Gezien in filmtheater De Witt: ‘The Mastermind’, over een knullige kunstroof met gevolgen.
DORDRECHT - Afgelopen zondag klommen kunstdieven met hulp van een verhuislift op een inmiddels wereldberoemd balkon om in het Louvre Museum van Parijs enkele bijzondere en kostbare juwelen buit te maken. De actie voltrok zich binnen zeven minuten.
Op dezelfde dag ontving ik mijn wekelijkse mailbericht van filmtheater De Witt met de aankondiging van de premièrefilm deze week: ‘The Mastermind’. De film van regisseur Kelly Reichardt is gebaseerd op de eerste gewapende kunstroof in de Verenigde Staten, in Worcester 1972. De actie in Parijs is op deze manier een meer dan geslaagde PR-stunt voor deze boeiende ‘Heistfilm’.
Waren het in 1972 schilderijen van onder meer Rembrandt en Gauguin. In de film gaat het om een viertal abstracte schilderijen van Arthur Dove, niet geheel toevallig een favoriete kunstenaar van de regisseur.
Antiheld
Als je geïnteresseerd bent in gewelddadige en spectaculaire (stunt)acties, uitgevoerd door stevige gespierde criminelen, vervolgens achternagezeten door minstens zo stoere en gespierde politierechercheurs, eindigend met een spetterend slotakkoord? Dan adviseer ik om voor deze film geen kaartjes te kopen. Hoofdpersoon J.B. Mooney, gespeeld door de reizende ster Josh O’Connor is als in de meeste films van Reichardt, het schoolvoorbeeld van een antiheld.Het grootste voorbeeld van een antiheld in de literatuur blijft voor mij overigens Raskolnikov, uit de roman ‘Misdaad en Straf’ van Dostojewski.
Het idee van de kunstroof komt waarschijnlijk op het moment dat Mooney met zijn gezin door het plaatselijke museum wandelt. We weten dan nog niet veel meer van hem dan dat hij vader is van twee wat dromerige jongetjes, getrouwd met een hardwerkende wat tobberige vrouw en zoon van een geslaagde welgestelde gepensioneerde rechter, die zijn zoon ziet als een enorme looser. Dit laatste is bepalend voor het proces dat Mooney doormaakt. Zich realiserend dat hij volgens zijn directe omgeving niets van zijn leventje heeft gemaakt (de kunstacademie niet afgemaakt, en als timmerman geen werk) besluit hij met één grote klap zijn leven op de rails te krijgen. Het past perfect in het plaatje dat het toch anders verloopt dan bedacht…
Eigenlijk gaat het in de film over de vraag waarom Mooney zich ontwikkelt tot zo’n knullige amateur crimineel.
De film gaart als een maaltijd in een ‘slowcooker’. Je moet ervan houden en dat doe ik. Nu amuseer ik me buitengewoon met een uiterst gedetailleerde weergave van het verbergen van de gestolen waar op een hooizolder van een varkenshok. De varkens lopen rond als de kunstrover in zijn eentje op zoek gaat naar een ladder, om vervolgens één voor één de schilderijen naar boven te sjouwen. De houten treden van de ladder ogen kwetsbaar, buigen gevaarlijk door bij elke belasting. Ik amuseer me ook tijdens de vluchtactie direct na de roof. De achterdeur van de vluchtauto hapert bij het inladen, waarna dezelfde vluchtauto wordt klemgereden door de volgende bezoekers van het museum…
‘Heistfilm’
The Mastermind is een nieuwe eigenzinnige telg van het filmgenre dat we de ‘Heistfilm’noemen, ofwel ‘Kraakfilm’. Hoofdonderwerp van de film binnen dit genre is het zetten van een kraak, waarbij alle facetten in wisselende prioriteiten en snelheden in beeld worden gevangen: de voorbereiding, de uitvoering en de nasleep. Enkele redelijk recente voorbeelden die we ons wellicht herinneren: ‘Ocean’s eleven’ met nog de vervolgen hierop en ‘The Italian Job’.
Entourage
De film wordt mede gedragen door de fraaie aankleding van de jaren zeventig en de muziek-omlijsting.
Vaak worden de Zeventiger jaren neergezet als een periode van bevrijding van allerlei ketens, politiek, cultureel, sociaalmaatschappelijk. Bij Reichardt krijgt veel een fraaie eigen invulling. Het decorum is die van oude wat versleten ogende te grote Amerikaanse auto’s, met uitzondering van de groene kever van Rooney’s vrouw Terri (Alana Haim). Voortdurend zien we het politieke klimaat terugkeren, met protesten tegen de Vietnamoorlog. We herkennen de flowerpower, alles op een kunstzinnig cinematografische manier in beeld gebracht door Christopher Blauvelt.
De ‘jazzy’ wat improviserende muziek van Rob Mazurek sluit naadloos aan bij de sfeer van de film. Het doet ook nog eens sterk denken aan de muziek van jazz-grootheden als Miles Davis uit die tijd.
Gezien in filmtheater De Witt:
‘The Mastermind’, van regisseur Kelly Reichardt
Hoofdrollen: Josh O’Connor en Alana Haim
Voor de speeltijden, zie de website van De Witt
-S.jpg)
