GEMIVA en het ontbrekende Jan van Haasteren puzzelstukje

04 oktober 2024 • 11:58 door Ferry Visser

DORDRECHT - De titel boven dit artikel zou zomaar van een nieuwe Suske en Wiske stripalbum kunnen zijn. Misschien stel ik u teleur, want in deze nieuwe onregelmatige rubriek maakt u kennis met minder bekende Dordtse wetenswaardigheden.
Een half jaar geleden bedacht ik voor de lezers van deze website iets nieuws. Na de fotopuzzel - en mede door Corona - werd ik een beetje verslaafd aan de geestige legpuzzels van Jan van Haasteren. De puzzels zijn best duur en daarom leek het mij wel leuk om ‘met elkaar te gaan ruilen’. Het idee sloeg helaas niet aan en kon de prullenbak in.

​De tekst gaat onder de foto’s verder​

Uiteraard bleef ik puzzelen en had ook de zekerheid dat ik in ieder geval met één lezer af en toe kon ruilen.

Puzzelen is niet altijd leuk Er is niets zo frustrerend als je - na bijna 1000 puzzelstukjes te hebben gelegd - toch een puzzelstukje te kort komt. Je gaat eerst bij jezelf te raden en gaat na waar je allemaal hebt gezeten en controleer je kleding (plakt er geen stukje aan je mouw?). Daarna komt de ‘rondvraag’: “Heb jij soms …..?” Als alle antwoorden tot niets leiden, rest er niets anders te doen dan ……. ja, wat eigenlijk?
Ook ik werd ‘slachtoffer’ van dit drama en was een oud-Deetos-Snellid - en tevens oud-collega in het onderwijs - heel dankbaar toen zij mij erop wees dat er in de sporthal van de korfbalvereniging een afdeling van GEMIVA zat die een speciale ‘Jan van Haasteren puzzel-afdeling’ had. De cliënten van GEMIVA zouden mij misschien kunnen helpen aan ontbrekende Jan van Haasteren puzzelstukjes. Lang verhaal kort Ik ging naar de website (klik HIER), las over de kosten (De kosten bedragen vanaf €2,75 inclusief verzendkosten (binnen NL) ), vulde het aanvraag formulier in (klik HIER) en binnen een dag kreeg ik antwoord met de mededeling dat ik langs kon komen.

Ik fietste naar GEMIVA aan de Vorrinklaan, meldde me netjes, legde uit, wist niet wat ik daar allemaal zag, gaf mijn incomplete puzzel af (Ik had één van de nieuwste puzzels en daar zijn nog nauwelijks reserve stukjes van) en kreeg als dank een hele ‘nieuwe’ complete puzzel.

Maar er was meer, veel meer!
Wat ik in deze ruimte zag, was geweldig! Ik keek mijn ogen uit! Aan de vele tafels zaten cliënten van GEMIVA die aan hun dagbesteding werkten. Maar ik zag ook enorme kasten vol met JvH puzzels die allemaal door deze mensen waren gesorteerd en geïnventariseerd. Ik sprak kort met de cliënten en ik zag vooral hoe ze werkten. Het leidde tot een vraag aan Crista: “Mag ik een keer terugkomen voor een artikel? Dit is zo indrukwekkend!” En ja, dat mocht en daarom volgt hier een ‘verslag over en met de redders van de Jan van Haasteren puzzels in nood!’

Ik verdeel het artikel in vier gedeelten:
a. Geschiedenis
b. Op excursie
c. Vragen staan vrij
d. Dagbestedingslocatie ‘Doelbewust’

a. Geschiedenis
Men begonnen als ‘inpakkerij’ en in januari 2018 viel dit werk stil. Begeleidster Crista introduceerde het idee om twee incomplete Jan van Haasterenpuzzels mee te nemen en om die tot één nieuwe te maken. De cliënten vonden het spannend, want de meesten hadden nog nooit gepuzzeld. Er werd een oproep geplaatst om JvH puzzels te ontvangen met als onverwacht gevolg dat er een enorme hoeveelheid puzzels binnenkwamen.

