Thuis dialyseren voor bijna alle patiënten mogelijk
DORDRECHT - Patiënten van de nierdialyse in het Albert Schweitzer ziekenhuis gaan de komende jaren zo veel mogelijk dialyseren in hun eigen huis. Daarmee komt voor de meesten van hen een einde aan de situatie dat ze drie dagdelen per week in het ziekenhuis doorbrengen.
Mevrouw Ayse Tekin en mevrouw Nadia de Pee zijn als eersten begonnen aan een training van drie maanden, waarin ze leren om zichzelf op de machine aan te sluiten en deze zo veel mogelijk te bedienen. In hun huis wordt intussen een dialysemachine geïnstalleerd.
“Tot nu toe gingen patiënten op onze afdeling in de stoel liggen en daarna werd alles voor hen verzorgd”, vertelt afdelingshoofd Annemiek Gottschalk. “Maar dat past steeds minder in deze tijd, waarin patiënten graag meer regie op hun eigen ziekte en gezondheid willen houden. Het dialyseren in de eigen sociale omgeving leidt tot meer kwaliteit van leven. Uiteindelijk wordt ons uitgangspunt dat iedereen thuis dialyseert, tenzij het echt niet kan, bijvoorbeeld omdat de patiënt medisch niet stabiel is. Die groep patiënten blijft uiteraard welkom op de afdeling en krijgt daar dan ook een actievere rol.”
De overgang naar huis gaat gepaard met een gedegen training en voorbereiding. Gottschalk: “Bij iedere patiënt bekijken we de mate van zelfstandigheid die haalbaar is. Wie niet alles zelf kan of durft, krijgt hulp van onze dialyseverpleegkundige aan huis. Ook de partner of familieleden leren van ons wat hun rol kan zijn. Er moet tijdens de dialyse altijd iemand aanwezig zijn die in de gaten houdt of alles goed blijft gaan. Geen enkele patiënt gaat volledig ‘solo’ dialyseren. De behandelend internist-nefroloog blijft de patiënt nauwgezet volgen, door middel van controles op de polikliniek en patiëntbesprekingen met de verpleegkundige die het huisbezoek doet.”
“Bijna iedereen kan het voor een deel of helemaal zelf”, verwacht Miranda Frijters, die tot de eerste groep dialyseverpleegkundigen behoort die patiënten thuis gaan bezoeken en begeleiden. “Alles is te leren en we doen dat in een rustig tempo. De functie van de nieren vervangen is niet niks, het vereist een stuk theoretische en praktische kennis. Wij hebben er zelf ook anderhalf jaar voor moeten leren.” Gedurende de trainingsmaanden wordt thuis een kamer geschikt gemaakt als dialyseruimte. Dat vereist naast het plaatsen van een machine ook aanpassingen aan de elektriciteit en waterleiding. De kosten worden door de zorgverzekeraar vergoed.
Mevrouw De Pee vertelt dat ze ervan houdt om zelf te doen wat ze zelf kan. “Op de afdeling vind ik het heerlijk, maar ik heb niet per se veel aandacht nodig. Ik woon alleen en voel me goed alleen. Als ik met hulp zelf kan dialyseren, waarom zou ik dat dan niet doen? Ik heb de ruimte.” Ruimte is wel een voorwaarde, want de veelheid aan apparatuur, stoel en technische aanpassingen vereist één hele kamer die vrijgemaakt kan worden.
Mevrouw Tekin dialyseert nu op de afdeling in de nacht en dat kan thuis voorlopig nog niet. “Zelfstandig zijn vind ik belangrijk. Ik denk dat ik dialyseren thuis heel prettig zal vinden dus ik schakel graag over naar de dag. Maar ik wil me thuis wel net zo veilig voelen als op de afdeling. Daarom leren mijn man en zoon nu ook hoe ze mij kunnen helpen.” Bij de start van de training kwam bestuursvoorzitter Peter van der Meer de eerste thuis dialyserende patiënten bezoeken. Hij kreeg van beiden de uitnodiging om ook thuis te komen kijken als het zover is en nam deze van harte aan.
Foto: Van links naar rechts: Miranda Frijters (dialyseverpleegkundige), Lonneke Kort (manager centrum nierfalen), Annemiek Gottschalk (afdelingshoofd dialyse), Anja Akkerman (dialyseverpleegkundige), Mario Korte (internist-nefroloog), Peter van der Meer (voorzitter Raad van Bestuur). Vooraan zit mevrouw Tekin.
