Concert aan Huis met Trio 258
DORDRECHT - Een zonnige herfstdag in Slavische sferen met uitzicht over het Dordtse Drierivierenpunt. Vanuit het Damiatebolwerk keken we over de Ouwe Maas, de Noord en de Beneden Merwede en waanden ons als aan de oevers van de Moldau. En dat dankzij Antonin Dvořák en Bedřich Smetana, grondleggers van de Tsjechische klassieke muziekschool.
Zondagmiddag was er in Dordrecht veel te genieten op het gebied van de klassieke muziek. Operamuziek in de Wilhelminakerk, het Matangi-kwartet in Villa Augustus en een huiskamerconcert met het Trio 258 aan de rivierkant. Het werd voor mij het Concert aan huis aan het Damiatebolwerk.
Trio 258
De leden van Trio 258 zijn pianist Lestari Scholtes, violist Eduardo Paredes en cellist Leonard Besseling. De muzikanten hebben elkaar in 2015 leren kennen in een sfeervolle oefenlocatie aan de Keizersgracht nr. 258 in Amsterdam. Het huis waar vader Besseling de cello van zijn zoon heeft gebouwd. Het talentvolle trio heeft in de loop der jaren op veel bekende locaties opgetreden zoals het Concertgebouw en nam deel aan prestigieuze festivals. Ook voor de tv-programma’s Podium Witteman en Podium Klassiek zijn ze geen onbekenden meer.
Het repertoire van het trio bevat werken van componisten als Haydn en Rachmaninoff met een speciale blik naar de muziek voor piano-trio uit de Romantische periode.
Praag aan de Moldau
Terug naar die zonnige herfstmiddag aan het Damiatebolwerk. Het Piano-triohad voor een programma gekozen met Slavische sferen: Van Antonín Dvořák stonden een deel van het derde pianotrio en twee Slavische dansen op het programma, van Smetana het trio in g opus 15.
Om met het Smetana te beginnen: Bedřich Smetana (1824 – 1884) wordt terecht beschouwd als de grondlegger van de moderne Tsjechische klassieke muziek. Hij voelde zich vanuit zijn diepste zieleroerselen en artstieke ontwikkeling verbonden aan het Tsjechische volk en diens cultuur. Het beroemdste werk van Smetana is ongetwijfeld ‘Vlatava’, een symfonisch gedicht waar je over de Moldau dobbert in de richting van Praag.
Smetana begon met zijn trio in g opus 15 een dag na het overlijden van zijn oudste dochtertje Bedřiška. Hij vermengt in dit romantische meesterwerk zijn verdriet met volksmuziekachtige elementen waardoor het enerzijds gevoelens van verdriet en melancholie oproept en je anderzijds kunt genieten van frisse melodieuze passages waardoor je je waant in een muzikaal volkssprookje.
Verwerkte Smetana zijn verdriet voor het overlijden van zijn dochtertje in zijn trio, Antonín Dvořák (1841 – 1904) verwerkte in zijn derde trio voor piano, viool en cello het overlijden van zijn moeder. Het Trio 258 speelde het eerste deel van dit heerlijk romantische muziekstuk. Ook hier herkennen we het verdriet en de verwijzing naar Tsjechische volksmelodieën. Dit laatste komt tot volle wasdom in de Dvořák’s Slavische Dansen. De eerste serie van acht dansen ontstond in een periode van ongekende vruchtbaarheid, rond 1878, waarin het ene meesterwerk na het andere ontstond en waar hij de onuitputtelijke Tsjechische volksmuziek verwerkte in zijn klassieke kamer- en orkestmuziek. Aanvankelijk schreef hij de muziek voor piano vier handen. Al snel ontdekte hij dat de dansen zich ook uitstekend leenden voor een orkestratie. Dvořák gebruikte alleen het ritme van bekende Tjechische dansen, de melodieën en harmonieën bedacht hij zelf. Bijzonder is dan weer dat we hebben mogen luisteren naar een bewerking voor piano, viool en cello.
Acht jaar na de eerste serie Slavische Dansen begon Dvořák aan een tweede serie. En ook nu aanvankelijk voor piano vierhandig, met later een bewerking voor orkest. Net als van de eerste serie speelde het drietal uit de tweede serie de tweede dans. En ook nu zorgde het trio voor een prachtige subtiele bewerking.
Zo hebben we mogen genieten van een Slavische middag, met prachtige kamermuziek, uitgevoerd door een fantastisch op elkaar ingespeeld Trio 258, met zicht op een brede rivier. Weliswaar geen Moldau, maar de Beneden Merwede en Oude Maas verdienen het ook om glorierijk bezongen te worden.
Gehoord op zondag 6 oktober: Concert aan huis
Trio 258 met:
Antonín Dvořák: Pianotrio nr. 3, hiervan het eerste deel
Bedřich Smetana: Pianotrio in g opus 15
Antonín Dvořák: Slavische dansen, opus 46, nr 2 en Opus 72, nr 2 in een bewerking voor pianotrio.