Burgemeester Wouter Kolff snel thuis met opmerkingen over Dordtenaren die mopperen
DORDRECHT - Een plek op internet waar bekende of minder bekende Dordtenaren vrijuit hun mening kunnen geven is bij DE SCHAPENHOEDER.
Een voorbeeld van een veelzijdige inwoner van Dordrecht, GertJan Kleinpaste. Meer vrije meningen: Kijk bij de Schapenhoever.
Gemopper
door Gertjan Kleinpaste ·
Burgemeester Wouter Kolff raakt al aardig ingeburgerd in de stad. Haarfijn heeft hij door dat de Dordtenaar graag moppert. Voel ik mij daarom zo thuis op dit eiland? Meer dan eens maak ik mee dat als ik enthousiast vertel over iets dat in Dordrecht wordt georganiseerd of over een leuk event dat ik heb meegemaakt en dat mijn enthousiasme dan getemperd wordt door degene aan wie ik het vertel. Het is hier toch een beetje “Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”.
Nuchter volkje, die Dordtenaren. Gewend hun eigen broek op te houden. In het zweet des aanschijns hun brood te verdienen. De hand aan de ploeg te slaan. Eén van mijn favoriete mopperaars woont op steenworp afstand; hij kan met een melancholieke blik in de ogen uren vertellen over de teloorgang van de wijk waarin hij opgroeide en over de lokale politiek die fout op fout stapelt en van al die fouten een toren bouwt die nog schever staat dan de toren van de grote kerk. Het is – zo weet hij stellig – een zooitje in het stadskantoor.
Juist deze week las ik dat – het was Hans Berrevoets die er een lans voor brak – dat het ‘stadskantoor’ moet worden omgedoopt tot ‘gemeentehuis’. Het zou meer recht doen aan de gevoelens van de dappere Dubbeldammers die zo’n vijftig jaar geleden zijn ingelijfd door de stad Dordrecht en die al drie dagen later hun plaatsnaambordjes ontheiligd en onteerd in de greppel terug vonden. Of het nu stadhuis of gemeentehuis heet, is mij om het even. Beter zou het volgens mij zijn om het kantoorgebouw der gemeente-ambtenaren om te dopen tot “Huis van de burgers” of “Volkshuis”. Dat straalt tenminste uit, dat die gemeentelijke organisatie zo georganiseerd is om de belangen van de burger optimaal te dienen. Dan rijst de vraag wat dan precies het belang van ‘het volk’ is. We stevenen af op verkiezingen met bijna evenveel politieke partijen als kiezers.
Dordrecht is één van de dertig gemeenten waar de PVV aan de gemeenteraadsverkiezingen zal deelnemen. Die partij mag zich verheugen op een aanzienlijk deel van de stemmen. Daar heeft het vreemd genoeg geen leden, geen programma en ook nog geen kieslijst voor nodig. Wordt aan de oprichters van de ‘Dordtse Partij’ (Donnie Greve en Alfred Meijer) of ‘Gewoon Dordt’ (Irene Koene) door het lokale journaille gevraagd waarom zij in hemelsnaam onder die vlag aan de verkiezingen gaan deelnemen; deelname van de PVV klinkt veel journalisten volstrekt logisch in de oren.
Koene beantwoordde die vraag met “rust, reinheid en regelmaat” en met de vaststelling dat iedereen graag een schone, nette en veilige stad wil. Meijer en Greve willen voorbij de ‘links-rechts tegenstelling’ geraken en de verbinding tussen boven en beneden realiseren. Ze bedoelen ermee dat de gemeentelijke politiek het oor meer te luister moet leggen bij de burger. Dat is overigens wezenlijk iets anders dan de oren laten hangen naar hetgeen die burger dan te berde brengt.
Voor zowel Meijer, Greve als Koene geldt dat ik hen een aantal keren sprak en werkelijk geen seconde twijfel aan hun oprechtheid, passie voor de politiek en goede bedoelingen om zich in de gemeenteraad in te zetten voor de gehele gemeente. Of dat straks ook voor de kandidaten van de PVV geldt, is op dit moment nog onmogelijk te beoordelen. Wie het zullen zijn en wat hun motieven en politieke agenda wordt, is nog ongewis. Overigens geldt waarschijnlijk voor alle negenendertig raadsleden dat zij zich naar eer en geweten en met de beste bedoelingen inzetten voor de gemeente. Of goede bedoelingen ook tot goede besluiten leiden, blijft echter de vraag.
Wat in mijn ogen knelt, is dat het systeem van ‘representatieve of indirecte democratie’ wringt met de tijdgeest. In een wereld, waarin het technisch heel goed mogelijk is burgers direct te raadplegen over voor hen belangrijke beslissingen past het de gekozen volksvertegenwoordigers om die verbinding met de burger te verstevigen. Daar hebben Meijer en Greve dus een punt. Een uitgebrachte stem behoort immers geen vrijbrief te zijn om de gehele raadsperiode te doen alsof je de wijsheid in pacht hebt.
Wat ik als serieus knelpunt in ons systeem van de indirecte democratie ervaar, is dat voor bijna alle politici geldt dat zij hun loyaliteit primair bij hun partij leggen en pas in tweede instantie bij de kiezer. Het zijn immers de partij en de interne partijreglementen die bepalen of een politicus – of dat nu lokaal, provinciaal of landelijk gebeurt – weer op een kansrijke plek op de kieslijst komt. Thorbecke kende in zijn Grondwet van 1848 het begrip ‘politieke partij’ niet. De Kieswet kent dat begrip evenmin. Een gekozene verwerft zijn (raads)zetel als persoon en niet als partijlid. Toch bepalen politieke partijen – amper 2,5% van de bevolking is lid van een politieke partij – wie kans maken op een plek in de gemeenteraad, wie eventueel wethouder mag worden en hoe alle politiek bestuurlijke posities worden ingevuld. Dat vormt de echte achilleshiel van ons democratische proces. Daarin schuilt de voedingsbodem voor ontevredenheid en gemopper.
Helaas wordt kritiek op het systeem door de meeste politieke partijen weggewuifd of afgedaan als populistische prietpraat. Inderdaad weten partijen als Forum voor democratie en PVV de ontevredenen goed aan zich te binden. Juist daarom is het zo belangrijk dat alle politici zich zowel over de inhoud als over het politieke proces gaan bekommeren. In het bedrijfsleven geldt al lang het adagium: “een klacht is een cadeautje voor de organisatie”. Voor de politiek zou moeten gelden dat de mopperende burger de politicus iets wil vertellen. Leen die burger het oor. Niet om hem of haar gelijk te geven of simpelweg zijn of haar zin. Wel om verbinding tot stand te brengen en oprecht interesse te tonen. Wel om bruggen te bouwen en over de brug te komen. In het volledige besef dat het de gekozene is die de afstand met de kiezer dient te overbruggen.
Ik wens u allen een fantastisch 2018 toe, veel wijsheid in het stemhokje en een gedroomde samenstelling van uw nieuwe gemeenteraad.
