mevrouw Rutgers zitten op een bankje te genieten. “We wonen nu 3 jaar in Sterrenburg”, vertelt meneer. “Het is leuk om wat monumenten te bekijken. Ieder jaar gaan we er een paar bezichtigen.” Mevrouw vult hem aan: “We zijn nog maar pas op pad, we hadden andere dingen te doen, dus we hebben nog niet veel gezien. Jammer dat dit maar eens per jaar is. We gaan vaak de stad in sinds we hier wonen. We hebben leuke plekjes ontdekt.” Meneer: “Zoals het Stadhuis, daar is onze zoon getrouwd. Hij woont ook in Sterrenburg. We zijn hem achterna gegaan. We komen uit Den Haag. Nu kunnen we op ons kleinkind passen.” Mevrouw: “Dordrecht leek ons een leuke stad en het is ons niet tegengevallen. Elk weekend is er wel wat te doen. Er zijn veel activiteiten.” Als mooie plekken noemen ze op: het Zakkendragershuisje, het Hof en de Grote Kerk.
Verscholen achter boompjes
Met het zonnige weer van vandaag krijg je dorst. Onderweg naar de Oud-katholieke kerk kom ik langs Pictura en drink daar een koffie. Ook dit is een monument en hier is de oudste kunstenaarsvereniging van Nederland gevestigd. Druk is het niet, maar wel even gezellig. Als ik naar Maria Maior ga, merk ik dat ik er voorbij ben gefietst. Het kerkje zit wat van de straat af, verscholen achter boompjes en huizen. Het waarom lees ik in het boekje: “Met de reformatie in Dordrecht in 1572 kwam het katholicisme buiten de wet te staan en kwamen katholieken in het geheim bijeen. Later voerde de overheid een soort gedoogbeleid; er mochten wel kerken gebouwd worden, maar dan onzichtbaar achter de huizen. Het is neoclassicistische & classicistische bouwstijl,” lees ik verder. Ik loop langs de pastorie met mooie glas in lood raampjes.
Parel van de Voorstraat
Bij de entree verwelkomt de pastoor Jan van der Steen de bezoekers. “Dit is de parel op de Voorstraat”, vertelt hij. “Van een andere kerk waren een preekstoel, een communebank en een altaar overgebleven. De architect heeft daar de kerk omheen gebouwd.” Het is druk en er lopen opvallend veel jonge mensen. Jan: “Gisteren waren er 1200 mensen. Soms zat het zo vol dat ze niet meer naar binnen konden. Het is mooi dat zoveel bezoekers genieten van de schoonheid van een gebouw. Heel veel mensen die al lang in Dordrecht wonen, komen nu voor het eerst hier langs.” Intussen legt hij een brug op de trap, zodat Lieke, die in een rolstoel zit, ook binnen kan kijken. Zij is hier samen met haar man Wietze en komt uit Crabbehof.
Binnen hangt een wierrooklucht en wordt het duidelijk waarom de architect een pand bouwt om elementen heen. De preekstoel en communebank hebben prachtig houtsnijwerk en het deels goudkleurige altaar schittert. Het is een klein kerkje met van die houten banken, waar je na een dienst een pijnlijk achterwerk aan overhoudt. Alleen hier liggen er kussens op. Achter kijken we naar oude voorwerpen uit de kerk. Lieke krijgt een map op schoot en Erna, een lid van de kerk, licht één en ander toe en vertelt iets over de Oud-katholieke kerk: “We vallen niet onder de Paus, maar hebben bisschoppen. We hebben een eigen ontwikkeling doorgelopen en hebben vrouwen in het ambt en geen celibaat.”
Inmiddels is het in de namiddag. Open Monumentendag smaakt naar meer. Het verhaal van de vrijwilligers over de panden is boeiend, het is een gezellige open sfeer en sommige panden zijn erg mooi.
Door Ton V