In mei 2018 kreeg men een bericht met de vraag om een project (van Els Rooswinkel ) over te nemen. Het project was opgezet om mensen te helpen aan een ontbrekend stukje van Jan van Haasteren puzzels. Na goed nadenken is dit project en de bijbehorende 500 puzzels overgenomen.

In september 2018 kwam er een uitnodiging voor het ‘Stripspektakel’. Daar waren ook o.a. speelgoedfabrikant Jumbo en Jan van Haasteren aanwezig. We hielden contact en zo sponsorde Jumbo ons o.a. puzzelmappen en doneert men regelmatig puzzels. Als klap op de vuurpijl heeft Jan van Haasteren ons logo ontworpen!

Inleverpunten
Omdat er enorm veel gedoneerde puzzels werden aangeboden, hebben we inleverpunten opgezet. Van Friesland tot en met België en Duitsland. Bij deze punten kunnen mensen hun puzzels inleveren. Dit scheelt verzendkosten voor de donateurs. De inleverpunten zorgen ervoor dat de puzzels bij ons terecht komen.

In april 2021 is er een puzzel opgedragen aan ons project. De puzzel heet "Het Ontbrekende Stukje". Daar zijn wij natuurlijk enorm trots op!

b. Op excursie
Ik meld me zoals afgesproken om half tien bij het lokaal waar ‘alles gebeurt’. Er wordt overal gewerkt en natuurlijk wordt er nieuwsgierig naar ‘die vreemde snuiter’ gekeken. Als de begeleider Crista uitlegt wat ik kom doen is iedereen tevreden en gaat weer aan de slag. Vrijwilliger Elja zit achter een bureau en is o.a. bezig met de verpakkingen voor de webshop. De compleet gemaakte puzzels worden ook verschillend geprijsd. Sommige puzzels worden niet in een doos aangeboden omdat de doos zwaar is beschadigd. In dat geval wordt de puzzel aangeboden in een grote plastic zak met foto van de puzzel. Alle gecontroleerde puzzels - de puzzel wordt twee keer gecontroleerd - krijgen een certificaat van 'compleetheid' mee.

De cliënten zitten aan lange brede tafels en sommigen hebben een JvH-puzzel voor zich. Als ik rondloop zie ik de vreemdste dingen. Zo legt iemand zonder voorbeeld een puzzel van 1000 stukjes, een ander legt de puzzel ‘op z’n kop’, maar de meesten leggen de puzzels zoals ik ze thuis ook maak. Anderen zijn bezig met o.a. administratieve zaken of branden in kurk het logo in een onderzetter. Maar er zijn ook cliënten die meerijden met de bus. Zo gaan zij bijvoorbeeld naar de andere locaties van de Stichting om daar puzzels op te halen.
Een ding staat vast: 'Ze hebben allemaal plezier!' 

Tegen de zijmuur staan de enorme lange en hoge kasten met puzzels. Trek je er eentje open dan zie je van iedere puzzel wel een aantal dozen. Op die dozen staan voor mij onbekende codes. Om de cliënten niet te veel van hun werk af te houden stel ik begeleider Crista een aantal vragen.

c. Vragen staan vrij:

Hoeveel dagen in de week wordt er ‘gepuzzeld?
Vier dagen in de week.

Hoeveel cliënten zijn er dagelijks bezig met de puzzels?
Gemiddeld werken er 7-8 cliënten per dag.

Maakt iedereen alleen puzzels?
Nee, je moet ook denken aan enveloppen schrijven, ontbrekende stukjes zoeken, presentjes maken, puzzels inpakken voor de verkoop en tot slot enveloppen en pakketjes versturen.

