Historisch Platform Dordrecht voert bouwhistorisch onderzoek uit en doet verrassende ontdekkingen
DORDRECHT - Er is al veel bekend over historisch interessante panden in Dordrecht, maar daarbij gaat het vaak over de bewoners-geschiedenis. Achter veel gevels zijn vaak ook interessante details te vinden, die je veel kunnen leren over de geschiedenis van het huis zelf. Bij verbouwingen, bijvoorbeeld, komen vaak bijzondere zaken voor de dag. Een werkgroep van het Historisch Platform Dordrecht doet onderzoek in panden in de binnenstad die niet als monument bestempeld zijn. De vrijwilligers met specialistische kennis documenteren hierbij allerlei details.
Hieronder een voorbeeld van zo’n onderzoek.
De Werkgroep Bouwhistorie Dordrecht mocht onderzoek doen in het pand aan de Vriesestraat 27-29, tijdens een kleine verbouwing. Een verbouwing is meestal hét moment om bouwsporen te zien en dus meer te weten te komen over de bouwgeschiedenis. In dit geval was het een beetje ingewikkelder, omdat de eigenaar het pand een paar jaar geleden al deels verbouwd had, maar hij kon de foto’s laten zien van die verbouwing.
Het pand
Bij het pand aan de Vriesestraat 27-29 sluit de 17e eeuw naadloos aan op de vroege 20e eeuw. Maar je moet wel weten waar je op moet letten.
Het is een pand met een bakstenen lijstgevel en een hele lange gestucte zijgevel. De eerste blikvanger is de winkeletalage. Een brede etalage aan de Vriesestraat, dan een schuine hoek en weer een etalage aan de Lange Breestraat. De voorgevel hierboven heeft 19e-eeuwse T-vensters op de verdieping en de zolder. Hierboven zit een langgerekt zadeldak. De lange zijgevel aan de Lange Breestraat is eigenlijk veel spannender: grote schuiframen met een roedeverdeling in acht ruiten, op de verdieping een verdeling in zes ruiten. En je ziet een heleboel gevelankers. Dat duidt meestal op een oud pand – in ieder geval ouder dan de voorgevel en zéker veel ouder dan de winkelpui… Dit soort ankers verbinden namelijk meestal de vloerbalken van de verdiepingen en de kap aan de bakstenen gevels en muren van het huis.
Terug in de tijd:
De winkelpui zoals we die nu kennen, is uit 1909. Het huis was toen eigendom van Hendrik van Aardenne en zijn echtgenote Hermina van de Bergh. Zij woonden beneden, boven verhuurden ze aan een boekbinder, W.A.F. Koopman. Hendrik was huis- en decoratieschilder. Maar de zaken gingen niet goed en op 31 december 1909 ging het bedrijf failliet. Het pand werd openbaar verkocht.
De nieuwe eigenaar was Cornelis Versteeg, slager van beroep. Hier begint de winkelgeschiedenis van het pand. Cornelis liet de begane grond verbouwen tot winkel met een royale entree op de hoek van de beide straten. Een slimme zet, zo was de winkel van alle kanten goed zichtbaar en toegankelijk.
De slager ging met de mode mee, en liet een pui in Art Nouveaustijl maken met typische bouwelementen uit de vroege 20e eeuw: stalen liggers in combinatie met natuursteen en geglazuurde baksteen. Het was trouwens wel een fraai staaltje vakmanschap om de gevel hierboven goed op te vangen met stalen liggers en uitkragende hardstenen banden.
Geen monument
Ook al is het pand géén monument, het blijkt toch heel oud te zijn. De werkgroep vond een vloerconstructie van moer- en kinderbinten en dat is een constructie die tot halverwege de 17e eeuw gebruikt werd. De kap is een stuk minder oud, misschien even oud als de voorgevel, uit de 19e eeuw.
Wie goed kijkt, kan dus alleen al aan de buitenkant drie bouwfasen zien: de zijgevel met 19e-eeuwse ramen en 17e-eeuwse ankers, de voorgevel uit de 19e eeuw en de winkelpui uit de vroege 20e eeuw.
Op de site www.historischplatformdordrecht.nl staan meer voorbeelden van bouwhistorisch onderzoek. Wilt u meer weten of wilt u ook uw huis laten onderzoeken door de Werkgroep Bouwhistorie Dordrecht? Stuur een mailtje naar: info@historischplatformdordrecht.nl
Foto en bron: Historisch Platform Dordrecht
