Open brief Bomenridders Dordrecht over raadsbrief uitvoering moties Bomenprogramma
DORDRECHT - Hieronder een digitale versie van de Open brief aan de gemeenteraad die maandagmiddag 7 oktober afgegeven is aan de balie op het Stadskantoor voor de agendacommissie en de leden van de raad. Een kopie van deze brief was voor het college en de meest betrokken wethouder.
Open brief aan de Gemeenteraad van Dordrecht
Van : stichting Bomenridders Dordrecht
Aan : de gemeenteraad van Dordrecht, via de griffier
CC : college van b&w van Dordrecht, lokale pers
Dordrecht, 7 oktober 2024
In de Raadsinformatiebrief van 1 oktober 2024 (zaaknummer 2024-0100028) bent u geïnformeerd over wat het college van burgemeester en wethouders wil doen met de in maart van dit jaar door uw raad bij de behandeling van het Bomenprogramma aangenomen moties. De moties worden slechts deels overgenomen en uitgevoerd. Het college houdt vast aan het eerder genomen besluit het uitvoeringsbudget van het Bomenprogramma vanaf 2027 te laten dalen naar scenario D van dat programma, tenzij uw raad anders besluit bij de Meerjarenraming 2026-2030 of later.
Als gevolg daarvan voorzien wij Bomenridders niet alleen een ‘ravijnjaar’ in 2026 voor de hele gemeentelijke begroting, maar vanaf 2027 een rampzalige ontwikkeling bij het toch al ontoereikende budget voor uitvoering van het bomenbeleid en bomenbeheer. Ter vergelijking: u gaf in 2023 ruim tien keer zoveel uit aan sportbeleid dan aan het groen-beleid, met een grote plus ten opzichte van 2022. De oplegnota bij het Bomenprogramma vermelde al dat als deze bezuiniging naar scenario D doorgaat naar verwachting binnen tien jaar de helft van het openbare bomenbestand zal sneuvelen, door ziektes, beschadigingen en het ontbreken van geld voor normaal onderhoud.
Dat willen wij Bomenridders ten koste van alles voorkomen. Niet alleen door net als een groot deel van uw raad, zo blijkt uit aangenomen moties, nogmaals te pleiten voor geleidelijke groei van het budget naar scenario B (dat is van de huidige € 1,5 mln p/j (scenario C) naar € 2,5 mln p/j). Wij willen daarnaast ook meedenken hoe het dreigende effect van te weinig geld, nu al en in de toekomst nog sterker, getemperd kan worden door creatief met de beschikbare gelden om te gaan. Daartoe hebben wij een aantal ideeën ontwikkeld die wij graag onder uw aandacht brengen.
Stichting Bomenridders Dordrecht,
John Steegh, voorzitter Willibrord Weijmar Schultz, secretaris.
IDEEËN BOMENRIDDERS DORDRECHT VOOR INVULLING BEZUINIGINGEN EN HERPRIORITERING GROENBELEID GEMEENTE DORDRECHT
In de aanloop naar de discussie in de gemeenteraad van Dordrecht voorjaar 2024 over het concept-Bomenprogramma van de gemeente hebben wij als Bomenridders Dordrecht op onze site en in gesprekken al ideeën aangedragen hoe anders om te gaan met het beschikbare budget voor groenbeheer in Dordrecht. Achtergrond hiervoor vormde het rampzalige vooruitzicht op zware bezuinigingen op groenbeheer vanaf het ‘ravijnjaar’ 2026 en de financiële perspectieven die het college van B&W schetste in zijn financiële oplegger bij het concept-Bomenprogramma 2023-2030.
Al eerder is eens fors bezuinigd op het voor groenbeheer beschikbare budget. Daardoor zit Dordrecht nu al op een minimaal beschikbaar budget (scenario C) en is zelfs dat niet structureel veiliggesteld. Zonder nadere maatregelen zou de gemeente terugvallen naar scenario D, nog weer € 650.000 minder dan nu het geval is. Bij de perspectiefnota 2024 heeft het college gehoor gegeven aan de wens van de raad om in ieder geval in deze zittingsperiode (tot en met 2026) het budget gelijk te houden op scenario C. Desondanks dreigt vanaf 2027 alsnog scenario D. Met klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en dreigende hittestress is dat een onverantwoord en onacceptabel vooruitzicht.
De Bomenridders Dordrecht bepleiten net als enkele raadsfracties dat er juist structureel beduidend méér geld voor groenbeheer beschikbaar moet komen. Scenario A zou passen bij wat nodig is om de stad klimaatbestendig te krijgen en vooral leefbaar en bewoonbaar te houden. Dat zou een structurele plus inhouden van ongeveer € 2.500.000. We gaan er niet zomaar vanuit dat dit al vanaf 2027 politiek en financieel haalbaar zal zijn. Daarom denken we graag blijvend mee hoe het beschikbare budget zo gericht mogelijk in te zetten voor de uitdagingen waar het groenbeheer mee wordt en zal worden geconfronteerd. Hierbij een overzicht onzerzijds van mogelijke maatregelen.
1 Het opkronen van bomen langs gemeentelijke wegen is duur, maar niet in het belang van de bomen, integendeel. Dit dient betaald te worden uit het wegenbudget.
