Gemeente Dordrecht sommeert Waalse kerk het Hof te verlaten in aankondiging kort geding

Door HANS BERREVOETS

DORDRECHT –  De gemeente Dordrecht sommeert de Waalse kerk het Hof te verlaten. Als daaraan op korte termijn geen gehoor wordt gegeven, zal op 14 juni een kort geding dienen bij de rechtbank.  Gemeente en kerk zijn het na jaren overleg oneens gebleven over de voorwaarden waaronder de kerk de eigen ruimtes in het Hof zal verlaten. Volgens de kerk zou de locale overheid ,,eeuwig” voor huisvesting zorgen. Dat wordt betwist door de gemeente.

Volgens de  gemeente dringt nu echt de tijd. De locale overheid wil zo spoedig mogelijk over het gehele Hof kunnen beschikken om een renovatie en verbouwing te kunnen voorbereiden.  In het najaar zal de aannemer aan de slag gaan om volgens planning in 2015 het nieuwe historische hart van Dordrecht en Nederland te kunnen opleveren. Daarmee is twintig miljoen euro gemoeid.

Het Hof zal nadrukkelijk in beeld komen als plek waar op 19 juli 1572 de wieg stond van de Nederlandse onafhankelijkheid.  De Statenzaal, die daarvoor symbool staat, wordt door de Waalse gemeente vanaf 1984 als kerk gebruikt. Over het vertrek van de kerk uit het Hof is jarenlang achter de schermen gesproken, maar de partijen werden het niet eens.

Sommatie

Na de sommatie van de gemeentelijke advocaat is overleg op gang gekomen met de advocaat van de Waalse kerk. Voor dit overleg is volgens juristen tijd tot  de zaak in kort geding dient voor de president van de rechtbank.

Gemeente-woordvoerder Mark Benjamin en de voorzitter van de kerk, Jacques Uitterlinde, bevestigen dat stappen zijn gezet op weg naar een kort geding.  ,,De Waalse kerk past niet in de nieuwe opzet van het Hof. We hebben alleen geen overeenkomst kunnen sluiten over het vertrek. Daarom is er een kort geding aangekondigd.”, aldus woordvoerder Benjamin.  Hij kan net als voorzitter Uitterlinde niet zeggen of het overleg nog tot iets zal leiden.

De kerkelijke gemeente, die onlangs nog het 425 jarig bestaan vierde, is het niet eens over de wijze waarop de burgerlijke gemeente de kerk uit het Hof wil laten vertrekken.  Voorzitter Uitterlinde wijst erop dat vierhonderd jaar geleden de gemeente - met pen - een overeenkomst heeft opgeschreven en ondertekend met de Waalse kerk, Daarin werd vastgelegd dat eeuwig durend zou worden gezorgd voor huisvesting van deze van oorsprong Waalse vluchtelingen kerk. De diensten zijn nog steeds in het Frans en R.L. Dewandeller is voorganger.

De eeuwige overeenkomst is in 1984 volgens Uitterlinde nog eens opgetikt, ondertekend en dus herbevestigd, toen de gemeente in het algemeen belang de beschikking wilde krijgen over de Waalse kerk.

De directe aanleiding was dat de kerk het eigen gebouw aan de Voorstraat – tegenover Centre Ville -  moest verlaten om de bouw van warenhuis TerMeulen ook in de kerk mogelijk te maken. De gemeente stelde toen als alternatief een zijvleugel van het Hof beschikbaar. De Statenzaal kwam beschikbaar voor kerkdiensten.  Voorzitter Uitterlinde staat de gang van zaken nog goed voor de geest: De hernieuwde overeenkomst anno 1984 werd getekend door  toenmalige voorman van de kerk, D.W. Beels. 

Hij onderhandelde met het college van burgemeester en wethouders. Beels was een bekende Dordtenaar als algemeen secretaris van de Kamer van Koophandel.

Een aantal jaren is achter de schermen tussen de gemeente, met wethouder Jasper Mos als eerste onderhandelaar, gesproken met de kerkenraad van de Waalse kerk.  Inzet was: Onder welke voorwaarden verlaat de kerk het Hof

Een eeuwig durend recht was volgens de gemeente niet meer van deze tijd. Het is niet aan de overheid anno 2012 om een kerk aan huisvesting te helpen.

Volgens Uitterlinde komt de gemeente niet zo makkelijk van de verplichting af, maar wordt er nu op allerlei manieren gekeken hoe eeuwig eeuwig anno 2012 nog is. . ,,De gemeente heeft zelfs laten weten, dat in het licht van het nieuwe burgerlijk wetboek eeuwige overeenkomsten na dertig jaar zijn vervallen. De tijd zit er wat betreft de gemeente dus bijna op. Zo denken wij er niet over.”  

De gemeente wil dus het contract laten ontbinden om het gehele Hof weer in beheer te krijgen. De Waalse kerk heeft laten weten, dat zoiets niet kan, want er is nog geen vertrekovereenkomst.. De kerk heeft in de onderhandelingen de gemeente laten weten in 1984 ook op basis van een echt eeuwig durende overeenkomst de eigen kerk werd verlaten voor het Hof.

De gemeente zegt in de sommatie zwaarwegende en spoedeisende argumenten te hebben om vertrek te kunnen eisen,vraagt dat de rechter een datum vaststelt waarop de sleutel van het Hof door de kerk moet worden ingeleverd.

Formeel is dat de discussie maar de vastgelopen onderhandeling over een mogelijke afkoop van het eeuwig durend recht is daarmee volgens de kerk verweven.  Uitterlinde: ,,We hebben over een afkoopsom gesproken zodat wordt erkend dat er een de afspraak is dat de gemeente voor onze huisvesting zorgt, zolang we bestaan.”  Het zit de kerk hoog en daarom is de achterban geïnformeerd over het komende kort geding. Ook wordt deze juridische stap van de gemeente aangekondigd in het Protestantse kerkblad KERK OP DORDT, dat vrijdag verschijnt.

De gemeente Dordrecht  gaat ervan uit dat de Waalse kerk kan verhuizen naar de Lutherse kerk aan de Vriesestraat. Daar is de Waalse gemeente welkom. Immers de Lutheranen en Walen kunnen om en om van de kerk gebruik maken, want zij kerken om de veertien dagen.  De Lutherse kerk – die net als de Walen landelijk tot de Protestantse kerk Nederland (PKN) behoort - gaat ervan dat  er vanuit het Hof dan wel een ,,bruidsschat” wordt meegenomen.

FOTO-ONDERSCHRIFT:

De Waalse kerk in Dordrecht, die in 1984 werd verlaten voor de komst van een warenhuis. Toen werden volgens de kerk eeuwig durende rechten opnieuw bevestigd.