Richard Dekker maakt documentaire van Stadslandbouwkas 'De Oude Beer'
DORDRECHT - “Ik vind hem mooi”, zegt Jan Ligtenberg, de coördinator van Stadslandbouwkas “De Oude Beer”. “Ik heb hem nu een stuk of tien keer gezien. Richard heeft een mooi stukje werk geleverd.” Richard Dekker heeft het afgelopen jaar zijn bevindingen in de kas gefilmd en er een documentaire van gemaakt. De Première van “Leven in de kas” is op 24 februari in de Blauwe Kamer van Bibliotheek AanZet.
De kas ligt aan de Rijksstraatweg 108. Hier wordt ecologisch getuind door een groep vrijwilligers. “De kas is open, loop maar naar achteren” staat er op het bord bij de ingang van de kas. Achterin zitten Richard en Jan aan een tafeltje. Constantin repareert een snoeimes, om de druiven te kunnen snoeien en Peter is voor in de kas aan het werk. “Het is nu mooi weer”, zegt Richard. “Vorige week was het hier maar een graadje of vier.” Met het zonnetje op de kas kun je zomaar zonder jas rondlopen. Richard is vorig jaar bij de kas begonnen als gebruiker, om zaden voor te zaaien. Daarvoor kreeg hij een stukje grond toegewezen. “Ik vond het hier heel erg leuk en ben de kas ingegroeid. Het is een hobby van me. Ik doe wel dingen hier, maar het voelt als vakantie.”
Coördinator van de stadslandbouwkas Jan Ligtenberg tussen de planten
400 Zaden
Het ruikt lekker in de kas, naar allerlei kruiden. In de winter staan er minder planten, maar er is nog van alles te zien. Bij de ramen staan zaden. “Die drogen we voor onszelf, om weg te geven en te ruilen”, vertelt Jan. “Ik denk dat we wel 300 a 400 zaden van verschillende planten hebben: bloemen, kruiden en groente. Deze maand gaat het echt beginnen. Als de dagen kort zijn groeit het niet, het is dan te koud. Wat we op half december zaaiden, komt pas begin februari op. In de zomer duurt dat vijf dagen. Maar je moet nu nog geen bonen neerleggen. Die beschimmelen in de grond, of worden opgegeten door de muizen."
Aan de rand van de kas komt al van alles op. Er staan bakken met enige verwarming. “De grondverwarming is belangrijk voor de pepertjes en tomaten”, vertelt Jan, die een rondleiding geeft. “Over twee weekjes gaan ze eruit en gaan ze in potjes.” Op de grond staan perskluitjes met stekjes van kruiden, met de datum erop wanneer ze gezaaid zijn. Aan het pad dwars door de kas ligt een terrasje met vijver. “We leggen nog wat meer terras”, vertelt Jan. “Dan gaan we op de zondagmiddag thee schenken.”
Het lijf gezond houden
Peter, één van de oudere vrijwilligers, staat bij het pad en gooit plantenresten op de kar. “Ik heb geen groene vingers”, zegt hij. “Ik ben hier voor het fysieke werk gekomen, om het lijf gezond te houden. Nu kreeg ik een blessure en ben me op de kruiden gaan werpen, dat is het enige waar ik verstand van heb. Maar als je hier een paar jaar werkt, herken je de processen. Het is hier leuk en gezellig. Soms zit je zo lang thee te drinken dat je opeens denkt: Ik ga maar eens wat doen.” ”Dat hoort er ook bij”, reageert Jan. “Jan houdt de gepensioneerden van de straat”, grapt Peter. “Ik probeer hier een dagdeel in de week te helpen. Dat hangt een beetje van het seizoen af. In de winter kom ik alleen als het wat warmer is, of er moet een klusje zijn waar je warm van wordt.”
“Dit is mijn grootste kracht”, merkt Jan op, terwijl hij op de bak achter de agria klopt. De agria is een soort mini trekker. “We halen er stenen mee op en compost. Ik ga er ook mee naar de Makro.“ Met het apparaat kan worden gefreesd, wat het clubje van in totaal zo’n dertien vaste vrijwilligers, veel werk uit handen neemt. Naast deze groep zijn er vrijwilligers die soms langskomen.
“Deze is ook nog wel leuk”, zegt Jan. Het is een Peruaanse mint. “Ooit hebben we van iemand een plantje gekregen, die hem uit Peru heeft meegenomen. Hij heeft zich uitgezaaid in de kas. Moet je ruiken.” Jan plukt een topje af en laat het ruiken. Het ruikt sterk en de lucht blijft nog even nahangen. “We gaan hem op alcohol zetten. Dat hebben we vorig jaar ook gedaan, het is erg lekker. Grappig hè? Zulke planten. Van sommige planten weet ik niet wat het zijn, die hebben we gehad. Moet je die proeven." Jan plukt een blad knoflook. Het proeft pittig en een beetje heet. Ook plukt hij grove bieslook, deze smaakt veel sterker dan gewone bieslook.
Stadslandbouwkas “De Oude Beer”
Kat en muis
In de kas zitten veel dieren. “Daar zit onze kaskat”, Jan wijst naar het dier dat tevoorschijn komt vanuit het groen. "We hebben er twee rondlopen. Ze vangen de muizen voor ons. Die eten van de bietjes, ze nemen overal een hapje van. De katten hebben het hier hartstikke goed en het terrein is groot genoeg. Ze zijn zo wild als het kan, het aaien is nog nooit gelukt."
Bij Jan thuis, hij woont naast de kas, vertelt Richard over zijn film. “Ik heb het camerawerk, de editing en het geluid gedaan. De film heb ik hier en daar bewerkt als een soundscape. De soundtrack in de film heb ik ook gemaakt. Mijn zus Nettie heeft geholpen met de second opinion.” Hij vertelt hoe hij met camerawerk is begonnen. “Ik heb veel gewandeld om fit te worden. Op een gegeven moment nam ik mijn camera mee om er een filmregistratie van te maken; van het Eiland van Dordt en andere stukjes Randstad. In Dordt ben ik dit ook gaan doen met een maat. Met “De Stadswandelaars” nodigden we andere mensen uit om hun belevenis van de straat op te schrijven."
Samenleving met dieren erbij
"De film is één groot experiment", vertelt Richard. "Ik wist van tevoren niet wat eruit zou komen. Ik ben heel blij met de input van menen die op de camera wilden en een bijdrage hebben geleverd. We hopen dat het de mensen aanspreekt. Het is een visitekaartje voor de kas. Je ziet hier iedere keer weer nieuwe dingen.” Jan: “Er is nu een uitbreiding bij de insecten. Het is een soort wilde natuur met iets van een moestuin. Het is ook een ontmoetingsplek waar mensen bij elkaar komen. Het is een soort samenleving met dieren erbij. Er is een biologisch evenwicht.”
De film is op 24 februari te zien bij de Blauwe Kamer in de Bibliotheek AanZet, Groenmarkt 153. De inloop is om 10.00 uur en de film start om 10.30 uur.
