door Hans Berrevoets DORDRECHT – Mogelijk vijftig straatnaamborden in Dordrecht zullen nog dit jaar worden vervangen en een betere historische tekst krijgen. De urgentie ligt daarvoor bij de (historische) binnenstad. Jan Alleblas van het archief en Harm Jan Luth zullen namens de straatnaamcommissie de nieuwe teksten vaststellen. Dat moet voor 1 oktober rond zijn om de nieuwe borden tijdig nog te kunnen bestellen en om de vervanging nog in 2013 te kunnen regelen.
Wethouder Piet Sleeking (Beter voor Dordt) vindt het aangeven van onderschriften een belangrijke taak voor de straatnaamcommissie. Wel verwacht hij – zoals VVD-gemeenteraadslid Dirk Pols heeft voorgesteld - historisch verantwoorde onderschriften. Hiertoe wordt de straatnaambordenlijst in zijn geheel doorgenomen door de archivarissen Jan Alleblas en Harm Jan Luth. De commissie heeft vastgesteld dat er budget is om circa vijftig straatnaamborden te bestellen.
VVD raadslid Dirk Pols maakte in april dit jaar een discussie los over straatnaamborden van Oranjes die niet meer van deze tijd waren. Daarop werden de straatnaamborden van de grootouders van de huidige Koning in Nieuw-Krispijn historisch aangepast. In 2009 wees ook het Platform Stedelijke herdenking al op het niet meer bij de tijd zijn van onderschriften op een aantal borden. Ook klopten historische feiten soms niet. Zo wordt de voorzitter van de eerste Vrije Statenvergadering (19 juli 1572) alleen als dichter genoemd op zijn straatnaambord.
Marnix was echter namens de Prins van Oranje naar Dordrecht gestuurd om de vergadering te leiden, waarop onbedoeld uiteindelijk de Nederlandse onafhankelijk werd geboren.
Dat thema komt ook centraal te staan in het Hof, dat thans voor circa zestien miljoen euro wordt verbouwd en heringericht als haast een historisch museum. De gemeenteraad vindt 19 juli 1572 een sleutelmoment in de Dordtse geschiedenis en wil de bekendheid daarvan vergroten. Historisch onderzoeker Herman A. van Duinen vindt wel dat de stad een te grote historische broek probeert aan te trekken. De gemeente heeft daarop gewezen op de mening van andere historici zoals Herman Pleij.
Daarom wordt er vanaf 2011 elk jaar in de stad aandacht besteed aan 19 juli in de aanloop naar de heropening van het Hof eind 2014/begin 2015.
De gemeenteraad van Dordrecht heeft ingestemd met een investering van zestien miljoen euro in de verbouwing en inrichting van Het Hof van Dordrecht. Het historische complex moet Dordrecht meer gaan neerzetten als 'wieg van de natie'. Terecht, vindt emeritus hoogleraar Herman Pleij. Volgens hem zijn wij allen "directe erfgenamen van de Dordtse moed".
In het historische kloostercomplex, Het Hof, waar in 1572 met de Eerste Vrije Statenvergadering de aanzet werd gegeven voor de Republiek der Nederlanden, wil Dordrecht
»
Impressie van de toekomstige ruimte 'De Storm' over de Sint-Elisabethsvloed van 1421 en Dordrecht omringd door water - Foto: XPEX
straks op een innovatieve manier haar historie gaan verbeelden. Herman Pleij, emeritus hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde, is blij dat Dordrecht extra aandacht gaat besteden aan de eigen geschiedenis. Pleij:
In menig ander land zou de plek waar de wieg van de natie stond een bedevaartsoord zijn.
Volgens Pleij was de vrije Statenvergadering die in 1572 in Dordrecht gehouden werd heel bijzonder:
Vertegenwoordigers van de burgerij, adel en geestelijkheid die op eigen initiatief bijeenkwamen, dat mocht alleen als de landsvorst hen opriep. Maar Dordrecht durfde het aan en benoemde zelfs Willem van Oranje tot stadhouder onder hun zeggenschap, nog een slag in het gezicht van de Spaans-Habsburgse overheerser. Daarmee werd de grondslag gelegd voor de onafhankelijke Republiek der Verenigde Nederlanden, geregeerd door de Staten-Generaal en niet meer door een (nieuwe) vorst. Van deze Dordtse moed zijn wij de directe erfgenamen. En de plek waar deze zich manifesteerde is nog even zicht- als tastbaar aanwezig in het midden van de oude stad.
De emeritus hoogleraar vergelijkt Dordrecht verder met Philadelphia waar dagelijks duizenden toeristen naar de Constitution Hall komen. Hier begon in 1776 de Amerikaanse Opstand. Herman Pleij:
Daar moet men het doen met een gereconstrueerd gebouw uit het einde van de negentiende eeuw. Het Hof van Dordrecht is nog steeds het authentieke bouwwerk, met de Statenzaal waar de afgevaardigden bijeenkwamen. En precies op die historische plek werd besloten, dat Holland in het vervolg op eigen gezag verder ging.
Synode van Dordrecht
Dordrecht is niet historisch niet alleen interessant vanwege de Eerste Vrije Statenvergadering. In de stad werd in 1618 bijvoorbeeld ook de Nationale Synode gehouden. Deze landelijke kerkvergadering moest een eind maken aan het conflict tussen remonstranten en contra-remonstranten.
Tijdens de Synode van Dordrecht werd ook besloten de gehele bijbel uit het Hebreeuws en Grieks in het Nederlands te vertalen. Deze Nederlandse vertaling, die in 1637 klaar was, leverde een belangrijke bijdrage aan de eenheid en het karakter van de Nederlandse taal. De bijbel kreeg de naam Statenvertaling, omdat de Staten-Generaal de vertaling bekostigde en autoriseerde.
Impressie van de toekomstige ruimte 'De Overtuiging' over de Synode en de nationale geloofskwestie - Foto: XPEX
Innovatief
De toekomstige presentatie in Het Hof van Dordrecht moet bezoekers straks in staat stellen de historie van de stad ter plekke te herbeleven. Voor de inrichting is het Amsterdamse bureau XPEX in de arm genomen, waarvan de oprichters eerder verantwoordelijk waren voor het concept van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. De gemeente Dordrecht:
Door een vernieuwende combinatie van archiefstukken, objecten en virtuele toepassingen beleeft de bezoeker straks een totaalervaring – een experience- waardoor de nationale en stedelijke geschiedenis van Dordrecht voelbaar wordt.
Het Delftse architectenbureau Mecanoo is aangetrokken voor de verbouwing van Het Hof van Dordrecht. Uitgangspunt voor zowel verbouwing als inrichting is soberheid, met zo min mogelijk aanpassingen aan in- en exterieur, aangezien het pand een rijksmonument is. Als alles volgens plan verloopt, opent het vernieuwde Hof eind 2014 haar deuren. Dan heeft 19 juli een vaste plek in de stad.
