Heel vroeger was Dordrecht Hofleverancier van de macht, nu Hofleverancier van Commissarissen van de Koning
DORDRECHT – In pakweg honderd jaar, vanaf 1917, waren er maar vier mensen minister, die met Dordrecht een (historische) band hadden. Gijs M.V. van Aardenne, die donderdag 5 september aandacht krijgt, was 38 jaar geleden de laatste.
Jaap Bouman concludeerde vorig jaar nog in zijn historische rubriek Dordt eigen-aardig: ,,Dat is geen aantal om trots op te zijn.”
Er stonden vorig jaar ook geen Dordtse kandidaten op de lijsten van de politieke partijen. Jaap Bouman kon op voorhand concluderen dat er ook geen Dordtenaar zou zijn, die het parlement ging halen.
Vier raadspensionarissen
De oudste stad van Holland met een eerste zetel tot 1795 in het Zuiderkwartier van Holland, zorgde in de zeventiende eeuw wel voor vier (!) machtsfunctionarissen die vanuit Dordt kwamen. Dat waren raadspensionarissen van de toenmalige Republiek.
Als eerste Hollandse stad mocht Dordrecht de hoogste bestuurder (ambtenaar) voordragen voor het landsbestuur met als meest bekende titel raadspensionaris.
Uiteindelijk werden vier mannen raadspensionaris uit Dordrecht: Andries de Witt, Jacob Cats, Johan de Witt en Simon van Slingerlandt. Zij werkten met de Stadhouder de Prins van Oranje samen of hielden hem aan de kant.
De lijnen van de regenten uit Dordrecht waren – net zoals uit Amsterdam – kort naar de macht: Andries de Witt was oom van Johan de Witt, die met zijn broer Cornelis in 1672 werd vermoord.
De vader van Johan en Cornelis was de ook internationaal bekende Jacob de Witt, die ook nog penningmeester was van de internationale vergadering 1618-1619: De Dordtse Synode. Jacob was ook burgemeester van Dordrecht en overleefde zijn zonen.
Tegenstander
Wikipedia laat zien, dat Dordrecht rond 1650 tegenover de Stadhouder van Oranje stond met grote historische gevolgen. Als tegenstander van stadhouder Willem II, zat Jacob de Witt in de Staten van Holland voor Dordrecht. Hij steunde in mei 1650 een voorstel in om vanwege de vrede van Munster troepen af te danken. Dit besluit leidde tot de staatsgreep van de stadhouder, die een heimelijke aanval op Amsterdam had beraamd.
Op zaterdag 30 juli 1650 werd Jacob de Witt op het Binnenhof samen met vijf andere vooraanstaande Statenleden, gearresteerd. De burgemeesters van Delft, Hoorn, Medemblik, Haarlem en Dordrecht werden op zondagavond naar slot Loevestein vervoerd.
Op 17 augustus werden ze vrijgelaten, nadat de troepenreductie ongedaan was gemaakt. Deze internering was aanleiding voor het ontstaan van de benaming Loevesteinse fractie voor de staatsgezinde, antistadhouderlijke groepering in de Republiek.
Kort daarna werd het eerste stadhouderloze tijdperk een feit en met Johan de Witt, zoals soms wordt geschreven, de eerste burger-president van Nederland.
Hofleverancier
Vroeger was Dordrecht dus Hofleverancier van machtige bestuurders. De laatste tien jaar is de stad weer Hofleverancier, maar dat van Commissarissen van de Koning. Burgemeester Arno Brok ging naar Friesland en Wouter Kolff verhuisde naar Den Haag om commissaris van de provincie te worden.
