Will Ferwerda in manifest: ,,Kunst is de ziel van de samenleving."

ORDRECHT – Kunstenaar Will Ferwerda (70) heeft een manifest geschreven onder het motto: is creativiteit gevaarlijk?
Hij heeft dan gedaan in het kader van zijn kunst bijdrage aan de Godfried Bomans expositie in de Centrale Bibliotheek aan de Groenmarkt in Dordrecht.

Will doet mee, aangezien Bomans over hem in de Volkskrant schreef in februari 1965. Circa negen werkstukken laten zien hoe de opvattingen over kunst tussen 1965 en 2011 zijn verschoven. Kunstambtenaar van toen, Ton Delemarre, vindt het nog steeds een belangrijke daad dat de stad Dordrecht vanaf 1970 Ferwerda een plek heeft gegeven na zijn acontuur in Gorkum.

Het verhaal is al vaak verteld: burgemeester ridder van Rappard stuurde hem in 1965 met kunst en al uiteindelijk de stad uit.  De ridder vond Ferwerda onfatsoenlijke kunst maken. Hij werd door sommigen gezien als de fatsoenrakker van Nederland.

Godfried Bomans vond overigens dat de kunstenaar had moeten blijven, want hij was immers iemand. In Amsterdam had Will Ferwerda niet opgevallen, maar blijkbaar bedreigde hij met zijn uitingen de samenleving van Gorkum, Hij deed er dus toe, aldus Bomans toen.

Will Ferwerda was vroeger de meest strijdbare kunstenaar op het eiland van Dordrecht namens de beeldende kunstenaars beweging, het blad AXI en andere uitingen.

Burgemeester Arno Brok, die onlangs een andere expositie in Dordt opende, vond het juist uitstekend dat een kunstenaar uitdaagt, zaken aan de orde stelt en meer. Will Ferwerda laat in een boek zien, hoe dat vanuit een IMPULS is verlopen. Pietet Augustijne en Ger Boonstra stelden dat samen.

Will Ferwerda heeft een druk jaar achter de rug, want naast Dordrecht, was zijn werk eerder weer in Gorkum en Den Haag te zien.

Will laat nu op de volgende manier van zich horen:

Will Ferwerda Manifest 2011.

Is creativiteit gevaarlijk?

Als maatschappij zijn we de afgelopen periode steeds angstiger geworden. Achter elke boom vermoeden we een terrorist, en inplaats dat de de overheid maatregelen neemt om het vertrouwen in het leven te herstellen, doet het ijverig mee om het wantrouwen te voeden; er is angst voor van alles en nog wat; met een gedoogpartner die er politiek voordeel van heeft om de angst aan te wakkeren.

In het bijzonder gaat het hier over de benadering van de kunsten door de overheid op dit moment. Dat er bezuinigd moet worden is iedereen duidelijk. Maar nu blijkt op de kunstsector niet alleen bezuinigd te worden, men grijpt ook de kans aan om de kunst, en daarmee de kunstenaar verdacht te maken. Het is niet alleen een kille bezuiniging, het lijkt erop dat men implicit een meedogeloze censuur door wilt voeren, waarbij men de  kunst en kunstenaars die niet aan de norm van het establishment voldoen wil wegsaneren De adviezen van de raad voor de cultuur zijn niet overgenomen; de minister heeft zelf bepaald wat wel en niet voldoet.

Kunst moet voortaan spektakel opleveren. Het volk moet vermaakt worden, en alles wat daar niet aan voldoet is verdacht. Alles wordt alleen nog afgemeten aan de appreciatie door de 'massa', wat dat ook moge zijn.

Waar het hier volgens mij vooral over gaat is de angst voor het creatieve. De kunst moet glad gestreken worden, en een van te voren geformuleerd doel dienen. Dit noemt men, met een afschuwelijk woord, transparantie.

Creativiteit is gevaarlijk, het is er plotseling, onverwacht, en is altijd anders dan men verwacht had. De creatieve kunstenaar is zelf nog het meest verbaasd als een kunstwerk is geslaagd, en is daarbij ook de eerste die die angst voelt. En daarna komt de worsteling het te tonen aan de omgeving, een omgeving die steeds angstiger wordt, en, gevoed door de overheid zelf, die geneigd is alles af te wijzen wat niet onmiddellijk past.

Echter, zonder creativiteit zijn we nergens, worden we ingehaald door het leven zelf, en blijft alleen een verzameling paupers over, geregeerd door de PVV.

Het autonoom creatieve is niet alleen in de kunst. Maar ook in de wetenschap en in de techniek. Maar zodra we vinden dat de maatschappij maakbaar moet zijn, en daar ziet het naar uit, dan stokt de creatieviteit, gaan we in het verleden leven, en zetten we zelf onze handtekening onder het failliet van deze maatschappij.

Kunst is de ziel van de samenleving.

Aldus het manifest van Will Ferwerda.