Aandacht voor Goede Vrijdag Rembrandt in Dordrechts Museum

05 april 2012 door Liesanne
Aandacht voor Goede Vrijdag Rembrandt in Dordrechts Museum

DORDRECHT - Dordrecht heeft (tijdelijk) één Rembrandt in huis. Het Dordrechts Museum heeft het te leen van het Rijksmuseum in Amsterdam, dat wordt verbouwd. Het museum vraagt op weg naar Pasen extra aandacht voor het topstuk van Rembrandt, dat het verhaal van Goede vrijdag mee laat zien. Daarom kreeg ds. Kees Streefkerk van de Ontmoetingskerk uit Sterrenburg zondag de kans om een lezing bij het schilderij te houden. Hij betrok ook andere werken van met name leerlingen van Rembrandt bij zijn verhaal. Het was zeer interactief.  De dominee stelde ook vragen aan de kijkers bij de voorstelling en de keuzes van de schilder. Vragen zoals: Wat raakt je? Hoe komt het bij je binnen? Wat zie je erin?

De predikant gaf daarmee de luisteraars soms nieuwe invalshoeken mee om na te denken. Dat werd zeer gewaardeerd. De primeur van een zoektocht langs schilderijen in het museum werd mede gestimuleerd door de vereniging Dordrechts Museum en voorzitter Geesken

Bloemendal in het bijzonder. Ze hoopt op meer van deze lezingen in het museum. Het museum hoopt dat juist in de paastijd het schilderij van Rembrandt mensen stimuleert om op bezoek te komen.
 
Ter informatie en met toestemming van schrijver dominee Jan Belder een verhaal over de lezing en ds. Streefkerk uit het kerkblad:
 
Ds Kees Streefkerk ‘preekt’ in Dordts Museum
 
Op de ‘kop’ boven dit artikel valt wel wat af te dingen. Bij nadere beschouwing is het maar de vraag wie er op Palmzondag preekt in het Dordts Museum: ds Kees Streefkerk van de Ontmoetingskerk of Rembrandt Harmenszoon van Rijn. Of is het misschien nog weer anders en vertelt Rembrandt’s schilderij ‘De verloochening van Petrus’ zelf het verhaal ...? Soms, zo niet gezegd vaak, heb je iemand nodig die je attent maakt op wat er te zien en te beleven valt. Die rol is weggelegd voor de Sterrenburgse pastor.
 
Wie het onderwerp religieuze kunst ter sprake brengt is voorlopig nog niet van ds Streefkerk af. De wijze waarop kunstenaars de eeuwen door Bijbelse
geschiedenissen en kerkleer in beelden weten te vangen boeit hem uitermate. Hij vertelt er graag over, zonder dat het de luisteraar verveelt. Het Dordts Museum wist niet alleen ‘een’ Rembrandt voor een aantal maanden binnen haar muren te halen, maar ook ds Streefkerk aan zich te binden om op Palmzondag tekst en uitleg te geven bij wat deze grote zeventiende eeuwse schilder verbeeldde.
 
Leren kijken
‘Ik ben geen kunsthistoricus, maar liefhebber en verder theoloog’, klinkt in alle bescheidenheid. ‘Religieuze kunst weet mij vaak diep te raken. Ik ben een beeldmens. Misschien ben ik daarin wel kind van mijn tijd. Beelden zijn evocatief. Ik denk vaak in beelden. Zo ook bij de voorbereiding van mijn preken. Woorden roepen beelden op, niet gelijk in hout en steen, maar wel in hoofd en hart. Beelden moet je ook weer leren lezen. Ik heb in dat opzicht veel te danken aan Marcel Barnard en Anne-Marijke Spijkerboer.’
 
Wat is er zo bijzonder aan ‘De verloochening van Petrus’?
‘Het is een compositie van gegevens uit vier Evangeliën. Een samenballing van expressie en emotie. Het is een meesterlijke vertelling zonder woorden. We zien Petrus in zijn witte kleed dominant aanwezig, omringd door twee soldaten en een meisje. Ook zij zijn prominent aanwezig. Dat drietal refereert mijns inziens aan de drievoudige verloochening van Petrus. Er speelt een geheimzinnig schijnsel door het hele schilderstuk. Bij een eerste vluchtige kennismaking heeft het tafereel wel iets rustgevends, maar dat verdwijnt bij langer kijken. Genoemd drietal dringt wel heel erg op Petrus aan. Speelt er iets van vertwijfeling op zijn gezicht? Rechts achter hem zien we Jezus die omkijkt, alsof Hij wat zich rond Petrus afspeelt
belangrijker vindt dan wat het Sanhedrin over Hem besluit. Het schilderij is heel confronterend.’ 
 
Waarom?
‘Als je voor het doek staat lijkt het of Jezus over de schouder van Petrus jou aankijkt. Daar kan eigenlijk geen woordpreek tegen op. Dat is een heel intense ervaring. Dat doet iets met je.  Rembrandt heeft deze geschiedenis tweemaal verbeeld. Eerst in 1628, vervolgens nog een keer in 1660. Dat tweede doek hangt nu in Dordt.’
 
Hoe vonden jullie elkaar? Het Dordts Museum en ds Streefkerk?  
‘Men had vernomen dat ik zo nu en dan aan de hand van beelden een onderdeel van de geloofsleer belicht. Onder andere in de aanloop naar Pasen. Zo ging het balletje rollen. 
 
De aanvankelijke bedoeling was dat je op Pasen je verhaal zou doen? 
‘Ja, maar dat wilde ik niet. ‘De verloochening van Petrus’ is geen Paas-, maar Passievertelling. Toen kwam de gedachte op naar Witte Donderdag of Goede Vrijdag, maar dat paste onmogelijk in mijn agenda. Omdat met Palmpasen de stille week begint, leek dat me een geschikt moment. Overigens, er kunnen maar vijftien mensen meelopen en er is geen tweede of derde mogelijkheid. De deelname is dus maar zeer beperkt. Maar de mensen kunnen natuurlijk ook zonder mij het schilderij bekijken. Het hangt er nog wel even.’ 
 
Het doek ‘De verloochening van Petrus’, in bruikleen van het Rijksmuseum te Amsterdam, hangt tot  .... in het Dordts Museum, Museumstraat 40. Of Rembrandt ooit in Dordt gewoond heeft, zoals sommigen graag geloven, is zeer de vraag. Wel had hij verschillende Dordtse leerlingen. Aert of Arent de Gelder (1645-1727) was daarvan de laatste. In 1974 werden in het archief van het oude Dordtse tekengenootschap ‘Pictura’ 22 etsen van Rembrandt teruggevonden, in 1999 nog eens twee. Rembrandt liet ons 145 doeken en een veelvoud aan tekeningen na. Hij geldt als een van de grootste religieuze schilders. Maar om zijn werk goed te kunnen verstaan – en dat geldt voor heel veel kunst – is enige kennis van de Bijbel en van de hoofdinhoud van het christelijk geloof onmisbaar. Eigenlijk gewoon een kwestie van algemene ontwikkeling.
Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:
Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.