Feest in de Wilhelminakerk met 110 jarig jubileum van het Orpheus Ensemble
DORDRECHT - Zondagmiddag werd feest gevierd in een volle Wilhelminakerk. Het Orpheus Ensemble bestaat dit jaar 110 jaar en of dat niet genoeg is: dirigent Caecilia Boschman is nu 10 jaar de vaste dirigent. Een goed moment om uit te pakken. En dat gebeurde op een passende manier, met prachtige koormuziek, uitgekozen door de geliefde dirigent zelf.

Voorafgaand aan het concert feliciteerde wethouder Rick van der Linden de jubilarissen. Hij verwees naar een uitspraak van kerkvader Augustinus: “Wie zingt bidt dubbel” En iedereen die aanwezig was zal het ongetwijfeld met hem eens zijn toen hij beweerde dat samen zingen gelukkig maakt… Hij bevindt zich in goed gezelschap. Hoogleraar neurowetenschappen, Eric Scherder zei eens:“Vaders en moeders gaan bij hun pasgeboren kinderen haast vanzelfsprekend zingen en neuriën om ze te kalmeren: het dempt angst en somberheid, geeft je een gevoel van saamhorigheid.”
Misschien dat de voorzitter van de Tweede Kamer, Martin Bosma, in het vervolg de debatten maar eens niet begint met een gedicht, maar met een samenzang.

Le Choix de Caecilia
Als regelmatige gast van de concerten zul je niet verrast zijn dat de keuze van Caecilia viel op het Franse repertoire. Vorig jaar tijdens het kerstconcert hoorden we al prachtige muziek van componisten als Gabriel Fauré en Cesar Franck. En ook toen was sopraan Jenny Haisma van de partij. Zondag werd het koor naast Jenny Haisma vergezeld van bas / bariton Yonathan van den Brink, organist Gerben Mourik en het Flare Quartet.
Laat ik mezelf even citeren uit mijn terugblik op het kerstconcert in de Trinitatiskerk van vorig jaar. Over solist en koor:
“De zang van Jenny Haisma veroorzaakte commotie onder de engelen in de hemel. Doorgaans komen pas tijdens de kerstnacht de engelen de geboorte van Jezus begroeten. De zang van Jenny heeft hen zeker in verwarring gebracht en te vroeg naar de aarde geleid.”
“De dirigent drukt met haar muzikaliteit en zangpedagogische kwaliteiten een groot en speciaal stempel op deze groep. Je ziet en voelt dat het collectieve plezier, het samen willen zingen en de gekozen muziek leidt tot een bijzondere ontmoeting waarbij zowel koor als luisteraar volop genieten.”
Doorgaans zoek ik liever nieuwe teksten bij een concert om mijn bevindingen te omschrijven, in dit geval is het terughalen van mijn reactie op het kerstconcert van vorig jaar meer dan terecht en gelden mijn woorden van toen onverminderd voor het fantastische jubileumconcert afgelopen zondag.
In haar tienerjaren zong Caecilia Boschman al regelmatig Het Requiem van Gabriel Fauré. Om het verband in het programma te houden koos Caecilia naast dit Requiem uitsluitend voor Franse muziek. Met Fauré als centraal gegeven koos ze voor componisten die met Fauré verbonden zijn, zoals Camille Saint -Saëns, Jean-Philip Rameau, Jules Massenet en Reynaldo Hahn.

Gabriel Fauré
Er valt veel te vertellen over de genoemde Franse componisten en de liederen die klonken. Ik beperk me tot het lied van Rameau, ‘Hymne a la Nuit’. ‘Les Choristes’Het is van een betoverende schoonheid, klonk ook vorig jaar tijdens het genoemde kerstconcert. Ik kan ernaar blijven luisteren, ook als Orpheus het zingt, met solist Jenny Haisma. Regelmatig zoek ik via Youtube de versie op uit de film , met een jongenssopraan en een jongenskoor.
Terug naar Fauré. Het concert begon en eindigde met zijn stukken.
Cantique de Jean Racine opus 11 kent drie versies, voor koor met orgel, koor met orgel en strijkkwartet en koor en orkest. Hij won er een compositieprijs mee, wellicht vanwege een schijnbaar bescheiden en transparante hartstocht die het stuk ademt. De tekst van Racine stamt uit de Zeventiende Eeuw. In het lied vraagt hij God om genade en welgezindheid.
Faurés Requiem opus 48 is net als het Deutsches Requiem van Johannes Brahms geen treurig muziekstuk, meer gericht op geloof in eeuwige rust, minder op angst voor het onheilspellende einde en wat er na komt. Ook het Requiem is geschreven voor verschillende bezettingen. De versie voor kleinere bezetting sluit goed aan bij wat de componist met zijn doorgaans ingetogen en fijnzinnige muziek had.
Fauré schreef zelf over zijn Requiem:
“Alles wat ik kon opbrengen op religieus gebied heb ik in het Requiem gestopt. Wat het stuk domineert van begin tot eind is een groots humaan gevoel van het geloof in eeuwige rust. Het is gezegd dat mijn Requiem niet de angst voor de dood uit, en iemand noemde het een slaapliedje voor de dood. Maar zo ziek ik de dood, als een blije overlevering en een streven naar de blijdschap hierboven, in plaats van een pijnvolle ervaring…. Is het niet nodig om de natuur van een artiest te accepteren? In mijn Requiem heb ik misschien ook instinctief een vluchtweg gezocht van wat goed en deugdelijk is, na al die jaren van het spelen van orgel op begrafenissen!
Ik weet het zeker, ik wilde iets anders schrijven. Het Requiem is zo zachtmoedig als ikzelf”
Gehoord in de Wilhelminakerk, op 5 oktober:
Het Orpheus-ensemble zingt ‘La Choix de Caecilia’, jubileumconcert.
Met medewerking van:
Jenny Haisma, sopraan
Yonathan van den Brink, Bas/Bariton
Gerben Mourik, orgel
Strijkkwartet Flare Quartet
Algehele leiding:
Caecilia Boschman