Terugblik op ‘The Return’, verfilming van de terugkeer van Odysseus. Gezien in Filmtheater De Witt

DORDRECHT - We zien geen cyclopen, sirenen, veelkoppige monsters in de nieuwe verfilming van het Odysseus-verhaal. De Italiaanse regisseur Uberto Pasolini laat in ‘The Return’ ook de goden en halfgoden thuis. De film begint op het moment van Odysseus’ terugkeer op zijn eiland Ithaca. Na twintig jaar van afwezigheid spoelt hij aan op een strand van zijn thuisland, gewond, naakt, uitgeput. Tien jaar Trojaanse oorlog en vernietiging en tien jaar van omzwervingen hebben hun tol geëist. Odysseus is somber, en maakt zich niet bekend. Hij verschuilt zich bij een varkenshoeder en vermomt zich als een zwerver. Zijn vrouw, koningin Penelope, wordt al jaren belaagd door tientallen vrijers die dingen naar haar hand, overtuigd van de dood van Odysseus. Ook zoon Telemachus (Charlie Plummer) moet machteloos toezien hoe het land en diens bewoners langzaam afglijdt. Vraag is natuurlijk hoe lang Odysseus zijn anonimiteit kan volhouden.
Pasolini heeft zoals gezegd alle grootheid uit het verhaal weggelaten en concentreert zich op de verwoestende werking die oorlog en machtsdrang kunnen hebben op een enkeling en een samenleving. Actuele thematiek, die we ook in het oorspronkelijke epos kunnen herkennen. Een thematiek ook die de basis vormt van zoveel verhalen. Een enkel voorbeeld: in de Lion-King vlucht koningszoon Simba na de dood van zijn vader. Onder het bewind van de hyena’s en de meedogenloze Scar verdort en verschrompelt alle leven. De terugkomst van Simba leidt uiteindelijk tot de zo noodzakelijke verlossing. Er is dus nog hoop. Ook in de Odysseus van Homerus en in ‘The Return’ zien we uiteindelijk dat Odysseus, de koning, met succes de draad weer oppakt. Er is nog hoop, ook in deze Trump- Poetin- en Wilders-tijden…

Acteursfilm
The Return is een echte acteerfilm. Het duo Ralph Fiennes en Juliette Binoche, voor het eerst na The English Patient (1996) weer verenigd, levert een glansprestatie. De pijn na 20 jaar oorlog, eenzaamheid en vervolging is in elke vezel zichtbaar en vooral voelbaar. Ze gebruiken er niet veel woorden voor. De Nederlandse acteur Marwan Kenzari speelt als Antinous een belangrijke bijrol. We zien hem schitteren als sluwe, gewetenloze en ook weer charmante huwelijkskandidaat.
Verwacht verder geen groots opgezette oorlogsscenes of verwoestende stormen op zee. Dat gaan we ongetwijfeld wel zien in een volgende verfilming van het Odysseus verhaal, onder de regie van Christopher Nolan. De verwachting is dat deze film rond de zomer van 2026 in première gaat. Naar verluidt werkt Nolan met een budget van ongeveer € 250.000.000,-. Dat belooft spektakel.
Gezien in Filmtheater De Witt: The Return
Regie: Uberto Pasolini
Hoofdrollen: Ralph Fiennes, Juliette Binoche en Marwan Kenzari
Voor de speeltijden, zie de website van filmtheater de Witt