Joris Luyendijk in Schouwburg Kunstmin over het dalende vertrouwen in de nieuwsmedia
DORDRECHT - Donderdag 16 mei staat Joris Luyendijk in Schouwburg Kunstmin in Dordrecht met zijn theatercollege over het dalende vertrouwen in de journalistiek. Het wordt een mooie avond.
Joris Luyendijk trekt door het land met zijn show Het Zijn Net Mensen 2.0. Op donderdag 16 mei staat hij in Schouwburg Kunstmin in Dordrecht. In een theatercollege vol verrassende video’s maakt hij de journalistieke balans op en leert hij je op een nieuwe manier kijken naar nieuwsmedia. ‘Alles geloven is net zo naïef als niets geloven’, zegt hij. Wat bedoelt hij hiermee? En wat wil hij met zijn colleges bereiken? Het is tijd voor vijf vragen aan Joris Luyendijk.
In 2006 kwam je boek Het Zijn Net Mensen uit. Waarom wilde je daar JUIST nu, dik tien jaar later, een theatertour over doen?
Het is in tijden van fake news meer dan ooit belangrijk dat mensen kritisch met informatie leren omgaan. Toen mijn boek ‘Het Zijn Net Mensen’ uitkwam konden alleen studenten in Amerika en Groot-Brittannië een Facebook account nemen - de rest van de wereld had geen idee wat Facebook was. Wilders had als 'groep Wilders' een enkel zeteltje in de Tweede Kamer. En het idee dat de president van Amerika journalisten zou uitroepen tot staatsvijand nummer 1 was letterlijk ondenkbaar, net als dat Groot-Brittannië op basis van leugens en fantasieën zou stemmen voor vertrek uit de EU. En ga zo maar door. Het leek me belangrijk om te kijken wat er nog overeind staat van mijn kritiek op de media uit 2006. Heel wat, zo blijkt. Maar nu is ook duidelijk dat je met die kritiek ook kunt doorschieten. Dan geloof je niets meer wat je ziet in de media, en dat is net zo naïef als alles geloven wat je ziet in de media.
Voor wie is het college Het Zijn Net Mensen 2.0 bedoeld?
Het is bedoeld voor alle mensen die niet denken in doelgroepen, maar gewoon houden van nadenken. En van lachen. Je kunt volgens mij prima serieus zijn zonder ernstig te worden. Dus wie een kerkdienst vol plechtig gejammer verwacht, kan beter thuis blijven.
Je treedt op in meer dan 20 theaters door het hele land. Merk je verschil in het denken van het publiek over nieuwsmedia afhankelijk van de regio waar je in het theater staat?
Niet echt. Als mensen een kaartje kopen sturen we ze een paar vragen, waaronder of ze de nieuwsmedia meer of minder vertrouwen dan een paar jaar terug. Overal in het land geeft zo'n 40% aan de nieuwsmedia minder te vertrouwen. Wel is er een verschil in mentaliteit. Als je bijvoorbeeld in Amsterdam de zaal de gelegenheid geeft om vragen te stellen, steekt bijna de hele zaal de hand op. En als iemand dan de microfoon krijgt, hoor je in de helft van de gevallen ‘ik heb niet zozeer een vraag maar wel een opmerking’ - en dan gaan ze over zichzelf vertellen. Buiten Amsterdam heb je dat minder. Heel gek.
Hoe zie jij de toekomst voor nieuwsmedia?
Marktwerking is wel echt een ramp voor goede journalistiek (net zoals marktwerking een ramp is in de zorg, het onderwijs, de gevangenissen en de reclassering). Goede journalistiek is best vaak een beetje taai en dient ertoe dat lezers, kijkers en luisteraars afstappen van simpele oordelen die weliswaar goed voelen maar op bijna niks zijn gebaseerd. De wereld is complex. Bij marktwerking wint niet het beste verhaal, maar het lekkerst smakende. Het gaat erom dat wij journalisten ons publiek moeten kunnen vertellen wat ze moeten weten, niet wat ze willen horen.
Hoe bereid je jezelf voor op een theatershow? Heb je een vast ritueel voordat je het podium op gaat?
We eten altijd sushi, met het team met wie ik de tour doe. En verder luister ik vooraf op mijn telefoon naar een liedje van Abdelhalim Hafez, mijn superheld uit Egypte. Daarna kan ik alles aan.
Er zijn nog tickets te bestellen voor het theatercollege Het Zijn Net Mensen 2.0, dit kan via de website van Schouwburg Kunstmin.
Foto van de theatertour (fotograaf: Freek van den Bergh)
