Gezien in Filmtheater De Witt: de film A Real Pain
DORDRECHT - De tweede grote speelfilm van Jesse Eissenberg als regisseur, “A Real Pain”, gaat over verlies en pijn. Maar over welke pijn gaat het nu precies?
Zowel het persoonlijke leed als het grootst denkbare wereldleed De Holocaust wordt gedurende de hele film verpakt en draaglijk gehouden door humoristische dialogen en taferelen. Hiermee toont Eissenberg zich in alle opzichten een waar opvolger van de illustere Woody Allen.
Benji en David
Twee Joods – Amerikaanse neven zijn enigszins uit elkaar gegroeid als hun geliefde oma overlijdt. Benji en David vormen in alle opzichten tegenpolen. David, gespeeld door de regisseur zelf, is een wat introverte jonge vader, getrouwd, behoorlijke maar wat saaie baan, vanaf het begin van de reis last van heimwee, controlefreak die zijn angsten en neuroses het liefst binnenboord houdt en onderdrukt met medicatie. Benji (Kieran Culkin) vormt in vrijwel alle opzichten zijn tegenpool: charmante, charismatische lefgozer met het bekende kleine hartje (“Als je een kamer binnenkomt ben je de sfeermaker die daarna alles onder schijt”). Ondanks de grote verschillen en de gegroeide afstand is de ‘broederliefde’ tussen de twee ongebroken. Integendeel.
Hun oma overleefde de Holocaust in Polen, en vond met de nodige hobbels een nieuw bestaan in de Verenigde Staten. De neven reizen samen naar Polen om de geboortegrond van hun Oma te bezoeken. Met een kleine groep trekken ze door het land om uiteindelijk bij de vroegere woning van hun oma aan te komen. Alle groepsleden hebben zo hun reden om aan deze reis deel te nemen. De sympatieke reisleider (Will Sharpe) loodst de groep door het land, waarbij vooral door de grillen van Benji de nodige obstakels moeten worden overwonnen. Hij houdt zijn begeleidende toeristische verhalen wat zakelijk totdat Benji hem op niet mis te verstane wijze uitlegt dat er wel wat meer menselijkheid in zijn verhalen mag worden verwerkt. Misschien wel de meest opvallende onopvallende verschijning: de uit Rwanda gevluchte Enogi, bekeerd tot het Jodendom, vormt het geweten van de groep en daarmee de film. De reis wordt begeleid door de prachtige piano-stukken van de oorspronkelijk Poolse componist Frédéric Chopin.
De grote massieve pijn komt in beeld op het moment dat het groepje het vernietigingskamp Majdanek bezoekt. Deze wandeling (door het echte voormalige kamp) wordt vrijwel in stilte afgelegd. De camera glijdt van Barak naar gaskamer naar oven. De gang die tienduizenden vermoorde joden tachtig jaar geleden ook maakten. Om te eindigen met een beeld van de duizenden schoenen die opgestapeld stil monument in het kamp zelf vormen. Zelf heb ik enkele jaren geleden tijdens een stedentrip een dergelijk bezoek gebracht aan concentratiekamp Ausschwitz, niet ver van Krakau. Ook daar lagen de barakken vol met bergen schoenen, en afgeschoren haar. Het leed dat er is geleden valt niet te vatten. Ik herinner me nog als was het gisteren, dat mijn hoofd vol emoties leegliep en ik me als een zombie door het kamp bewoog.
De persoonlijke pijn zien we onder meer terug tijdens een ontboezeming van Benji in een restaurant, waar hij zijn overige reisgenoten over de ‘ware’ David vertelt. Maar ook bij David, de lefgozer zelf. De vele humoristische taferelen en dialogen zorgen ervoor dat de intens gevoelde pijn ogenschijnlijk in lichtheid kan worden gedragen. In dat opzicht doet de film me sterk denken aan de boeken van David Grossman, Israëlische auteur, die nog altijd moet wachten tot hij eindelijk de Nobelprijs voor literatuur krijgt uitgereikt. Zonder tragedie is humor ondenkbaar. Lees zijn boek ‘Komt een paard de kroeg binnen’.
Terecht won Kieran Culkin enkele dagen geleden een Golden Globe voor zijn rol in A Real Pain, voor beste mannelijke ‘supporting actor’.
De film begint en eindigt op dezelfde plek, net als in Babygirl, van Halina Reijn, die op dit moment ook in de filmtheaters draait. Babygirl begint en eindigt met (een al dan niet gefaked) organsme, A Real Pain met een moment van verstilling: David, bij uitzondering zonder bombarie, op een bankje in de wachtruimte van het vliegveld. Tussen dat eerste en laatste moment zit alles.
Gezien in Filmtheater De Witt: A Real Pain:
Regisseur: Jesse Eissenberg
Met onder meer:Jesse Eissenberg, Kieran Culkin en Will Sharpe
Voor speeltijden, zie de website van filmtheater De Witt