Zijn alle stukjes hetzelfde? (hoe zie je het verschil? soorten snijmallen/kwaliteit)
Er zijn alleen van het linker hoekstukje meer dan 50 verschillende basisvormen. En elke basisvormen heeft meerdere snijmallen. En van veel snijmallen hebben we meerdere puzzels omdat ze net op een andere plek zijn gestanst. Dan past het stukje wel, maar loopt het patroon niet goed door. Waardoor iemand 2 neuzen krijgt en dat is zelfs voor de grappen van Jan van Haasteren net te gek.

Er zijn zoveel kasten met honderden puzzels. Hoe krijgen jullie overzicht?
We hebben meer dan 2000 incomplete puzzel gelegd en in de kast liggen. Van 54 tot 2000 stukjes.
Ze liggen op volgorde van grote en vervolgens op alfabetische volgorde. Dit, omdat sommige puzzels onder meerdere nummers zijn uitgebracht.

Stel: Ik mis een stukje en geef via de handleiding van het aanvraagformulier aan welk stukje. Het formulier komt bij jullie binnen. Wat gaat er dan hier allemaal gebeuren? ( dus van a naar b)
1. We controleren eerst de foto’s. We moeten heel erg streng zijn omdat er zoveel verschillende snijmallen zijn. Van sommige puzzels zijn er wel meer dan 60 verschillende die niet in elkaar passen en dan nog kunnen we mensen niet helpen.

2. Samen met een cliënt gaan we onze puzzels vergelijk met de kenmerken op de foto in de aanvraag.

3. Als we een match hebben sturen we de aanvrager een foto waarin we het stukje voorleggen.

4. Als de klant akkoord is en betaald heeft gaan we het stukje versturen.

5. Als er niet de juiste snijmal hebben kan de klant kiezen om tegen vooruit betaling in ons archief te komen. Dan blijven we de aanvraag volgen als er een nieuwe puzzel gedoneerd.

Hoe lang werken de cliënten aan een puzzel?
Gemiddeld doen ze 2 weken over een puzzel van 1000 stukjes

Worden de puzzels alleen maar hier gemaakt?
De puzzels worden op meerdere locaties van onze stichting gelegd. De Servicegroep brengt en haalt op donderdag de puzzels naar en van deze locaties, de fietskoerier brengt pakketjes naar ons vanaf ons postadres en diverse locaties maken puzzelproducten voor de verkoop.

Wat doen jullie met de puzzels die weer helemaal compleet zijn?
Als we een puzzel compleet kunnen maken betekent het dat we de snijmal hebben en deze dus niet in ons archief hoeft. Dan verkopen we ze in onze webwinkel www.webwinkelgemiva.nl, in onze cadeauwinkel ‘Gemivaria’ op de Voorstraat en op onze locatie aan de Vorrinklaan. Maar ook gaan we soms naar markten of beurzen.

Wat betekenen de codes die op de verschillende puzzeldozen staan?
Er zijn 3 vormen van hoekjes. Met het pikje ‘Recht om hoog’ noemen we ‘Rode hoekjes’. Als het pikje naar rechts wijst zit hij denkbeeldig bij je buik dan noemen we het een Blauw hoekje. Ook zijn er Gekke stukjes. Die heeft 2 pikjes of 2 gaatjes. Als we een aanvraag voor een blauwhoekje krijgen hoeven we de dozen met de rode hoekjes vast niet te controleren. Dat scheelt veel werk! 

Mevrouw en meneer Taart
Tot slot vertelt Crista mij een paar bijzondere gebeurtenissen. (Helaas stond het onderste verhaal een paar dagen later elders in de media.)
‘In mei 2022 kreeg de groep een enorme stapel met puzzels. Er was geen ruimte om ze op te slaan. Crista deed een paniekoproep op de speciale Facebookpagina van GEMIVA. ‘Wie kan ons helpen om Jan van Haasteren puzzels te leggen’. Er kwamen vele reacties, maar er was er eentje bij die opviel. Een echtpaar uit Sliedrecht zag het helemaal zitten, kwam puzzels ophalen en binnen de kortste tijd werden op speciale matten teruggebracht. Na 75 puzzels was er volgens het stel iets te vieren en brachten ze voor iedereen taart mee. Uiteraard verbaasde gezichten, het werd een geweldig feestje. Sinds die tijd was het voor de cliënten aftellen wanneer er weer een mijlpaal was bereikt. Sinds het echtpaar de 150e puzzel met taart kwam terugbrengen worden ze ‘mevrouw en meneer Taart genoemd’.

