Bij museum Hof van Nederland wordt 19 juli weer op de kaart gezet met herdenken en vieren
DORDRECHT - De vrijheid van geloof en geweten wordt vanaf dit jaar in elk geval herdacht en gevierd in Dordrecht op 19 juli. Dat nieuws brengt vandaag AD De Dordtenaar. De datum 19 juli staat voor de opening van de eerste Vrije Statenvergadering 445 jaar geleden. De gebeurtenis van 1572 in Dordrecht zorgt er in 2015 voor dat Koning Willem-Alexander het museum Hof van Nederland kwam openen tijdens Koningsdag in Dordrecht.
In het verre verleden waren er weken lang Hoffeesten in Dordrecht in de zomer. In de jaren zeventig van de vorige eeuw bleek daarvoor geen draagvlak meer te zetten. In 2011 lieten de toenmalige directeur van het gemeentelijk archief Ineke Middag en de voorzitter van het Platform Stedelijke herdenking, Hans Berrevoets, samen weten dat 19 juli terug hoorde te komen op de stadsagenda. Enkele jaren werden er op kleine schaal activiteiten gehouden tot de verbouwing en herinrichting van het Hof kwam om het museum Hof van Nederland te krijgen.
Volksfeest
In 2015 viel 19 juli op een zondag en nadat eerst in Madurodam het Hof van Nederland een plek kreeg, was er in Dordrecht een eerste activiteit. De bedoeling is om aanstaande 19 juli 2017 dat verder uit te bouwen met in de kloostertuin bij het Hof voor zeven uur meer een volksfeest voor de vrijheid en vanaf 19 uur op het plein voor het Hof meer de serieuze activiteiten zoals het hijsen van vlaggen en een hagepreek. Momenteel wordt aan een 19 juli programma gewerkt, zo blijkt uit Ad De Dordtenaar.
Ook cirnema The Movies speelt een rol bij de ontwikkeling van het 19 juli programma/ Het Platform van Dordtse kerken is inhoudelijk verantwoordelijk voor de hagepreek. AD De Dordtenaar meldt vandaag dat pastoor Tjeerd Visser de overweging zal uitspreken. Dat past in vrijheid van het geloof anno 2017, want na 19 juli 1572 moest het RK geloof ondergronds in de stad.
Info uit de Canon van Zuid-Holland om het tijdsbeeld 1572 aan te geven
De Opstand: naar de Republiek der Verenigde Nederlanden vanaf 1572
Strijdtoneel Zuid-Holland
De Reformatie of Hervorming veroorzaakte spanningen in Europa die tot diverse oorlogen leidden. In de Nederlanden kwam men in opstand tegen het Spaanse gezag. Deze Opstand, die tevens het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) betekende, was natuurlijk een zaak van de gehele latere Republiek der Verenigde Nederlanden, maar uiterst belangrijke momenten in de strijd speelden zich in het gebied van het huidige Zuid-Holland af.
Watergeuzen
Eén daarvan was de bevrijding van Den Briel (Brielle) op 1 april 1572 door de 'Watergeuzen'. Het werd een keerpunt in de strijd tegen de Spanjaarden. Maar de Watergeuzen zorgden met hun plundertochten voor veel onrust in Holland, want ondanks hun daden, bleven zij een ongeregelde groep opstandelingen.
Nadat Gorcum op 26 juni 1572 was overgegaan naar de opstand namen de Geuzen negentien katholieke geestelijken gevangen. Degenen die hun geloof niet wilden afzweren werden samen met een aantal andere geestelijken kort daarna in Brielle vermoord. De slachtoffers werden bekend als de Martelaren van Gorcum.
Op 3 oktober 1574 bevrijdden de Watergeuzen het door de Spanjaarden belegerde en uitgehongerde Leiden. In de vroege ochtend voeren ze over de Vliet de stad binnen met aan boord haring en wittebrood. Leidens Ontzet wordt tot op de dag van vandaag gevierd.
De eerste vrije Statenvergadering: Willem van Oranje stadhouder
Op 19 juli 1572 vond in het Augustijnenklooster in Dordrecht - nu de Statenzaal in het Hof - een geheime bijeenkomst plaats. Hieraan namen afgevaardigden van twaalf Hollandse steden, de adel en de Watergeuzen deel. Ook Marnix van St. Aldegonde, afgezant van Willem van Oranje, was erbij aanwezig. Tijdens deze eerste 'vrije Statenvergadering' (niet bijeengeroepen door de landsheer, maar vergaderend op eigen initiatief) werd de vrijheid van godsdienst vastgelegd.
Tevens werd Willem van Oranje, die eerst in dienst van Filips II was geweest, maar die zich in de strijd tegen de koning had gekeerd, als Stadhouder van Holland en Zeeland erkend. Samen met de Unie van Utrecht uit 1579, die de grondslag voor de Republiek vormde, geldt de eerste Statenvergadering als het begin van de zelfstandige Nederlandse staat.
De afzwering van Filips II en de moord op Willem van Oranje
In 1580 verklaarde de Spaanse koning Filips II Willem van Oranje vogelvrij. De gezamenlijk Nederlandse gewesten, de Staten Generaal, zwoeren hem daarop in 1581 af als hun vorst. Dit gebeurde in de vorm van een 'Plakkaat van Verlatinghe', een akte waarin de redenen voor de afzwering werden verwoord.
Op 10 juli 1584 werd Willem van Oranje door Balthasar Gerards doodgeschoten in het Prinsenhof in Delft, het voormalige Sint-Agathaklooster. De plek waar de moord plaatsvond maakt nu deel uit van Museum Het Prinsenhof. De kogelgaten van de aanslag zijn nog steeds zichtbaar in de muur.
