Gezien in filmtheater De Witt, het intieme en integere ‘The Room Next Door’
DORDRECHT - Soms weet ik niet meer wat ik allemaal uit mijn eigen herinneringen op dit platform heb gedeeld. Deze herinnering is wat mij betreft de moeite waard om nog een keer te vertellen. Mijn dochter zal ongeveer 12 jaar oud zijn als ik haar vraag wat haar voorkeur heeft, het lezen van een boek, of het kijken van een film, gebaseerd op dat boek. Haar reactie: ik lees liever het boek, want dan maak ik er mijn eigen film van…
Meestal valt een film gebaseerd op een bijzonder boek wat tegen. Soms ook niet en dan overtreft de film weliswaar niet het boek, maar wel de stoutste verwachtingen. Een paar films die me nu te binnen schieten: Turks fruit, One flew over the Cuckoo’s Nest, The world according to Garp, The Reader. Allemaal fantastische boeken, waar een bijzondere film van is gemaakt. Er zijn er veel meer, misschien een uitdaging om er een overzicht van te maken. Ik nodig de lezer van Dordrecht.net uit om met me mee te denken. Kunnen we een top 25 maken van de combinatie top-boek / top-film.
De eerste Engelstalige film van film van sterregisseur Pedro Almodóvar, ‘The Room Next Door’, kunnen we aan dit illustere rijtje toevoegen. De film is gebaseerd op de succesvolle en bejubelde roman van Sigrid Nunez, ‘What are you going through’ in de Nederlandse vertaling uitgebracht onder de titel ‘Wat scheelt er aan’.
Over dood en vergankelijkheid
Boek en film gaan over universele thema’s: de (zelfgekozen) eindigheid van het leven, maar ook de vergankelijkheid en onvergankelijkheid van schoonheid en liefde. Voormalig oorlogscorrespondent Martha (Tilda Swinton )krijgt de diagnose baarmoederhalskanker met uitzaaiingen en heeft de wens om haar sterven zelf te regisseren. Ze roept daarbij de hulp in van Ingrid (Jullian Moore), een oude vriendin, inmiddels een succesvolle schrijfster. Ze hebben elkaar jaren niet gezien. Ingrid hoeft er alleen maar te zijn, in de ‘room next door’. Na een begrijpelijke aarzeling stemt ermee in om haar vriendin op deze wijze bij te staan. Ze vertrekken vanuit New York naar een prachtig landelijk gelegen huis. De (korte) reis ernaartoe vormt een overgang van een kunstmatige wereld naar een wereld waar alles wordt terug gebracht naar de essentie. Van snelheid, nep en New York naar eindigheid, schoonheid, warmte en natuur.Dit alles samengebald in een citaat uit het verhaal ‘The Dead’, van James Joyce: “His soul swooned slowly as he heard the snow falling faintly through the universe and faintly falling, like the descent of their last end, upon all the living and the dead.”
Pas de Deux
Centraal in de film staat de relatie tussen Ingrid en Martha, de gesprekken die ze voeren en de ontwikkeling die ze samen in een hele korte tijd doormaken. Jullian Moore en Tilda Swinton zijn als geen ander in staat om je als kijker naar een dramatisch verhaal volledig mee te zuigen in wat pijnlijk, verdrietig maar ook mooi en teder kan zijn. Je moet een groot regisseur zijn om vervolgens niet te veel eromheen te vlechten. Hoewel losjes allerlei vraagstukken de revue passeren, zoals de klimmaatramp die zich voltrekt en de verantwoordelijkheid die we hier gezamenlijk voor dragen en uiteraard de lastige maatschappelijke vraag hoe om te gaan met euthanasie. Even mijn persoonlijke ontboezeming over de dubbele moraal in de Verenigde Staten: enerzijds het recht om semi-automatische wapens te bezitten en zo nodig te gebruiken tegenover de veroordeling voor een zelfgekozen dood bij onverdraaglijk lijden anderzijds.
Op een weergaloze wijze weet Pedro Almodóvar ons vast te houden in een pas de deux over vergankelijkheid van twee topvrouwen. Om en passant ook de schoonheid (en de onvergankelijkheid) van de kunsten met ons als kijker te delen. De veranda in het huis lijkt zo uit een schilderij van Hopper te zijn gekopieerd, een schilderij dat overigens ook in het huis hangt ("echt of origineel"?). In een lokale boekwinkel vindt het duo een stapeltje boeken waar ik graag mee thuis zou komen, onder meer de novelle van James Joyce ‘The Dead’ waar het eerder vermelde citaat uit afkomstig is.
Van een film als deze kan ik zo genieten. Anderzijds zet het me aan tot nadenken. In dit geval stelde ik mezelf na afloop minstens twee vragen, waar ik niet zo even een antwoord paraat op heb: Wat zou je zelf doen als je een diagnose terminaal kanker krijgt? Mijn tweede vraag: Wat zou je doen als een naaste je vraagt om hem of haar bij te staan bij een zelfgekozen weg naar de dood?
Dat doet een goed film met je: je geniet van het moment en het zet je aan het denken…
De film is terecht bekroond met de Gouden Leeuw op het filmfestival van Venetië.
Gezien op 1 januari 2025 in Filmtheater De Witt:
‘The Room Next Door’ van regisseur Pedro Almodóvar
Met: Jullian Moore en Tilda Swinton
Te zien in filmtheater De Witt
