Gedachtenis bijeenkomst 12 november staat ook voor vrijheid van geloof en vrijheid van geweten
In het kerkblad KERK OP DORDT koppelt journalist Hans Berrevoets in zijn column PS de komende gedachtenis bijeenkomst op zondagavond 12 november in de Grote Kerk ook aan vrijheid van geloof en vrijheid van geweten.
Koning Willem-Alexander tekende daarvoor toen hij het museum Hof van Nederland opende in Dordrecht. Dat is ook gekoppeld aan de betekenis elk jaar van 19 juli 1572.
Minstens honderd Joodse Dordtenaren werden 75 jaar geleden gedeporteerd naar de vernietingskampen. Daarna leek de stad die geschiedenis tot 1985 haast vergeten te zijn en werd Joodse herinneringen rondom de Grote Markt gesloopt, waaronder de Synagoge.
door Hans Berrevoets
DORDRECHT - De toekomst van het verleden kan ons stimuleren in het heden. Gelukkig lijkt de belangstelling voor geschiedenis weer toe te nemen.
Als oudste stad van Holland hebben we in Dordrecht veel gebeurtenissen bij de hand, die bekendheid kunnen krijgen door de vanaf 2010 op internet te vinden Dordtse Historische Kalender.
Soms zit de historie alleen maar onder het stof van de eeuwen. De kennis kan ook nog onder de mensen zijn, maar gebeurt er niets mee. Niemand doet de eerste stap.
Zo was er pas in 1985 – veertig jaar na het einde van de tweede wereldoorlog – voor het eerst een expositie over Joodse Dordtenaren te zien in het toenmalige buurthuis de Keet in Sterrenburg. Zo werd aandacht gevraagd voor het Joodse verleden in Dordrecht en het wegvoeren door de bezetters van onze medeburgers.
Kunstenaar Ger Boonstra had het initiatief genomen om de rampzalige oorlogsjaren voor de Joodse Dordtenaren terug te brengen in de herinnering.
De schaamte over de oorlog en alle aandacht voor de wederopbouw van stad en land zaten wellicht eerdere aandacht in de weg.
De plekken die herinnerden in Dordrecht aan 300 jaar Joodse geschiedenis waren intussen haast allemaal al verdwenen op misschien de Joodse begraafplaats aan de Achterweg na.
Vier jaar na de eerste expositie kwam er een herdenkingsmonument in het Stadhuis.
Zo werd ook weer de naam getoond van de laatste rabbijn van Dordrecht, Barend Katan. Hij was ook leraar aan het Johan de Wittgymnasium.
Daarom adopteren elk jaar nieuwe leerlingen van het Johan de Wittgymnasium het herdenkingsmonument in de hal van het Dordtse Stadhuis .
Het stadsarchief zorgde in 1995 voor een mooi boek, maar de titel was veelzegggend:
De verdwenen Mediene Dordrecht.
Ook rabbijn Samuel Dasberg kreeg rond die tijd van de gemeente een straatnaam, maar post wordt er in die straat achter de Grote markt niet bezorgd.
Hopelijk wordt rabbijn Barend Katin nog eens geëerd met een straat, die meer passend allure heeft.
Inmiddels is de stichting Stolpersteine actief om woonhuizen van in de oorlog weggevoerde Joodse Dordtenaren te markeren.
Joodse organisaties in Nederland sluiten met steeds meer gemeentes convenanten af om hun complete Joodse geschiedenis weer een plek te geven.
Het zichtbaar maken van een complete herinnering is een impuls tot blijvende aandacht om zo levensverhalen van mensen onderdeel te laten zijn van het collectief geheugen van Dordrecht.
Daarom is er op zondagavond 12 november vanaf 19 uur ook een Gedachtenis bijeenkomst in het symbool van de stad: De Grote kerk.
Die datum en die periode in Dordrecht is helaas rampzalig historisch.
Het is dan 75 jaar geleden dat Dordrecht de laatste eigen rabbijn (Katan) verloor. Hij werd met zijn gezin en met meer dan honderd Dordtenaren in november 1942 gedeporteerd.
Aandacht staat niet op zichzelf.
We hebben grondwaarden te verdedigen.
Op Koningsdag 2015 opende Koning Willem-Alexander het museum Het Hof van Nederland. De betekenis van dit voormalige klooster is verbonden met een historische datum: 19 juli 1572.
Met die datum herdenken we de opening van de Eerste Vrije Statenvergadering. We noemen dit in Dordrecht een belangrijke historische gebeurtenis, die aan de basis ligt van de onafhankelijke Republiek der Nederlanden, voorloper van het Nederland van nu.
De kern van de zaak kreeg allereerst de handtekening van de Koning en Koningin. Zij ondertekenden de moderne vertaling van de notulen van toen. De waarden werden herbevestigd, voor nu en voor later:
“In 1572 werd in dit gebouw de basis gelegd voor een onafhankelijk land. Waar je vrij bent om te denken wat je denkt te geloven wat je gelooft en te zijn wie je bent.
Vrijheid en tolerantie horen bij Nederland, daar teken ik voor!”
