Maarten-Jan Leentvaar wil verzetsverhalen in Dordrecht plek in collectief geheugen geven

30 april 2010

DORDRECHT - In de aanloop naar 4 mei (dodenherdenking) en 5mei
(bevrijdingsdag) verdienen bijzondere gebeurtenissen uit de jaren 40-45 zeker een plek in het collectief geheugen. Onderzoeker Maarten-Jan Leentvaar wil graag een verzetsgroep in herinnering roepen.

Het markante is, dat verzetsman en fotograaf Herman Beerman aan het Vrieseplein 6 zijn fotowinkel had. Boven zijn zaak zat kandidaat-notairs Jan Idema op kamers. Geheim agent-Engelandvaarder  Aart Alblas kwam uit Engeland in Groningen uit de lucht vallen en kwam eerst op verhaal na zijn terugkeer in Nederland op 6 juli 1941 boven de winkel van Beerman. Vanaf die plek had de meest gedecoreerde Dordtse verzetsheld Aart Alblas nog een keer uit het kamerraam een blik op zijn gereformeerde ouders, die naar de middagdienst in de Wilhelminakerk gingen. Fotograaf Beerman heeft met bondgenoten zijn sporen ook verdiend. Daarover sachrijft onderzoeker Maarten-Jan Leentvaar, die aantoont dat de verrader Anton van der Waals in Dordrecht niet alleen achter Aart Alblas heeft gejaagd. Vrieseplein 6, nabij het watter van de oude stadsgracht, brengt ook Beerman-Alblas en anderen bij elkaar:

(door Maarten-Jan Leentvaar)

Dordtse verzetsmensen van “Dienst Wim” gered door Engelse regering ?

Op 31 juli 1943 werden in Dordrecht ’s avonds laat op straat de verzetsstrijders

J.F.Overwijn, Herman Beerman (fotograaf), en de heren Vemer en Franzen opgepakt door de beruchte Nederlandse politiemannen en oorlogsmisdadigers Leo Poos en Martin Slachter.

Deze verzetsmensen die al in het begin van de oorlog in het verzet waren gegaan hielden zich bezig met het verzamelen van inlichtingen, het overbrengen van berichten en het naar veilig gebied brengen van (joodse) onderduikers en geallieerde piloten.

Deze verzetsgroep heette de “Dienst Wim”,  genoemd naar Willem van Oranje.

Deze verzetsgroep had op zijn hoogtepunt ruim 1500 leden in Nederland, Belgie en Frankrijk.

De Dordtse groep van de “Dienst Wim” stond onder leiding van de Dordtse ingenieur J.F Overwijn die voor de oorlog al bij de inlichtingendienst GS-3 werkte o.a. in Duitsland.

Via ene Fikkert kreeg Overwijn berichten door, afkomstig van de Duitse generale staf.

Datum en uur van de Duitse inval in Nederland schijnen door Fikkert nauwkeurig aan de Dordtenaar Overwijn te zijn doorgegeven. Via Overwijn kwam het rapport bij premier Colijn terecht en deze schoof deze informatie terzijde als “onjuist en alarmerend”.

In februari 1943 belde de Nederlandse SD-agent en infiltrant Anton van der Waals aan bij Ir.A.J.L. Juten die eerder ondergronds werkte voor Dr.Somer die op dat moment hoofd was van Bureau Inlichtingen in Londen.

Van der Waals wist Juten er op slinkse wijze van te overtuigen dat hij “door Londen was gestuurd”.  Zo wist van der Waals zich binnen te dringen in de Dienst Wim.

Op een bijeenkomst waar van der Waals aanwezig was werden alle contacten genoemd, waaronder de eerder genoemde groep van ir. Overwijn. Op deze wijze zijn 4 van de 18 leden tellende Dordtse groep opgespoord. In Dordrecht heeft van der Waals zelf nooit voet aan de grond kunnen krijgen als infiltrant.

Een van de belangrijkste Dordtse medewerkers van de dienst Wim, was de bekende fotograaf Herman Beerman die alle documenten fotografeerde en zelf ook inlichtingen verzamelde.

Ook hij werd op 31 juli 1943 op straat gearresteerd.

De mannen zijn naar Scheveningen gebracht en er schijnt gepoogd te zijn om ze daar uit te halen met behulp van een list. Dit mocht helaas niet baten en de mannen zijn overgebracht naar de gevangenis in Haaren in afwachting van hun proces.

Het duurde tot 20 juni 1944 tot de Duitsers de zaak rond hadden en het proces duurde van 20 t/m 23 juni 1944. De Dordtse mannen werden ter dood veroordeeld.

De volgende morgen werd de Wim-Ploeg halsoverkop op transport gesteld, niet naar een executieplaats, maar naar Anrath in Duitsland. Vervolgens kwamen de Dordtenaren na lange omzwervingen uitgeput in Luttringhausen terecht. Hier werden zij in 1945 door de Amerikanen bevrijd.

Wat was nu de reden van het gesol met de mannen,die eigenlijk ter dood veroordeeld waren ?

Op 8 mei 1945 bezocht het hoofd van Bureau Inlichtingen dr.Somer de ziekenzaal waar de mannen  van de dienst Wim herstelden van hun gevangenschap. Somer deelde de mannen  mee dat er een uitwisselingsplan had bestaan met Duitse spionnen en gevangenen in Engeland. Volgens ir.Overwijn heeft ene Koetsier uit Bodegraven een aantal namen van gevangenen naar Engeland door kunnen seinen.

Opgedragen aan het bonafide verzet

Bronvermelding:

-De zaak Antonius van der Waals  door Frank Visser

 forum boekerij 1974

-Parlementaire Enquete Commissie 

 Tweede kamer der staten generaal

 “De Nederlandse geheime diensten te Londen en de verbindingen met het bezette gebied”

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.