Drastische afname van het overlijdensrisico bij sepsis in het ASZ

DORDRECHT/ZWIJNDRECHT - De kans om in het Albert Schweitzer ziekenhuis te overlijden aan ‘ernstige sepsis’ of ‘septische shock’ (bloedvergiftiging), is in de afgelopen twee jaar gehalveerd. Van de 66 opgenomen patiënten met dit ziektebeeld in de eerste zeven maanden van dit jaar, overleden er 16. Dat is 24 procent. In heel 2009 was dit 35 procent (van 108 patiënten). In 2008 was het nog 48 procent (van 52 patiënten). Deze opzienbarende winst van mensenlevens is te danken aan de veel striktere procedures om sepsis op te sporen en om de aandoening met zo min mogelijk tijdverlies ‘agressief’ te behandelen met antibiotica. Het Albert Schweitzer ziekenhuis scoort hiermee op dit moment aanzienlijk beter dan de internationale trend in de westerse wereld.
 
Sepsis openbaart zich altijd bij patiënten die al een bacteriële infectie hebben, bijvoorbeeld een longontsteking of urineweginfectie. Indien de patiënt onvoldoende afweer heeft, slaagt het lichaam er niet in om de infectie ‘af te schermen’ waardoor de bacterie zich kan verspreiden. Sepsis kan snel verergeren tot de gradatie ‘ernstige sepsis’, waarbij de bloeddruk sterk daalt en steeds meer organen uitvallen, resulterend in overlijden. Jaarlijks sterven in Nederland circa 3500 mensen aan sepsis. Het ziektebeeld kenmerkt zich onder meer door de enorme snelheid waarmee de toestand van de patiënt verslechtert: elk uur dat de infectie niet wordt behandeld, stijgt de overlijdenskans met zeven procent.

In 2008 hebben onder andere het ministerie van Volksgezondheid en de Orde van Medisch Specialisten sepsis aangewezen als één van tien landelijke veiligheidsthema’s in de zorg. Naar aanleiding hiervan hebben ziekenhuizen hun procedures aangescherpt, ook het Albert Schweitzer ziekenhuis. Een projectgroep is opgericht om het interne ‘sepsisbewustzijn’ te vergroten en protocollen te ontwikkelen. In het ziekenhuis is een voorlichtingscampagne gelanceerd om de verschijnselen van sepsis en de te ondernemen acties onder de aandacht te brengen bij artsen en verplegend personeel.

,,Tijdige herkenning is ons voornaamste wapen”, zegt verpleegkundige en lid van de werkgroep Arjan van Gent. ,,Bij iedere patiënt met een verdenking van een infectie, op de Spoedeisende Hulp en op de verpleegafdelingen, wordt voortaan een checklist doorlopen om sepsis op te sporen. Hartfrequentie, lichaamstemperatuur, ademhalingsfrequentie en de hoeveelheid afweercellen in het bloed zijn daarbij criteria. Bij iedere patiënt met sepsis moet binnen 30 minuten behandeling op gang komen met antibiotica en vocht, om te voorkomen dat sepsis zich kan ontwikkelen tot ernstige sepsis. Wanneer al ernstige sepsis wordt vastgesteld bij binnenkomst in het ziekenhuis, wordt standaard onmiddellijk een Intensive Care-arts geconsulteerd en volgt veelal ook opname op de Intensive Care. Samenwerking en afstemming tussen ziekenhuisafdelingen en -disciplines is cruciaal bij de bestrijding van sepsis.”

Als gevolg van de forse daling van het aantal sepsisdoden in de afgelopen twee jaar, scoort het Albert Schweitzer ziekenhuis nu aanzienlijk beter dan het gemiddelde onder ziekenhuizen in de westerse wereld. Spoedeisende-Hulparts Erick Oskam van het Albert Schweitzer ziekenhuis: ,,Volgens de huidige internationale statistieken was de verwachting dat van onze 66 patiënten met ernstige sepsis tot en met juli dit jaar, er 26 zouden overlijden. Het waren er 16. Met onze kwaliteitsimpuls van de afgelopen jaren kun je stellen dat we tien extra levens hebben gered. Dat is een enorme stimulans om nóg alerter en bewuster met sepsis om te gaan. We zitten al ruim aan de goede kant van de lijn, maar we zijn supergemotiveerd om het getal in dit ziekenhuis nog verder omlaag te krijgen.”