Storm over Europa
DORDRECHT - Op de eerste verdieping van Het Hof zijn twee aquarellen te bewonderen van de Dordtse zee- en schepenschilder Martinus Schouman. Ze zijn recent aangekocht door Erfgoedcentrum DiEP en hebben voor deze techniek een opmerkelijk groot formaat.
De ene tekening stelt een vredig en zomers gezicht op Dordrecht voor, zoals het er twee eeuwen gelegen - in 1808 - uitzag. Vanaf de Zwijndrechtse oever is over de Oude Maas het markante profiel van de stad te zien. Het waait nauwelijks en het water weerspiegelt de stad, een aantal zeilschepen (waarvan één met het Dordtse stadswapen), een paar roeibootjes en de hemel.
Het contrast met de andere tekening - ook uit 1808 - kon niet groter zijn. Een westerstorm stuwt hoge golven naar de Noordzeekust en brengt schepen in moeilijkheden. Van een Hollandse driemaster is een stuk van de mast afgebroken en het laatste ongereefde zeil komt naar beneden. Het schip dreigt tegen de duinen te pletter te slaan en de bemanning maakt aanstalten het schip te verlaten. Een kleiner schip met de Zweedse vlag in top heeft nog één gave mast over en lijkt de strijd te hebben opgegeven. Een deel van de bemanning heeft zich met een roeibootje weten te redden. Op het duin dienen zich redders aan. Of zijn het strandjutters die het op de lading van de schepen hebben voorzien?
Martinus Schouman (1770-1848), zoon van een Dordtse beurtschipper (vandaar wellicht zijn specialiteit), maakte deze twee aquarellen als pendanten, als tegenhangers. Ze laten een tegenstelling (zoals man/vrouw of zomer/winter) zien die ze verbindt. In dit geval gaat het om woest en vredig. Ook karakteriseert Schouman hier Holland en Dordrecht in hun paradoxale verhouding tot het water: het water als de onberekenbare en grimmige vijand van mens en scheepvaart en datzelfde water als spiegel voor een welvarende stad en als voorwaarde en bron van die welvaart. En - wie weet - heeft de schilder de ondergang willen symboliseren van machtige handelsnaties als Holland en Zweden in de storm die de legers van Napoleon Bonaparte over Europa deden woeden.
Fotobijschrift: Schepen op kalm water
