Dordtse beiaard kan in 2016 het halve eeuw feest vieren

23 maart 2014

DORDRECHT - De Dordtse beiaard lijkt wel eeuwenoud. Toch kan de torenmuziek- in de vorm die nu algemeen bekend is - pas  in 2016 pas het vijftig jaar bestaan vieren. Jaap van der Ende was een naam van het begin, die als beiaardier een nieuwe cultuur in de stad neerzette. Boudewijn Zwart is nu de stadsbeiaardier van Dordrecht met een naam in binnen en buitenland.

De toren van de Grote kerk is overigens vanaf 1810 ook eigendom van de gemeente Dordrecht, maar is onlosmakelijk verbonden met de Grote kerk.

 

De beiaard (informatie gemeente Dordrecht ook over begin in 1966)

klok grote kerk dordrechtDe Beiaard

In 1966 kreeg de gemeente dit klankrijke instrument aangeboden. Het was een geschenk van de bevolking en het bedrijfsleven. De gemeente Dordrecht heeft de beiaard vanaf het begin gekoesterd. Daardoor werd een zuiver klimaat geschapen voor een serieuze beiaardcultuur die zijn uitstraling kreeg voor de gehele Nederlandse beiaardkunst. De Dordtse beiaardkring vormt een enthousiast 'klankbord' voor de beiaardkunst. Met meer dan duizend leden is dit de grootste beiaardorganisatie ter wereld.

De Dordtse beiaard geniet vooral bekendheid vanwege zijn goede akoestiek, zuivere toon en uitstekende bespeelbaarheid. Met een totaalgewicht van ruim 56 ton is dit de grootste en zwaarste beiaard van Europa. De 67 klokken van de beiaard zijn opgesteld in een reusachtige klokkenkamer van 14x10x10 meter. De zwaarste klokken, inclusief de klok voor het halve uur, hangen in de ruim 500 jaar oude klokkenstoel, de negenendertig hogere in een aparte houten stoel daarboven. De zwaarste klok weegt 10.000 kilo. De vierde klok is de oudste en dateert van 1460. In een 17de-eeuwse vertaling luidt het Latijnse randschrift: Gelijk de stemme roept in de woestijne, zoo luydt gy vrolijk in 't openbaer voor den gezalfde, met een heldre stemme: bereyd den weg voor den Heere. Daerom zulje Jan worden geheeten.

De overige 66 klokken van de beiaard werden in 1965 en 1999 gegoten door Koninklijke Eijsbouts te Asten. Bij iedere uurslag weerklinkt de grootste klok. Voor het halve uur is er een speciale klok met een gewicht van 2.300 kilo, in 1681 gegoten door Joannes Ouderogge uit Rotterdam. Voor het hele en halve uur speelt een automatische voorslag, waarop 37 klokken zijn aangesloten. Het machtige zesgelui dat tot ver in de omtrek wordt gehoord, klinkt op kerkelijke hoogtijdagen en voorafgaande aan de beiaardconcerten in de zomermaanden. Uniek is de mogelijkheid voor vrijwilligers om onder leiding van de stadsbeiaardier zelf de klokken te luiden. Zonder klepels bedraagt het totale gewicht van de klokken circa 56.000 kilo.


Beiaardschool

Sinds 2002 is het mogelijk om in Dordrecht een professionele opleiding tot beiaardier te volgen. Het Carillon Instituut Nederland is gevestigd in ’t Klockhhuys aan de voet van de toren. Hier staat een fraai oefenklavier waarop studenten kunnen oefenen. De school is gelieerd aan verschillende instituten in Nederland, Frankrijk, België en Engeland. Het sfeervolle gebouw wordt tevens gebruikt als ontvangstcentrum na afloop van de beiaardconcerten.


Change-ringing

Dordrecht bezit als enige stad op het vasteland van Europa een originele Change-ringing installatie. Dit is een typisch Engelse manier van klokluiden, waarbij de klokken 360 graden worden gedraaid en in een wisselende volgorde door een geoefende groep wisselluiders tot klinken worden gebracht.


Stadsbeiaardier

Al sinds de 16de eeuw beschikt Dordrecht over een stadsbeiaardier die op markten, feestdagen en bij bijzondere gelegenheden de klokken bespeelt. De huidige stadsbeiaardier is Boudewijn Zwart, www.boudewijnzwart.com

Zwart bespeelt de beiaard iedere vrijdag om 12.00 uur en geeft iedere zaterdag om 14.30 uur een ‘Open Toren’ concert. Hij is tevens artistiek leider van het jaarlijks terugkerende festival Torenmuziek Dordrecht op donderdagavonden in juni, juli, augustus en september. Dan treden ook gastbeiaardiers uit binnen- en buitenland op en blijkt eens te meer dat de Dordtse beiaard een prachtig instrument is waarop recente en oude muziek zowel origineel als bewerkt, volledig tot zijn recht komt. Wat het geheel een extra feestelijk tintje geeft is de speciale Dordtse vlag, die bij goed weer tijdens de beiaardconcerten wordt gehesen. Voor meer informatie: www.bellmoods.com

 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.