Het werd nog leuker. Jan van Haasteren bekeek ook de speciale Facebookpagina en wilde de ‘taartmensen’ vereeuwigen op een van zijn nieuwste puzzels. Hij verzocht Crista om wat foto’s van het echtpaar op te sporen en ze door te sturen naar het tekenatelier. Aldus geschiedde. Tekenaar Dick Heinz ging aan de slag en met het gevolg dat het taart-etende echtpaar is te zien in de nieuwste puzzel ‘Hondenparcours’.

Op woensdagmiddag 12 september werd het echtpaar met een list naar Gemiva gelokt. Dit keer werd het echtpaar met gebak getrakteerd en kregen zij het eerste exemplaar van de nieuwste Jan van Haasteren puzzel ‘Hondenparcours’ - inclusief mevrouw en meneer Taart - overhandigd. Inmiddels zitten ‘familie Taart’ op zo’n 526 puzzels.

- - - - - -

Ook heel bijzonder was een mailtje van iemand die na het overlijden van zijn ouders in het codicil zag staan dat alle Jan van Haasteren puzzels van zijn ouders naar het team van ‘De ontbrekende puzzelstukjes’ moesten. Toen ik dit hoorde heb ik meteen ’s avonds iets op papier gezet ;).

- - - - - - -

BONUS
Stel: U wilt uw kapper een keer verrassen met een grappige puzzel van Jan van Haasteren. Als u   hier  klikt komt u in het Jan van Haasteren museum.
In het zoekvenster typt u ‘kapper’. De overige vakjes laat u ongemoeid. Klik nu op het blauwe vakje met de witte pijl rechts en u komt bij de juiste puzzel (s). Klik op het verkleinde voorbeeld en u krijgt de vergrote versie om te bekijken om daarna e.v.t. te bestellen. Zo leuk!

d. Over dagbestedingslocatie ‘Doelbewust’ in Dordrecht
Dagbestedingslocatie ‘Doelbewust’ in Dordrecht is een locatie waarbij participeren in de maatschappij centraal staat. De locatie is gevestigd in de sporthal van korfbalvereniging Deetos Snel.

Aan de voorzijde van het pand zijn twee ruimtes waar cliënten met een verstandelijke beperking dagbesteding aangeboden krijgen. Een deel van de cliënten ondersteunt de sporthal met activiteiten zoals schoonmaakwerkzaamheden in- en om het pand en het bereiden van maaltijden voor de sporters. Voor elke cliënt wordt er een individueel programma opgesteld dat zoveel mogelijk aansluit bij zijn/haar wensen en behoeften. Er wordt gezocht naar de mogelijkheden van de cliënt waardoor de cliënt zich verder kan blijven ontwikkelen.

Per dag komen er gemiddeld 25 (jong)volwassen cliënten met een verstandelijke beperking naar het activiteitencentrum. Er heerst een prettige sfeer. Er zijn ook werkplekken waar het wat rustiger is. Een aantal cliënten zijn doof of slechthorend. Er wordt gewerkt met gebarentaal en pictogrammen ter ondersteuning van de communicatie.
​

---------------

Fotoalbum
Klik op een foto om de foto te vergroten. Via de pijlen links en rechts kunt u doorbladeren. Tip: Stuur de link van deze pagina naar bijvoorbeeld uw PC of laptop. U kunt nog meer van de vele foto's genieten.
--------
Foto’s en bewerkingen: Ferry Visser

Bent u ook nieuwsgierig naar de schrijfsels van onze columnisten?
​Klik dan   HIER​