Pompje buiten het lichaam fungeert als 'backup-hart'
DRECHTSTEDEN - Voor het eerst heeft in het Albert Schweitzer ziekenhuis een patiënt die een dotterbehandeling met een hoog risico moest ondergaan, een tijdelijke externe ondersteuning van de hartfunctie gekregen. Een pompje buiten het lichaam werkte mee met het hart voor de duur van de risicovolle behandeling. Als het hart tijdens de ingreep was stilgevallen, dan had het pompje de functie van het hart direct helemaal overgenomen. Deze nieuwe techniek zal naar verwachting levens redden.
De zogeheten ‘percutane hartpomp’, merknaam HeartMate PHP, drijft een rotortje aan dat via de liesslagader in het hart is gebracht. De zuigkracht van het rotortje kan tijdelijk de pompkracht van het hart vervangen, legt interventiecardioloog Sander IJsselmuiden uit. Hij plaatste de HeartMate PHP samen met hoogleraar cardiologie Robert-Jan van Geuns van het Erasmus MC bij een 68-jarige patiënte.
IJsselmuiden: “Deze mevrouw had een bijna afgesloten linker kransslagvat en moest daarvoor gedotterd worden. Maar de pompfunctie van haar hart was zo slecht, dat dit een hoogrisico-ingreep was. Er is in zo’n geval bijvoorbeeld kans op acuut longoedeem of op ventrikelfibrilleren, waarbij de circulatie van bloed helemaal stilvalt. Daarom kwam zij in aanmerking voor het plaatsen van de pomp.”
Mocht het hart inderdaad gestopt zijn, dan had het behandelteam dankzij de HeartMate PHP ruimschoots de tijd gehad om hiervoor een oplossing te vinden en het hart weer aan de gang te krijgen. “Als het hart stopt, heb je zonder pomp eigenlijk geen tijd om het probleem op te lossen”, verduidelijkt IJsselmuiden. “En zelfs als dit lukt, dan kan zonder pomp toch een levensbedreigende bloeddrukdaling optreden: een cardiogene shock, waarbij onherstelbare hersenschade optreedt. Dan staan we met de rug tegen de muur. Maar met pomp is er volop tijd.” Zowel het plaatsen van de pomp, als het dotteren, als het naderhand verwijderen van de pomp verliep probleemloos. De patiënt was de gehele tijd bij kennis.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht is na het Erasmus MC in Rotterdam het tweede ziekenhuis in Nederland dat de HeartMate PHP van fabrikant St. Jude Medical plaatst. Dat gebeurt op de behandeltafel in het catheterisatielab, waar ook de dotterbehandelingen plaatsvinden. De pomp is verbonden met een slang die in de slagader wordt gebracht. Aan het uiteinde daarvan zit een stent. Deze ontvouwt zich in de aortaklep. Midden in de stent zit een snel draaiend rotortje, dat tot 18.000 toeren per minuut maakt en daarmee wel vijf liter bloed per minuut kan verplaatsen. Zolang het hart zelf klopt, werkt het rotortje gewoon met het hart mee. Valt het hart stil, dan neemt het systeem het over en zorgt ervoor dat alle organen en weefsels zuurstof blijven krijgen. Indien nodig en zinvol, kan dit gedurende meerdere uren.
Er is nóg een grote categorie patiënten die profijt van de pomp kan hebben. IJsselmuiden: “Voorlopig plaatsen wij de pomp alleen in de preventieve sfeer. Maar zodra wij er meer ervaring mee hebben en het plaatsen sneller gaat, kunnen we dit ook in acute situaties gaan doen. Het gaat dan om patiënten die na een reanimatie of met een acute hartspierziekte binnenkomen. In die gevallen is het hart er daadwerkelijk al mee gestopt, of staat op het punt dat te doen. We moeten de bloedsomloop dan sowieso kunstmatig aan de gang houden. Met de HeartMate PHP kun je dan weloverwogen een plan maken voor de vervolgbehandeling. Ook is er tijd om de patiënt nog te verplaatsen, bijvoorbeeld naar een gespecialiseerd thoraxcentrum.”
De interventiecardiologen van het Albert Schweitzer ziekenhuis en hun teams gaan de komende maanden allemaal ervaring opbouwen met het plaatsen van de pomp. “Je doet dit altijd met twee interventiecardiologen en ieder moet er minstens vijf geplaatst hebben om gecertificeerd te worden”, zegt IJsselmuiden. “Zodra we op het punt beland zijn dat er altijd een team op het catheterisatielab aanwezig is dat een pomp kan en mag plaatsen, is mijn verwachting dat iedere patiënt die na een hartstilstand een goede kans maakt, hiervoor in aanmerking komt. De HeartMate PHP gaat dan zeker levens redden. Het is een heel mooie en zinvolle uitbreiding van onze zorg aan acute hartpatiënten.”
Foto: De komende periode wordt elke plaatsing voorafgegaan door een briefing van de fabrikant voor alle leden van het cathlabteam.