2 Het bestrijden van de eikenprocessierups is primair een probleem voor de volksgezondheid. De bomen hebben van die beestjes geen last. Dit dient dan ook betaald te worden vanuit het GGD-budget.
3 Er is uit de Eneco-gelden € 51 miljoen gereserveerd voor het opwaarderen van het Stadspark (voorheen XXL) tussen de Nieuwe Dordtse Biesbosch en het Wantij. Behalve prijzige infrastructurele ingrepen hebben wij nog geen concrete plannen gezien van een meer ‘groene’ invulling van dit park. Zou het niet veel logischer zijn een flink deel van deze € 51 miljoen te besteden aan het in stand houden van het groen dat we hebben en dus voor minstens tien jaar toe te voegen aan het groenbudget? Met een reservering van € 4.150.000 uit die 51 miljoen is voor tien jaar een beheerbudget gegarandeerd van € 2,5 miljoen per jaar conform scenario B uit het Bomenprogramma. Met minder dan € 30 miljoen is zelfs voor tien jaar scenario A uitvoerbaar. Het is dus een kwestie van (financiële) prioriteiten.
4 Het bestrijden van bladluis wordt nog niet structureel ter hand genomen door de gemeente. Bomen hebben geen last van de luizen, auto’s en aanwonenden wel. Als daar geld voor dient te worden vrijgemaakt mag dat dus niet ten koste gaan van het groenbudget (zoals wel voor experimenten met larven van lieveheersbeestjes in ’23).
5 Stadsnatuur is gebaat bij stoepplantjes omdat daarmee verbindingen gemaakt worden voor insecten en andere kleine dieren; onkruid bestaat niet. De gemeente kan dus stoppen met het wegbranden van stoepplantjes en overige bestratingsbegroeiing en het bespaarde geld besteden aan écht groenbeheer.
6 Vergroot de boomspiegels, idealiter minstens zo groot als de kroon van de boom. In de stad is dat vaak niet te realiseren. De voorkeur gaat in dat geval uit naar de standplaats zo groot/goed mogelijk te maken. Soms is het plaatsen van een in potentie kleinere boom de oplossing. Let wel, het bestrijden van wortelopdruk is als ad hoc maatregel één van de meest onderschatte kostenposten voor de gemeente.
7 Het verwijderen van begroeiing langs wegen dient de verkeersveiligheid en is niet in het belang van de stadsnatuur. Weghalen is zelfs vanuit verkeersveiligheid pas nodig als de begroeiing hoger komt dan 50cm. Alles daaronder kan dus blijven staan. Dat bespaart onderhoudskosten. En wat wel weg moet graag ook uit het verkeersbudget!
8 Het weghalen van omgevallen bomen in parken is alleen nodig als de boom paden blokkeert. Alle andere om welke reden dan ook gesneuvelde bomen kunnen rustig blijven liggen. Dat is ook veel beter voor de stadsnatuur en de biodiversiteit en het bespaart kosten.
9 Als om welke reden dan ook verzwakte bomen zwaar gesnoeid moeten worden dient dat niet de boom maar de openbare veiligheid. Het veiligheidsbudget is veel groter dan het groenbudget en is bovendien de afgelopen jaren flink gegroeid. Daar hoort de rekening naar toe te gaan.
10 Groenbeheer volledig door de gemeentelijke organisatie zelf is altijd duurder dan wanneer omwonenden bereid worden gevonden dat beheer (deels) voor hun rekening te nemen, in tijd en werkzaamheden. Als de gemeente kennis en werkgereedschap om niet ter beschikking stelt en daarover beheercontracten met omwonenden sluit is dat zeker goedkoper - en niet minder structureel, gezien het wispelturige budgetverloop bij de gemeente.
11 Het gebeurt deels al, maar meer rotondes kunnen in beheer worden gegeven van bedrijven, hoveniers en andere zelfstandige ondernemers. Bij wijze van tegenprestatie mogen die dan op de rotonde reclame maken.
12 Voor de aanplant van nieuwe bomen, hard nodig in tijden van klimaatverandering, kunnen sponsors gezocht worden, zowel individuen als instellingen (scholen), organisaties en bedrijven. Dat kan eenmalig, maar door adoptie ook structureel (voor het onderhoud na aanplant).
Variant hierop is de mogelijkheid bij nieuwbouwprojecten de bouwer (of de opdrachtgever) te verplichten per op te leveren woning minimaal één boom te (laten) planten (met onderhoudsplicht), of de tegenwaarde daarvan (inclusief een afkoopsom voor beheer en onderhoud gedurende de eerste 10 of 15 jaar) te laten storten in een Bomenfonds. Vele gemeenten zijn jullie op dat punt al voorgegaan, voorbeelden genoeg.
13 Er zijn allicht meer ideeën te ontwikkelen. Organiseer een brainstorm met betrokken mensen en organisaties, zoals de Bomenridders Dordrecht, om aan de hand van de uitsplitsing van het huidige budget en de besteding daarvan naar nog meer doelmatige besparingsmogelijkheden te zoeken. Dat heet participatie en maatschappelijke beleidsvorming. Het verhoogt de betrokkenheid, het begrip en de acceptatie van de bevolking voor de wijze waarop Dordrecht zijn groen beheert.
Namens de Bomenridders Dordrecht,
John Steegh, voorzitter Willibrord Weijmar Schultz, secretaris
