Filmrecensie van 'Hokwerda's Kind', gezien in filmtheater De Witt
DORDRECHT - “Die avond wierp Hokwerda keer op keer zijn dochtertje over de rietkraag in de Ee. Hij pakte haar bij een pols en een enkel, tilde haar tengere lijfje op, zwaaide het heen en weer tot het voldoende vaart had en slingerde het weg over de rietpluimen.” Het is de openingszin van de roman ‘Hokwerda’s Kind’, van Oek de Jong.
Als een bijzondere Nederlandse roman verfilmd wordt, zoek ik eerlijk gezegd direct in mijn geheugen naar mijn leeservaring, voor zover ik het boek gelezen heb natuurlijk. Ik weet het, eigenlijk moet je dat niet doen, want helemaal eerlijk is het niet. Waar een schrijver beschikt over oneindig veel mogelijkheden om dieper in de huid van een persoon te kruipen, pagina’s kan uitwijden over stiltes en de gemoedsgesteldheid van personen, moet een filmmaker een verhaal vertellen en de zielenroerselen van personages in beelden vangen, dit alles binnen de beperkte tijdsmarges die een film gegeven is. Lang geleden vroeg ik mijn dochter (toen elf jaar) wat haar voorkeur had: een boek lezen of de film van het boek zien. “Ik lees liever het boek, want dan maak er ik mijn eigen film van”, was haar wijze antwoord.
Laat ik het nu maar vooral over de film Hokwerda’s kind hebben, hoewel de verleiding om het boek erbij te nemen groot is. Ook de film ‘Hokwerda’s Kind’ van Boudewijn Koole begint met een jonge Lin Hokwerda (Sanne Samina Hanssen), die door haar vader over het riet in de Ee gekieperd wordt. Je ziet dat het meisje bibbert en moeite heeft weer naar de kant te zwemmen, desondanks vraagt ze of het nog hoger en verder kan. Een meisje dat dan al haar grenzen opzoekt. Lin wordt later Olympisch zwemkampioen en is nu in training om het kanaal over te zwemmen (in het boek is Lin tafeltenniskampioene, met een drive we die kennen van Bettine Vriesekoop destijds). Ze woont inmiddels in Amsterdam en ontmoet er Henri (Kevin Janssens), stoere onderwaterlasser op een booreiland. Er ontstaat een intense liefdesrelatie die zowel fysiek als psychisch er een is van aantrekken en afstoten. Zowel Lin als Henri torsen een verleden mee met hun vader in een bepalende rol. Bij Lin omdat hij na haar tiende afwezig is en ze bij mannen altijd op zoek blijft naar de sterke vaderfiguur die hij was. Bij Henri, die een vader had met losse handjes en zelfs de lat gebruikte om hem te laten voelen wie de baas was. Dit leidt tot een relatie tussen Lin en Henri waar veel gevreeën en gezwegen wordt waar het fysieke geweld over en weer niet geschuwd wordt. Het staat onder voortdurende spanning en is nooit in balans.
Ook met anderen lukt het Lin maar niet om tot een hechte relatie te komen. Als Lin na jaren alsnog haar vader opzoekt, lukt het hen wel om het gesprek richting hun gezamenlijke verleden te leiden. Tot een echte verzoening of hereniging komt het uiteindelijk niet.
Water speelt een belangrijke rol in de film, vooral veel troebel water. Onder en in water is het stil, je hoort slechts vervormde stemmen. Stilte is waar Lin naar zoekt, en tegelijk zoekt ze naar intensiteit en grenzen. Die ze ook passeert.
De film Hokwerda’s Kind is zeer de moeite waard. En toch, ik kan het niet laten: de roman van Oek de Jong (uit 2002) is één van de parels van de Nederlandse literatuur. Bij herlezing nog steeds een bijzondere leeservaring.
Gezien in filmtheater De Witt:
Hokwerda’s Kind, van regisseur Boudewijn Koole
Hoofdrollen: Sanne Samina Hanssen en Kevin Janssens
Voor speeltijden, zie de website van het filmtheater De Witt
